دو روز پیش، رییس کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرد که با دستههای انتخاباتی معترض، توافق شده است تا بازشماری و تفتیش آرا بار دیگر آغاز شود. وی، اطمینان داده بود که تنها آرای بایومتریک شده اعتبار دارد و نتیجهی ابتدایی هم به زودی اعلام خواهد شد. به نظر میرسید، سریال خستهکننده و زجرآور انتخابات افغانستان بالاخره به پایان میرسد؛ اما روز گذشته مشخص شد که این داستان هنوز هم ادامه دارد.
دستهی انتخاباتی ثبات و همگرایی و شورای نامزدان ریاستجمهوری، در برابر بازشماری و تفتیش آرا موضع گرفتند. ابتدا شورای نامزدان خواهان تفکیک آرای پاک از ناپاک شد و بازشماری را تأیید نکرد؛ سپس عبدالله عبدالله، آن را یک فریب و نیرنگ خواند. تیم او، پیشتر خواهان باطل شدن ۱۳۷۶۳۰ رأی قرنطین شده، ۱۰۲۰۱۲ رأی خارج از زمان رأیدهی و ۷۰ هزار رأی تکراری شده بود.
مسألهی مهمی را که رییس تیم ثبات و همگرایی مطرح کرد، دخالت نیروهای امنیتی در انتخابات است. او، گفت که این نیروها باید بیطرفی خود را حفظ کنند. درست است که سرقوماندان اعلای قوای مسلح خودش نامزد انتخابات است؛ اما نیروهای امنیتی به عنوان حافظ منافع تمام مردم افغانستان، نباید وارد بازیهای سیاسی شوند. آن هم در این برههی سخت و مهم که افغانستان با انواع ناهنجاری و مشکلات روبهرو است. تروریزم، ناهنجاریهای اجتماعی، فقر روزافزون و بردهداری مدرن، به اندازهی کافی برای کشور مان مشکلساز است. باید همه کمک کنند که غائلهی انتخابات بیشتر از این ادامه نیابد. بارها گفته شد، کمیسیون انتخابات و کسانی که در آن دخیل اند، باید با ایمانداری و صداقت کار کنند؛ اما زمان مشخص کرد که این فقط یک آرزو است. هیچ وقت یک تیم متحد و کارا در کمیسیون به وجود نیامد تا رییس کمیسیون از شناسایی افراد مخل در انتخابات سخن بگوید. مسألهی دیگر، اتهام بستن به یکدیگر است که در بین تیمهای انتخاباتی همچنان گرم و پرطرفدار است. همه همدیگر را به تبانی و کمیسیون را به جانبداری از تیمی خاص متهم میکنند. این فضا جدا از آن که به حل مشکل انتخابات کمک نمیکند، فاصله و درزهای اجتماعی را بیشتر میکند.
اگر کمیسیون انتخابات افغانستان، بیخیال به اعتراضها و بدون در نظر گرفتن اصل شفافیت که مدام بر طبل آن میکوبد، عمل کند؛ انتخابات مشروعیت خود را از دست داده و افکار عمومی را به سمتی خواهد برد که دیگر انتخابات و دموکراسی در این کشور مفهومی نداشته باشد؛ این به معنای از بین بردن تمام ارزشهایی است که افغانستان در طول دو دههی اخیر داشته است.
اگر کمیسیون انتخابات واقعا مستقل است، باید بداند که کاسهی صبر و تحمل مردم برای یکطرفه شدن انتخابات لبریز شده است.
خیلی واضح و روشن میتوان گفت که فشارها، دخالتهای بیرونی و عدم همآهنگی در داخل کمیسیون، انتخابات افغانستان را با چالش جدی روبهرو کرده است. کمیسیون که میخواست، شفافیت را فدای سرعت نکند، حالا هر دو را از دست داده است. دیگر حرف از آمار و آرای بایومتریک شده و غیر بایومتریک شده و یا آرای سیاه و سفید نیست، کار به جایی رسیده است که باید خود انتخابات را نجات داد. جنجالها و بلوای انتخابات افغانستان نشان از آن دارد که این پروسه با هر شکل و شمایلی که باشد، مدیریت آن را نیز هر کسی (بانو و یا آقا) به عهده داشته باشد، به دلیل نوع نگاه و برگزاری انتخابات خاص این جغرافیا، باید با جنجال و مشکل روبهرو شود. تفاوتی هم ندارد که به روش یونان باستان برگزار شود و یا با کمک تکنالوژی روز؛ چون اگر نوع نگاه و مدیریت انتخابات در افغانستان اصلاح نشود، هیچ چیزی نمیتواند، انتخابات افغانستان را نجات دهد. شاید هیچ انتخاباتی در دنیا به اندازهی انتخابات افغانستان حاشیه و جنجال نداشته باشد؛ ناهنجاریهایی که ریشه در بسیار چیزها دارد.