ثبت نام نمایشی؛ محروم کردن مشارکت درانتخابات

بشیر یاوری
ثبت نام نمایشی؛ محروم کردن مشارکت درانتخابات

ثبت هویت رای‌دهندگان بخش مهم روند انتخابات است. کمیسیون انتخابات شش روز پیش، ثبت نام تقویتی رای‌دهندگان را آغاز کرد. این ثبت نام برای کسانی‌ است که در گذشته ثبت نشده‌اند، هجده ساله شده یا محل زندگی آن‌ها تغییر کرده است.

میزان شرکت رای‌دهندگان به مشروعیت انتخابات کمک می‌کند. باید زمینه‎ی مشارکت مردم در انتخابات بیش‌تر شود. اطلاع‌رسانی، وجود مراکز ثبت نام و تسهیلات دیگر، در ثبت نام بیشتر رای‌دهندگان نقش دارد.

کمیسیون انتخابات پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی، در میزان سال گذشته گفته بود که نُه میلیون نفر ثبت نام کرده‌اند. این درحالی است که جمعیت افغانستان سی ویک میلیون است. آمار دقیق رای‌دهندگان به علت ناامنی، حاکمیت طالبان در بخش‌هایی از کشور، مانع ثبت شدن رای‌دهندگان شده اند. به غیر از این، جمعیت افغانستان دقیق محاسبه نشده است.

هنگام ثبت نام رای‌دهندگان در سال گذشته، حملات انفجاری و ناامنی گسترش یافت. مثال؛ در کابل بر یک مرکز توزیع شناس‌نامه حمله شد که ۶۹ کشته و ۱۲۰ زخمی برجا گذاشت. پس از این حمله‌ی مرگ‌بار، علاقه‌مندی مردم به ثبت نام برای انتخابات کم شد.  همین‌طور در شهرهای بزرگ دیگر و ولایت‌ها نیز چنین رویدادها اتفاق می‌افتاد. همچنان، طالبان برای اینکه بتوانند انتخابات را به مشکل مواجه کنند، شناس‌نامه‌های مردم را در مسیرهایی که کنترل داشتند، بررسی می‌کردند. شناس‌نامه‌های کسانی که برچسب کمیسیون انتخابات را خورده بود، آن‌ها را اذیت و حتا به قتل می‌رساندند. این عوامل، سبب شد کسانی که واجد شرایط رای دادن بودند، ثبت نتوانستند و آمار رای‌دهندگان کمتر از حد قابل قبول بود.

با توجه به این واقعیت، باید کمیسیون انتخابات آمادگی بهتر را برای ثبت نام رای‌دهندگان می‌گرفت و زمان ثبت نام نیز بیش‌تر از یک ماه تعیین می‌شد. شش روز از ثبت نام رای‌دهندگان گذشته، چهارده روز تا پایان این روند باقی مانده است. مراکز رای‌دهی محدود در نظر گرفته شده با آن‌هم کمیسیون انتخابات گفته است که به دلیل عدم همکاری وزارت معارف و تهدیدهای امنیتی ۵۲ مرکز ثبت نام رای‌دهندگان، باز نشده است.

از طرف دیگر، کمیسیون انتخابات با آن‌که زمان کافی در اختیار داشت، برای ثبت نام رای‌دهندگان آمادگی بهتر می‌گرفت و آگاهی‌دهی انجام می‌شد که چنین نشده است. حتا کمیسیون انتخابات پیش از آغاز ثبت نام تقویتی رای‌دهندگان از طریق رسانه‌ها که ساده‌ترین راه آگاهی دهی است، نیز اقدام نکرد. شش روز از آغاز ثبت نام تقویتی رای‌دهندگان گذشته؛ اما مراجعه‌ی مردم بسیار اندک است. دوهفته تا پایان ثبت نام رای‌دهندگان باقی ماند است. کمیسیون انتخابات گفته ۹۰۰ تن را به خاطر آگاهی‌دهی مردم برای دو روز در ۳۳ ولایت موظف کرده که به مردم درباره‌ی ثبت نام رای‌دهندگان، آگاهی بدهند.

کمبود مراکز رای‌دهی، عدم همکاری نهادهای دولتی و  بی‌خبری مردم به دلیل کوتاهی کمیسیون انتخابات از آغاز ثبت نام رای‌دهندگان، مسایلی است که روند ثبت نام رای‌دهندگان را متاثر می‌کند. این مسایل سبب می‌شود که رای‌دهندگان ثبت نام نشوند و از شرکت در انتخابات محروم شوند. عامل این محرومیت کمیسیون انتخابات و حکومت است که نمی‌تواند زمینه‎ی ثبت نام رای‌دهندگان و مشارکت مردم را در انتخابات تقویت و با موانع و چالش‌های فراراه انتخابات مقابله کند. اگر ثبت نام رای‌دهندگان با شرایطی که حالا رو به‌رو است، ادامه پیدا کند؛ پیامد این وضعیت، دو مساله است.

یک؛ در نتیجه‌‎ی فشارهای اجتماعی ممکن است زمان ثبت نام تمدید شود که در این صورت تاثیر منفی را در آمادگی انتخابات دارد.

دوم؛ اگر تمدید نشود شهروندانِ واجد شرایط از شرکت در انتخابات محروم می‌شوند که در این صورت میزان مشارکت مردم در انتخابات در حد پایین صورت خوهد گرفت.