هشت ماه میشود، بحث صلح با طالبان جدی شده است. بعضیها به این باورند که طالبان تغییر کرده؛ آنها در پی این استند که نتیجهی تلاشهای صلح دولتی باشد که در آن طالبان نقش بیشتر داشته باشند. امریکا و روسیه که از بازیگران مهم پشت جنگ و برنامهی صلح می باشند، همین را میخواهند.
مسأله این است، طالبان از زمانیکه به وجودآمده، برضد مردم افغانستان عمل کردهاند؛ جنگ این گروه، تنها با دولت و نیروهای خارجی نبوده است.
در زمان حاکمیت طالبان، اقلیتهای قومی – مذهبی و زنان در محور دشمنی طالبان قرار داشتند. زنان از کار و آموزش منع شده بودند. هزاران غیر نظامی توسط افراد طالبان، به جرم هویت قومیشان کشته شدند.
طالبان با این عملکرد، نتوانستند حاکمیت شان را در افغانستان پایدار نگهدارند. ایدیولوژی این گروه و نوع نظام سیاسیای را که میخواهد با واقعیتهای جامعه افغانستان بیگانه است. به دلیل اینکه؛ افغانستان یک جامعهی متکثر قومی و فرهنگی است؛ این جامعه به دولتی نیاز دارد که از تمامی مردم، نمایندگی کند و بتواند حمایت اقوام و گروههای مختلف را جلب کند.
مشکل طالبان این است که دیدگاه متکثرانهی قومی ندارند. این گروه تفکیک میان مخالفان و مردم عادی را نمیکند. استراتژی سیاسی و نظامی این گروه بر خشونت و کشتار استوار است و این استراتژی تغییر نکرده است.
با آنکه طالبان، شعار میدهند، دشمن اصلی آنها خارجیها و دولت افغانستان است؛ اما این گروه با غیر نظامیان و مردم عادی دشمنی دارد. در هجده سال گذشته در سراسر کشور غیر نظامیان توسط طالبان هنگام مسافرت تیرباران و کشته شدند یا در حملات انتحاریای که در شهرها و تجمعات مردمی صورت گرفت و یا بر مراکز دولتی انجام شد.
در جریان بیشتر از هشت ماه گذشته که بحث صلح داغ شده، طالبان کوچکترین تغییر را برای پایان جنگ و کشتار غیر نظامیان از خود نشان ندادهاند. مانند گذشته غیر نظامیان را با حملات انفجاری و انتحاری میکشند. غیر نظامیان را بدون هیچ ثبوت، هنگام مسافرت بازداشت، زندانی و تیرباران میکنند.
آتشبس، حسن نیت، برای صلح است؛ خواستی که مردم افغانستان و سازمان ملل به طالبان مطر ح کردند؛ اما این گروه اعلام آتشبس نمیکند. بیشتر از گذشته موضع جنگی خود را بزرگنمایی کرده است.
جنگ طالبان برضد دولت افغانستان تشدید نشده؛ با مردم افغانستان بیشتر شده است. پس از اعلام جنگ ملا هبت الله تنفگداران طالبان در هرجایی که دست شان میرسد، غیر نظامیان را میکشند.
در روزهای گذشته چندین غیر نظامی در مسیر کابل- بامیان و یک دانشجو در ولایت غزنی توسط افراد طالبان هنگام مسافرت بازداشت و تیرباران شدند. پیش از عید رمضان حملات تروریستی طالبان و داعش در کابل و مناطق مختلف از غیر نظامیان قربانی گرفت.
کشتار غیر نظامیان توسط طالبان درحالی شدت گرفته که تلاش برای صلح با این گروه جریان دارد.
صلح برای این است که جنگ، منازعه و کشتار انسانها پایان یابد. صلح در صورتی ممکن است که عوامل نفرت و دشمنی شناسایی شود؛ اما طالبان هیچ توجهی به این امر مهم ندارند. طالبان گروهی است که با هویت قومی مردم مشکل دارد، افراد را به جرم قومیت، دیدگاه سیاسی و حتا پوشششان از بین میبرد.
این گروه، مردم افغانستان را از خود نمیداند. اگر به راستی حرف از صلح است، باید در رفتار و سیاست طالبان تغییر بیاید. طالبان با حملات انتحاری، کشتار مسافران و دانشجویان ادامه میدهند. طالبان با این عمکرد، برای مردم افغانستان خطر سازند. این خطر باید جدی گرفته شود.
رهبران سیاسی افغانستان باید صلح طالبان را به یک بازی سیاسی مبدل نکنند. سازمان ملل و جامعهی جهانی باید از عملکرد طالبان نظارت کنند. ماهیت این گروه را نادیده نگیرند. صلح باید با توجه به این واقعیتها صورت گیرد.
صلحی که رفتار طالبان را تغییر ندهد و این گروه را برقدرت برساند، تکرار حاکمیت گذشتهی این گروه و برگشت به شرایطی است که امنیت جهان را تهدید کرده بود.