در سال‌های اخیر، زنان افغان در کنار این که تلاش کرده اند در میدان‌های سیاست حضور شان را پررنگ کنند، در میدان اقتصاد و تجارت نیز عقب نمانده و دست به ایجاد کسب‌وکارهای کوچک و بزرگی زده اند. آمار اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان، نشان می‌دهد که در حال حاضر، مسؤولیت نزدیک به پنج هزار شرکت کوچک و بزرگ تجارتی را، زنان به عهده دارند.
حامده صافی، چهار سال پیش با سرمایه‌گذاری ۲۰ هزار دالر، کارگاهی را به نام «تکمه فیشن»، راه اندازی کرد. او، از دانش‌کده‌ی خبرنگاری فارغ شده و مدتی با برخی از رسانه‌های داخلی کار کرده است. حامده می‌گوید که شغلش را رها کرده است تا بتواند کسب‌وکار مستقلی را راهاندازی کند.
کارگاهی که حامده در سال ۲۰۱۶ ایجاد کرد، حالا نزدیک به ۳۰ تن به صورت مستقیم و غیر مستقم در آن مشغول کار استند. درصدی بیشتر از این کارمندان را، زنان تشکیل می‌دهند.
«تکمه فیشن» لباس‌های قدیمی-سنتی افغانستان را با قدمت ۴۰ تا ۵۰ سال پیش، از روستاها و دوردست‌ها جمع‌آوری کرده و نشانه‌های آن را، در طرح‌های مدرن و لباس‌های رسمی، جای می‌دهد؛ طرحی که سبب شده مشتریان این کارگاه، لباس‌های رسمی شان را آمیخته با طرح‌های سنتی بپشوند.
خانم صافی می‌گوید: «هدف از ایجاد تکمه فیشن این بود که کار معیاری بکنیم و از امکانات کم، استفاده‌ی بیشتر کنیم. هدف دیگر ما این است که فرهنگ مردم افغانستان را زنده نگه داریم و طرح‌های سنتی-قدیمی را به طرح‌های جدید جای دهیم.»
دو سال پیش، حکومت افغانستان به خاطر تشویق زنان تجارت‌پیشه، اتاق تجارت و سرمایه‌گذار زنان افغانستان را ایجاد کرد. در حال حاضر، بیشتر از ۸۰۰ زن بازرگان و کارخانه‌دار در این اتاق رسما ثبت شده اند؛ اما به گفته‌ی مسؤولان اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری زنان، تعداد خانم‌های سرمایه‌گذار در افغانستان به هزاران تن می‌رسند که کسب‌وکارهای کوچک و بزرگی را راهاندازی کرده اند.
نکته‌ی مهم این است که اکثر سرمایه‌گذاران کوچک زن در افغانستان، بر خلاف سرمایه‌گذاران مرد، به صورت حرفه‌ای به تجارت رو آورده اند و از سواد و تحصیلات بهتری برخوردار اند.
تولیدات خاص برای مشتریان خاص
سید حسیب‌الله، مدیر عمومی «تکمه فیشن» می‌گوید که بیشتر مشتری‌های آن‌ها خاص اند. به گفته‌ی او، شماری از وکیلان و هنرمندان از مشتری‌های دایمی این کارگاه استند که بیشتر لباس‌های مردانه مثل واسکت، دریشی و لباس‌های رسمی فرمایش می‌دهند.
لباس‌های زنانه، بخش دیگری از تولیدات تکمه فیشن است که به گفته‌ی مدیر آن، بیشتر لباس‌های مناسب و محفلی را برای شماری از هنرمندان، طراحی می‌کند. تکمه فیشن، از مشتریانش ماهانه حدود ۲۰ تا ۲۵ فرمایش می‌گیرد. در کنار آن، آن‌ها روی طرح‌های جدید، کار می‌کنند و با نمایش گذاشتن آن‌ها از طریق شبکه‌های اجتماعی، دنبال یافتن ذوق مشتریان شان اند.
تکمه فيشن، نخست با معرفي هشت طرح لباس و به اشتراک گذاشتن آن در صفحات اجتماعي، در افکار مشتريانش جاي گرفت. اکنون اين مرکز تجاري لباس، تنها در کابل فعاليت دارد؛ اما مسؤولان آن، بيش‌ترين تلاش را دارند که تکمه فيشن را به يک برند با اعتبار تبديل کنند.
توسعه و استخدام کارمندان بیشتر، از برنامه‌های آینده‌ی این کارگاه تولید لباس است. به گفته‌ی مسؤولان تکمه فیشن، آن‌ها تا کنون تولیدات شان را تنها در نمایش‌گاه‌ها به نمایش گذاشته اند و تصمیم دارند در آینده، برنامه‌های «مدلینک» ویژه‌ی خود را داشته باشند.
سال‌ها است که لباس‌های هندی و چینایی، به دلیل قیمت ارزان و تنوع طرح، بازار لباس افغانستان را در تسلط خود دارد. برندهای لباس مشهور دنیا، به دلیل نرخ بلند آن، در بازار‌های افغانستان مشتری ندارد؛ بنا بر این، در چنین بازاری، جای لباس‌های باکیفیت و طرح‌های تازه؛ طوری که برای خریداران افغانستانی قیمت مناسب داشته باشد، خالی است. محصولات بیشتر کارگاه‌های تولید لباس که به تازگی در افغانستان ایجاد شده است نیز برای قشر خاصی از جامعه تولید می‌شود.
