ششمین دور مذاکرات امریکاییها با طالبان در قطر به نتیجهی مشخص نرسید. پس از آن بحثها و آمادگی مذاکره با طالبان در افغانستان تعطیل شده و موضعگیری دولت افغانستان نیز نسبت به گفتوگوهای یک جانبهی امریکاییها با طالبان تغییر کرده، بُعد انتقادی گرفته است.
تا پیش از این دور مذاکرات، موضع دولت افغانستان محتاطانه بود و انتظار داشت که زلمی خلیلزاد آنچه شعار داده بود که همهی موضوعات را در هماهنگی با دولت افغانستان پیش میبرد، به آن عمل میکند؛ اما نگرانیهایی که رویا رحمانی سفیر افغانستان در بارهی گفتوگوهای امریکا با طالبان ابراز کرد و عمر داوودزی نیز به نحوی دیگر آن را مطرح کرد، نشان داد که امریکاییها حل اقل در شش دور گفتوگوهای یکجانبهی شان با طالبان، چندان به نقش دولت افغانستان اهمیت ندادهاند. اگر اهمیت میداد، در شرایطی که دولت افغانستان قرار داشت، مجبور نمیشد از مذاکرات امریکاییها با طالبان ابراز نارضایتی کند.
با توجه به این واقعیت، آنچه قابل انکار نیست، این حقیقت است، که مذاکراتی که تاحالا میان طالبان و امریکاییها صورت گرفته یکجانبه بوده و دولت امریکا از فرصت پیشآمده تنها برای حل مسألهی خود با طالبان استفاده کرده است. در روند گفتوگوهای طالبان و امریکا، دولت افغانستان نقش نداشته و حتا از جزئیات آن خبر ندارد.
شش دور گفتوگوهای امریکا با طالبان، موقف طالبان را تقویت کرد. هشت ماهی که مذاکرات یک جانبهی امریکا جریان داشت، نتیجهی عینی آن تغییر موقف طالبان از نظر سیاسی شده است.
در این مدت، به بهانهی موفقیت روند مذاکرات صلح، محدودیت سفر بر اعضای رهبری طالبان که در مذاکرات شرکت میکنند، برداشته شد. اعضای هیأت طالبان در مسکو در مقابل رسانهها توانستند، قدرتنمایی کنند و تعدادی از رهبران جهادی و مخالفان اشرفغنی، در کنار آنها قرار گرفتند، به این دسته فرصت داد که در داخل افغانستان برضد حکومت عمل کنند. هر برنامهای که از آدرس حکومت برای آمادگی مذاکره با طالبان راه اندازی شد، مخالفت کردند.
دفتر نمایندگی طالبان در قطر بیشتر از هر زمانی در فاصلهی هر دور گفتوگوهای صلح، میزبان نمایندگان کشورهای همسایهی افغانستان و قدرتهای منطقهای بود. برای طالبان این همه، به نحوی مشروعیت سیاسی بخشید و حتا حرفهایی در امریکا مطرح شد که هزینهی سفر هیأت طالبان را بپردازند.
با توجه به این واقعیتها، آنچه در شش دور مذاکرات امریکا با طالبان نصیب افغانستان شده به حاشیه قرارگرفتن دولت و مردم افغانستان از پروسهی صلح بوده و نتیجهی آن این شد که طالبان از هر دور مذاکرات شان با زلمی خلیلزاد برای قدرتنمایی استفاده کرده و به همین دلیل، دور ششم مذاکرات امریکاییها با طالبان به نتیجهی مطلوب و مشخص نرسید.
نگرانی دولت و مردم افغانستان از برایند مذاکرات یکجانبه امریکا با طالبان قابل تأمل است. زلمی خلیلزاد این روزها در امریکا به سر میبرد و پشت درهای بسته با سنای امریکا از جزئیات گفتوگوهایش با طالبان میگوید؛ اما مذاکرات امریکا با طالبان که در نهایت باید در مورد آیندهی افغانستان تصمیم گرفته میشود، از دولت افغانستان پنهان نگهداشته شده است.
آنچه پنهان نیست نارضایی دولت افغانستان از گفتوگوهای یکجانبهی امریکا با طالبان است. اگر زلمی خلیلزاد از زمینهها و فرصتهایش صادقانه برای حفظ نقش دولت افغانستان استفاده میکرد، شش دور نشست امریکاییها با طالبان نتیجه میداد.
به نظر میرسد دلیلی که پس از دور ششم مذاکرات امریکا با طالبان، روند این تلاشها به کندی انجامیده و به نحوی به بن بست خورده، نادیده گرفتن نقش دولت افغانستان بوده که در این مدت امریکا تنها برای رسیدن به اهدافش سناریوسازی کرد و نتیجهی آن سرسختی طالبان است که میخواهند از امریکا امتیاز بگیرند و فرصتی را به دست آورند که بتوانند به نام مذاکرات صلح قدرت را بگیرند و یا از طریق نظامی به قدرت برسند.