روند ثبت نام رایدهندگانی که در انتخابات گذشته نتوانسته بودند خود را ثبت نام کنند یا رایدهندگانی که از یک محل به محل دیگر نقل مکان کرده و یا تازه به سن رایدهی رسیدهاند، یا از خارج به کشور برگشته باشند، آغاز شده تا یک ماه دیگر باید تکمیل شود.
حوا علم نورستانی روز گذشته به گونهی رسمی آغاز این روند را اعلام کرد و گفت که انتخابات ریاست جمهوری، در زمان مشخص آن برگزار میشود. جامعهی جهانی هزینهی برگزاری این انتخابات را خواهد داد. او با این گفتهها اطمینان داد که تاخیری در روند برگزاری انتخابات صورت نخواهد گرفت.
آغاز ثبت نام تقویتی رایدهندگان بخش مهمی از روند انتخابات است. کمیسیون انتخابات، بر بنیاد جدول زمانیای که پیش از این مشخص کرده بود، کوتاه آمده؛ اما با این هم امیدواری، برای پیشرفت روند انتخابات بهوجود آمده است.
حالا که چرخ کار کمیسیون انتخابات به حرکت آمده، مهمترین موضوع این است که کمیسیون انتخابات با در نظرگرفتن تجربهی گذشته، باید از هر زمینه و امکان استفاده کند تا انتخابات ریاست جمهوری را متفاوتتر از گذشته برگزار و مدیریت کند.
انتخابات ریاست جمهوری با انتخابات پارلمانی گذشته تفاوت دارد. یک تفاوت آن مشخص بودن سیستم رایدهی و شیوهی ثبت نام رایدهندگان است که مطابق انتخابات پارلمانی صورت میگیرد. تعداد رایدهندگانی که باید ثبت نام کنند، کمتر از انتخابات پارلمانی است. به دلیلی که در انتخابات پارلمانی اکثریتِ رای دهندگانِ واجد شرایط، ثبت نام شده بودند.
به غیر از این، نارساییهایی که در انتخابات پارلمانی وجود داشت، کمیسیون انتخابات میتواند از آن بهعنوان تجربه استفاده کند و از تکرار آنها در انتخابات ریاست جمهوری، جلوگیری کند. تحقق این امر، مربوط میشود به ظرفیت مدیریتی کمیسیون انتخابات که اعضای آن تغییر کرده و جای اعضای پیشین کمیسیون انتخابات را گرفتهاند و به این منظور موظف شدهاند که باید مدیریت آنها بهتر از گذشته باشد و بتوانند انتخابات ریاست جمهوری را حداقل خوبتر برگزار کند.
وجه مشترک انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی گذشته، جنجالهای سیاسیای است که متأسفانه این بار نیز وجود دارد و میتواند چالشی برای انتخابات ریاست جمهوری باشد که هنوز پایان نیافته است.
این مسأله میتواند برای کمیسیون انتخابات اسباب بهانه و توجیه قرار بگیرد. در انتخابات پارلمانی جنجال سیاسی سبب مختل شدن روند انتخابات شد و تا آخر، اعضای رهبری کمیسیون انتخابات، ناکارگی و سوءمدیریتشان را با آن توجیه کردند.
برای اینکه انتخابات ریاست جمهوری بهتر برگزار شود، کمیسیون انتخابات باید مسؤولانهتر عمل کرده و امکانات مادی انتخابات را زودتر آماده کند. نباید رسوایی کمبود اوراق رایدهی، کمبود امکانات و ناآشنایی کارمندان انتخابات، تکرار شود.
مشکل عمده در انتخاباتهای گذشته، مداخلهی حکومت بود. برای اینکه انتخابات از این زاویه ضربه نخورد، لازم است نظارت قوی و دقیق از روند آمادگی انتخابات و پیشرفت مراحل آن صورت بگیرد. این نظارت را نهادهای ناظر انتخابات، به تنهایی پیش برده نمیتوانند. شیوهی نظارت باید جدید باشد. توجه نامزدان و گروههای انتخاباتی، باید بیشتر به روی نظارت انتخابات متمرکز شود. سازوکار مناسب را برای انجام نظارت استفاده کنند. اگر جنجال سیاسی دامنهدار شود، این مسأله زمان را برای برگزاری بهتر انتخابات ضایع و وضعیت را گِل آلود میکند. در این صورت، زمینهی دخالت در کار کمیسیون انتخابات، فراهم میشود.
بنابراین؛ بهتر ایناست که نامزدان انتخابات ریاست جمهوری با نظارت درست، انتخابات را حمایت کنند. اگر حکومت، امکانات مادی برگزاری انتخابات را فراهم نکند باید به این موضوعات پرداخته شود تا موانع عمده فرا راه برگزاری انتخابات برداشته شود. اگر حکومت بخواهد انتخابات را به نفع خود سازماندهی کند؛ جلوگیری از این مسأله با جنجال ممکن نیست. تنها نظارت قوی و جلب حمایت نهادهای بینالمللی از برگزاری انتخابات شفاف، میتواند ضامن موفقیت انتخابات باشد. موضوع مهم دیگر، توجه به امنیت است که بدون آن روند انتخابات موفقانه پیش نمیرود. باید به این امر بیشتر توجه شود؛ نظارت دقیق میتواند در تمام بخشها، موثر واقع شود.