خروج غیرمترقبهی نیروهای امریکایی از افغانستان، در کنار افغانستان که مورد تهدید جدی تروریزم است، سازمان استخباراتی امریکا –سیا- را غافلگیر کرده است. این سازمان که مسؤولیت جمعآوری اطلاعات برونمرزی امریکا را به عهده دارد، با خروج نیروهای این کشور از افغانستان، در تلاش است که متحد استراتژیکی در منطقه پیدا کند تا از این طریق، بتواند در مورد تروریزم در افغانستان اطلاعات به دست آورده و عملیات علیه تروریزم را به پیش ببرد.
پس از اعلام خروج نیروهای ناتو از افغانستان، گمانهزنیها بر این بود که امریکا به دنبال ایجاد پایگاه نظامی در همسایگی افغانستان، تلاش دارد اوزبیکستان و تاجیکستان را قانع به ایجاد پایگاه نظامی امریکایی در این کشورها کند. به دلیل روابط نزدیک روسیه با کشورهای آسیای میانه و موجودیت پایگاه نظامی این کشور در تاجیکستان، ظاهرا تلاشهای امریکا برای ایجاد پایگاه در این کشورها به بنبست خورد. ضمیر کابلوف، فرستادهی ویژهی رییسجمهور روسیه برای افغانستان، گفت که اوزبیکستان و تاجیکستان، اجازهی ایجاد پایگاه نظامی امریکایی را نخواهند داد. پس از ناکامی امریکا در ساخت پایگاه در اوزبیکستان و تاجیکستان، خبرهایی از ایجاد پایگاه نظامی در خط مرزی افغانستان-پاکستان به نشر رسید و طالبان در واکنش به این خبرها، گفتند که مقابل ایجاد پایگاه نظامی امریکایی در همسایگی افغانستان، ایستادگی خواهند کرد.
روزنامهی نیویارکتایمز، یکشنبه -۱۶ جوزا-، در گزارشی نوشته که خروج زودهنگام نیروهای امریکایی از افغانستان، سازمان استخباراتی امریکا –سیا- را زیر فشار قرار داده و این سازمان، تلاش دارد که رویکرد خود برای جمعآوری اطلاعات و نظارت از فعالیتهای تروریستی در افغانستان را تغییر دهد. به گزارش نیویارکتایمز، مقامهای امریکایی تلاش دارند برای نظارت مستقیم از فعالیتهای تروریستی در افغانستان، پاکستان را راضی به ایجاد پایگاه نظامی در این کشور کنند؛ اما پاکستان، شرایط محدودی را برای استفادهی نظامی از خاک این کشور، پیش روی امریکا گذاشته است.
امریکا، قرار وعدهای که سپرده، باید افغانستان را ترک کند. خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، به هیچ وجه، گویای عدم توجه امریکا به افغانستان نیست. برای این که امریکا بتواند وضعیت تروریزم در افغانستان را زیر نظر داشته باشد، به پایگاه نظامی یا همکار استراتژیک و صادقی در نزدیکی افغانستان نیازمند است که اطلاعات در مورد فعالیتهای تروریستی در این کشور را در اختیارش بگذارد. مسؤولیت جمعآوری اطلاعات تروریستی برونمرزی در امریکا را، سازمان سیا به عهده دارد و این سازمان، بیش از هر بخشی در امریکا، به دنبال یافتن جایی در نزدیکی افغانستان است تا از آنجا، نظارت مستقیم بر فعالیتهای تروریستی و انجام عملیات ضدترویزم را به پیش ببرد.
با این که پاکستان تا اکنون محدودیتهایی را پیش روی امریکا در استفادهی نظامی از خاکش گذاشته؛ اما احتمال این که توافقی بین پاکستان و امریکا شکل بگیرد، دور از احتمال نیست. پاکستان، چند دهه میشود که به صورت مستقیم و غیرمستقیم از امریکا کمک مالی دریافت میکند و هزینهای که امریکا برای مبارزه با تروریزم در اختیار پاکستان قرار میدهد، فرصتی به این کشور داده که ارتش و نیروهای نظامیاش را تقویت کرده و مقابل حریف منطقهای خود –هند-، قدرتنمایی کند. ممکن یکی از دلایلی که تا هنوز باعث شده پاکستان اجازهی ایجاد پایگاه نظامی در این کشور را ندهد، گرفتن امتیاز بیشتر از امریکا باشد. در بودجهی مالی سال ۲۰۲۲ امریکا، پاکستان، در جمع کشورهایی قرار گرفته است که از کمک ۳۲۴٫۵ میلیوندالری امریکا مستفید میشوند. هدف از این کمک، تقویت حکومتداری خوب در پاکستان به ویژه در ولایتهای نزدیک به افغانستان عنوان شده است.
شاملکردن پاکستان در لیست کشورهای آسیاییای که در بخش غیرنظامی کمک امریکا را دریافت میکنند، بیانگر امتیازدهی نسبی امریکا به این کشور است تا بتواند اعتماد پاکستان نسبت به ایجاد پایگاه نطامی امریکایی در خاک این کشور را به دست آورد. با این که پاکستان، طی مدت همکاری با امریکا خصوصا در مبارزه با تروریزم، هیچگاهی صادقانه عمل نکرده؛ اما از آنجایی که امریکا گزینهی دیگری در همسایگی افغانستان ندارد، مجبور است روی کمک صادقانه یا غیرصادقانهی پاکستان، حساب باز کند.
نیویارکتایمز در گزارش روزی یکشنبهاش، از تماسهای مکرر وزیر دفاع امریکا با مقامات نظامی و سیاسی پاکستانی و همچنان، سفر ویلیام برنز، رییس سازمان سیا، به پاکستان خبر داده است. بر اساس این گزارش، آقای برنز، در سفرش به پاکستان، با رییس ارتش، رییس ادارهی اطلاعات و آژانس اطلاعات ارتش پاکستان، دیدار کرده است. هر چند در گزارش آمده که ویلیام برنز، اشارهی مستقیمی به ایجاد پایگاه نظامی در پاکستان نداشته؛ اما وزیر دفاع امریکا، در تماسهای تلفنیاش، به گونهی مستقیم بر ایجاد پایگاه نظامی در این کشور، اشاره کرده است.