حاشیه‌های بد و دست‌آوردهای خوب سفر غنی و عبدالله به امریکا

صبح کابل
حاشیه‌های بد و دست‌آوردهای خوب سفر غنی و عبدالله به امریکا

با وجود حاشیه‌های نقدآمیزی که سفر رییس‌جمهور غنی و هیئت هم‌راهش به واشنگتن به دنبال داشت، این سفر، دست‌آوردهایی نیز داشت که در مقایسه با وضعیت کنونی افغانستان در مناسبات داخلی و بین‌المللی، قابل تأمل است.

سفر هفته‌ی پیش سران دولت افغانستان به واشنگتن، اگر از دید مناسبات دیپلماتیک چند سال پیش افغانستان تا امروز بررسی شود، حاشیه‌هایی داشت که بیان‌گر پایین‌آمدن جایگاه دیپلماتیک افغانستان نزد هم‌کار استراتژیکش –امریکا- است؛ چون، رییس‌جمهوران امریکا از بوش تا اوباما، روابط نزدیکی با رییس‌جمهوران افغانستان داشتند و این کشور را، هم‌کار نزدیک و استراتژیک خود می‌پنداشتند. آمدن ترامپ در امریکا و هم‌زمان غنی در افغانستان که هر دو مشترکاتی در یک‌دندگی و خودخواهی داشتند، بر روابط دو کشور سایه افکند و ترامپ، با راه‌اندازی پروسه‌ی صلح توسط خلیل‌زاد، تلاش کرد پای امریکا را از مناسبات جنگ افغانستان بیرون بکشد. با این که ترامپ، به قدر کافی عجله کرد تا سربازان امریکایی را به کشورشان برگردانده و از آن به عنوان بردش در تکت انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا استفاده کند؛ اما پیچیدگی جنگ در افغانستان و پافشاری طالبان بر موقف همیشگی‌شان، تصمیم ترامپ را نقش بر آب و تکت انتخاباتی او در انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا را محکوم به باخت کرد.

بایدن که سن‌وسالی از او گذشته و به دلیل حضور در سیاست امریکا طی دهه‌های اخیر، به ثبات سیاسی دست یافته بود، انتظار می‌رفت موضوع امریکا در افغانستان را یک‌طرفه کند؛ انتظاری که به واقعیت پیوست و با اعلام ناگهانی خروج سربازان امریکایی از افغانستان، همه را غافل‌گیر کرد؛ هم سیاست‌مدراران و نظامیان امریکایی را و هم سیاست‌مداران افغانستان که روی حضور سربازان امریکایی و ناتو در افغانستان، حساب درازمدت باز کرده بودند.

سفر اخیر هیئت دولت افغانستان به واشنگتن که غنی و عبدالله، دو شریک اصلی قدرت در رأس آن بودند، با شک و گمان‌هایی هم‌راه بود؛ شک و گمان‌هایی که عدم استقبال سیاست‌مدران امریکایی در فرودگاه از هیئت افغانستان، آن را نزدیک به واقعیت کرد. با وجود حاشیه‌هایی که به نقد این سفر انجامید، اگر با دیدی واقع‌بینانه به این سفر نگاه شود، هیئتی که از افغانستان وارد امریکا شد، با توجه به اتوریته‌ی سیاسی افغانستان در نظام بین‌الملل، دست‌آوردهای چشم‌گیری به هم‌راه داشت.

رییس‌جمهور غنی و هیئت هم‌راهش، در این سفر، موفق شدند ضمن دیدار با جو بایدن و گرفتن تعهد هم‌کاری امریکا در بخش‌های مختلف، با رهبران احزاب جمهوری‌خواه و دموکرات این کشور، رییس‌ مجلس نمایندگان امریکا و هم‌چنان وزیر دفاع و مشاور امنیت ملی ایالت متحده، دیدار و گفت‌وگو کنند.

بایدن، در دیدار با غنی و عبدالله عبدالله، بر هم‌کاری همه‌جانبه و دوام‌دار امریکا با افغانستان تأکیده کرده و گفته است که تلاش‌ها برای اتحاد رهبران سیاسی در این کشور جریان دارد تا مردم افغانستان تصمیم بگیرند که چه می‌خواهند. «نیروهای ما بیرون می‌شوند؛ اما حمایت از افغانستان ادامه خواهد یافت. حمایت برای نگه‌داری ارتش،‌ کمک‌های اقتصادی و سیاسی امریکا هم‌چنان به افغانستان ادامه خواهد یافت.»

نانسی پلوسی، رییس مجلس نمایندگان امریکا نیز، بر روابط دوستانه با افغانستان تأکید کرده و هم‌چنان گفته است که حمایت و هم‌کاری این کشور در بخش‌های مختلف به ویژه توان‌مندی و حضور فعال زنان در عرصه‌های گوناگون، هم‌چنان جریان دارد. هم‌چنان در این سفر، آقای غنی، با لوید آستین، وزیر دفاع امریکا دیدار کرده و خواستار هم‌کاری پنتاگون در حمایت و تجهیز نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان شده است. ماندن ۶۵۰ سرباز امریکایی در افغانستان پس از خروج نیروهای این کشور، بیان‌گر ادامه‌ی هم‌کاری نظامی امریکا با افغانستان است و اگر وضعیت در افغانستان شکننده شود، احتمال می‌رود حضور سربازان امریکایی در افغانستان افزایش یابد.

این دست‌آوردها، برای افغانستانی که هم به لحاظ سیاسی و هم به لحاظ نظامی شکننده است، امیدوارکننده است؛ اما، آن چه باید سران دولت و سیاست‌مداران در افغانستان به آن توجه داشته باشند، حاشیه‌های دیپلماتیک این سفر است که بیان‌گر بازی نادرست آنان در میدان سیاست و پایین‌کشیدن اتوریته‌ی دیپلماتیک افغانستان است. گرفتن درس از حاشیه‌های این سفر، امری است حتمی و درخور؛ چون، اگر این وضعیت هم‌چنان ادامه یابد، ممکن است جایگاه دیپلماتیک افغانستان بیش‌تر از این آسیب دیده و دچار افت در میدان بین‌الملل و روابط با کشورهای هم‌کار شود.