روز دوشنبه (۲۸ دلو)، دولت پاکستان نشست بینالمللیای را در رابطه به مهاجران افغانستانی در این کشور، زیر نام «چهل سال میزبانی مهاجران و آیندهی بهتر در پاکستان» برگزار کرد که در این نشست آنتونیو گودرش، دبیر کل سازمان ملل متحد نیز حضور داشت.
سرور دانش، معاون دوم ریاستجمهوری به نمایندگی از دولت افغانستان، در این نشست اشتراک کرد. او در بخشی از سخنرانیاش یادآورد میشود که پاکستان نباید از بودن مهاجران افغانستانی در این کشور به حیث ابزار فشار بر افغانستان استفاده کند. دانش همینگونه میگوید که پس از ۲۰۰۱ میلادی به این طرف، گروههایی از مخالفان دولت افغانستان در پاکستان، از مهاجران سربازگیری کردند و از کمپهای آنها برای خود پناهگاه و آموزشگاه ساخته و جنگ را علیه دولت افغانستان راهاندازی کردند که این موضوع سبب شده است خشونتها تا این دم در افغانستان ادامه پیدا کند.
این گفتههای دانش ریشه در تاریخ چهار دههی پیش روابط سیاسی افغانستان-پاکستان و وضعیت آن روزهای افغانستان دارد.
در شروع مهاجرت میلیونی افغانستانیها به پاکستان، این کشور از مهاجران پذیرایی کرده و به گونهی فعالانه مهاجران افغانستانی را زیر پوشش امنیتی و استخباراتی خود قرار داده و گروه هفتگانهی جهادی را علیه دولت افغانستان شکل داد.
پاکستان در آن زمان از میان مهاجران افغانستانی سربازگیری کرده و با استفاده از سلاح دین، مهاجران افغانستانی را بیشتر از هر زمانی در برابر دولت افغانستان تحریک کرده و آنها را به لحاظ ذهنی آمادهی مبارزه، کشتن و کشته شدن کرد.
پاکستان به این سربازهای جهادی مهاجر، آموزشهای نظامی میدهد و سپس آنها را به جنگ در برابر حکومت افغانستان میفرستد که یکی از نمونههای آن، جنگ مشهور جلالآباد است.
در جنگ جلالآباد پاکستان نه تنها از نیروی مهاجران افغانستانی استفاده کرد، بلکه ارتش پاکستان و مأموران بلندرتبهی نظامی آن نیز در جنگ بر ضد دولت افغانستان حضور داشتند؛ اما در این جنگ مهاجران ناراضی از حکومت افغانستان و پاکستان شکست محکمی از دولت افغانستان خوردند.
پاکستان پس از شکست در جنگ جلالآباد باز هم آرام ننشست و به تحریک و تقویهی مهاجران افغانستانی در پاکستان علیه دولت افغانستان ادامه میدهد؛ تا این که گروههای جهادی مهاجر افغانستانی در پاکستان و ایران، موفق میشوند قدرت را در کابل به دست بگیرند.
زمانی که قدرت مرکزی در دست گروههای جهادی نزدیک به ایران قرار گرفت، پاکستان نتوانست آرام بنشیند و با تحریک گروه جهادی حزب اسلامی به رهبری حکمتیار، باز هم به تضعیف -دولت مرکزی برآمده از جهاد- شروع کرد؛ جهادی که از این پیش تنها سلاح پاکستان برای جنگ با دولت افغانستان به شمار میرفت. پاکستان با این ترفند دولت مرکزی افغانستان را سقوط داد.
البته نباید ناگفته ماند که آن زمان تنها پاکستان نبود که به سقوط دولت مرکزی افغانستان علاقهمند بود، امریکا، عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی همه و همه دست به دست هم داده و به ضد دولت افغانستان میجنگیدند؛ با این تفاوت که این کشورها مثل پاکستان به گونهی مستقیم به تضعیف دولت افغانستان و تحریک مهاجران بر ضد افغانستان نمیپرداختند.
کشورهای دیگر برای این که پاکستان بتواند نقشهاش را عملی کند، کمکهای مالی و نظامی هنگفتی به پاکستان کردند که پاکستان نقش هماهنگکننده و آموزشدهنده را برای مهاجران بازی میکرد؛ از سویی هم فکر خلاق برای شکست دولت افغانستان به شمار میرفت.
حالا پس از گذشت چهل سال، معاون دوم ریاستجمهوری افغانستان، مدعی است که پاکستان پس از ۲۰۰۱ به سربازگیری از مهاجران پرداخته و آنها را به ضد منافع دولت افغانستان آموزش و پرورش میدهد.
این در حالی است که پاکستان از شروع ورود مهاجران افغانستانی به این کشور، پیوسته این کار را کرده است.
با این همه حالا افغانستان پس از ایران بیشترین مهاجر را در پاکستان دارد. شمار مهاجران افغانستانی در پاکستان به ۲٫۴ میلیون میرسد.
با این همه حالا تلاش بر این است تا توافق صلح با طالبان به امضا برسد و پس از آن زمینهی بازگشت داوطلبانهی مهاجران افغانستانی به کشور مهیا شود.
صلح با طالبان نیز کماکان وابسته به خواست پاکستان است. منبع مهم تمویل کنندهی طالبان و پناهگاه امن شان پس از فرار از نقاط مرزی افغانستان پاکستان است.
هنوز هم پاکستان قرار گاه امنی برای رهبری گروههای مهم مخالف سیاسی افغانستان مثل گروه حقانی است و از سوی دیگر کشته شدن رهبر بزرگترین گروه تروریستی(القاعده) در پاکستان که صدها هزار شهروند افغانستانی را کشته است نیز این را میرساند که کمتر میشود به حسن نیت پاکستان در برابر افغانستان و مهاجران افغانستانی باور داشت.