تنش دیپلماتیک افغانستان-پاکستان؛ حنیف اتمر اظهار تأسف کرد

تنش در روابط دیپلماتیک افغانستان و پاکستان در پی اظهارات حمدالله محب، مشاور شورای امنیت ملی، در قبال پاکستان، به جایی کشیده شد که وزیر خارجه‌ی افغانستان، اظهار تأسف کند. حنیف اتمر که روز گذشته در نشست خبری‌ای در هرات صحبت می‌کرد، به نقش مستقیم پاکستان در جنگ و صلح افغانستان اشاره کرده و گفت: «از ایجاد این حالت، متأسفیم. اجازه نمی‌دهیم که این حالت مانع ‏هم‌کاری میان دو دولت شود.»‌‎ ‎ منظور از این حالت، اشاره‌ی آقای اتمر به تنش دیپلماتیک به‌وجودآمده بود که نگرانی از عدم هم‌کاری صادقانه‌ی پاکستان در مورد صلح افغانستان را به وجود آورده است.
چندی پیش، حمدلله محب، در سخن‌رانی‌ای در ولایت شرقی ننگرهار، با انتقاد از عمل‌کرد پاکستان مقابل پشتون‌های ساکن در آن کشور، گفت که این کشور –پاکستان-، هیچ عزت و افتخاری ندارد. در پی اظهارات آقای محب، رسانه‌های پاکستانی گزارش دادند که این کشور، روابط دیپلماتیک خود را با آقای محب قطع کرده است. هر چند، حمدالله محب، چند روز پیش، در کنفرانس خبری‌ای گفت که تیرگی روابط او با پاکستان، تأثیری بر روابط دیپلماتیک دو کشور نخواهد گذاشت؛ اما از اظهارات وزیر خارجه‌ی افغانستان بر می‌آید که حرف‌های آقای محب، به تنش‌های دیپلماتیک بین دو کشور انجامیده و هم‌کاری پاکستان در مورد صلح افغانستان را دچار اما و اگرهایی کرده است.
حمدالله محب، مشاور شورای امنیت است و اظهارات او، نه نظر شخصی که از آدرس یک اداره‌ی کلیدی و تأثیرگذار بر مناسبات سیاسی و نظامی افغانستان ارایه می‌شود؛ بنا بر این، این گفته که تنش بین او و پاکستان به تنش دیپلماتیک بین دو کشور نخواهد انجامید، تقلیل یک اشتباه دیپلماتیک و نادیده‌گرفتن آن است. به تازگی، شاه‌محمود قریشی، وزیر خارجه‌ی پاکستان، در سخن‌رانی‌ای گفته است :«به عنوان وزیر خارجه‌ی پاکستان، می‌خواهم بگویم ‏که هیچ پاکستانی تا زمانی با شما صبحت نخواهد کرد و دست‌‌تان را نخواهد فشرد که جلو ‏بدزبانی ‌تان را علیه پاکستان نگیرید.»‏
اظهارات وزیر خارجه‌ی پاکستان، بیان‌گر برخورد جدی پاکستان با حرف‌های آقای محب است و این اظهارات، تا این که نظر شخصی برداشت شود، بیش‌تر مداخله‌ی دیپلماتیک برداشت شده است. پاکستان، کشوری است که تجربه‌ی چند دهه حضور فعال در بخش‌های نظامی و سیاسی این کشور را دارد و به دلیل حضور سران گروه‌های تروریستی و بیش‌تر طالبان در این کشور، هم‌کاری پاکستان در صلح افغانستان، ضروری پنداشته می‌شود.
حنیف اتمر که دیروز در سخن‌رانی‌اش اشاره‌ای به تنش دیپلماتیک بین دو کشور داشت، به نقش پاکستان در گفت‌وگوهای صلح تأکید کرد و گفت که اگر این کشور به گونه‌ی مستقیم هم‌کاری نکند، پایان خون‌ریزی و رسیدن به صلح در افغانستان ممکن نیست. حنیف اتمر که تجربه‌ی سیاسی و کاریزمای دیپلماتیک دارد، اهمیت هم‌کاری و حضور پاکستان در گفت‌وگوهای صلح را درک می‌کند. او، اگر نتواند تنش به‌وجودآمده را جبران کند و بر این نارضایتی دیپلماتیک سرپوش بگذارد، بدون شک، وضعیت به‌وجودآمده به نفع افغانستان نیست و با توجه به شرایط حساس کنونی، می‌تواند به ضرر این کشور نیز تمام شود.
افغانستان، به دلیل تجربه‌ی بومی در سیاست و توهم شکست انگلیس و شوروی، بیش از هر چیزی در تاریخ معاصر، از غرور سیاسی و سیاست‌مداران این کشور رنج دیده است. بیش‌تر کسانی که در این کشور به قدرت رسیده اند، به جای این که درکی از مناسبات دیپلماتیک داشته باشند، در موضع‌گیری‌های دیپلماتیک، ناسنجیده عمل کرده اند. حرف‌های اخیر آقای محب در ننگرهار و سپس اظهارات او در مورد عدم تأثیر حرف‌هایش در روابط دو کشور، بیان‌گر ناپختگی دیپلماتیک بود که سرانجام وزیر خارجه را مجبور کرد تا از وضعیت به‌وجودآمده اظهار تأسف کند.
در حالی که امریکا و برخی کشورها تلاش دارند پاکستان را راضی به هم‌کاری صادقانه در مورد صلح افغانستان کنند، موضع‌گیری‌های ناسنجیده‌ی دیپلماتیک، می‌تواند تلاش‌های انجام‌شده را به بن‌بست کشانده و هم‌کاری احتمالی پاکستان را به دشمنی تبدیل کند. پاکستان، به دلیل خط جنجالی دیورند، همواره نگران برخورد سیاست‌مداران افغانستان است و اگر به این باور برسد که آنان تصمیم به مداخله در امور پاکستان یا هم‌کاری با شهروندان ناراضی از دولت این کشور را دارند، بدون شک، دوستی احتمالی‌اش را به دشمنی تبدیل کرده و مانع صلح افغانستان خواهد شد. منطق دیپلماتیک، از دولت افغانستان و سیاست‌مدران این کشور در شرایط فعلی، انتظار دارد که اهمیت نقش پاکستان در گفت‌وگوهای صلح را درک کرده و اگر نارضایتی‌ای هم دارند که نارضایتی مردم افغانستان است، تا مدتی دندان بر جگر فرو کنند و از آن آدرس، علیه پاکستان شعار ندهند.