ساخت پایگاه نظامی در آن‌سوی دیورند؛ امریکا منطقه را ترک نمی‌کند؟!

صبح کابل
ساخت پایگاه نظامی در آن‌سوی دیورند؛ امریکا منطقه را ترک نمی‌کند؟!

برخی از رسانه‌های داخلی، به نقل از مسؤولان و باشندگان ولسوالی «زازی‌آریوب» ولایت پکتیا، گزارش داده اند که نیروهای بیگانه، در حال ساخت یک پایگاه نظامی نزدیک به نقطه‌ی صفری مرز افغانستان-پاکستان استند. به گفته‌ی باشندگان محل، روزانه ۸ تا ۱۰ هلیکوپتر نظامی، در این منطقه نشست و برخاست دارند.
به گفته‌ی باشندگان محل از ولایت پکتیا، طی روزهای اخیر، رفت‌وآمد افراد ملکی در منطقه‌ای که پایگاه نظامی در حال ساخت‌وساز است، قطع شده و پایگاهی که در حال ساخت آن استند، بزرگ‌تر از پایگاه نیروهای ناتو در ولایت لوگر است. به اساس گزارش‌ها، این پایگاه، در منطقه‌ای موسوم به «کُرَم» در آن سوی خط دیورند ساخته می‌شود.
پس از اعلام خروج نیروهای ناتو از افغانستان، برخی از مقامات امریکایی گفته بودند که این کشور، در حال بررسی طرحی برای ایجاد پایگاه نظامی در همسایگی افغانستان است. وال‌استرت‌ژورنال، به نقل از مقام‌های امریکایی، نوشته بود که مقام‌های این کشور، اوزبیکستان و تاجیکستان را به دلیل نزدیکی به افغانستان، ترجیح می‌دهند.
نفوذ چین و به خصوص روسیه در کشورهای آسیای میانه، ایجاد پایگاه امریکایی در این کشورها را با چالش روبه‌رو کرده و مقام‌های روسی، هشدار داده بودند که امریکا نمی‌تواند در مرزهای روسیه پایگاه نظامی بسازد. ضمیر کابلوف، نماینده‌ی ویژه‌ی روسیه در امور افغانستان، روز گذشته در گفت‌وگو با روزنامه‌ی روسی «ایزوستیا»، گفت بود؛ نیروهای امریکایی پس از خروج از افغانستان، در کشورهای اوزبیکستان و تاجیکستان مستقر نخواهند شد.
عدم امکان ایجاد پایگاه نظامی در کشورهای آسیای میانه، گزارش‌های نشرشده از ایجاد پایگاه در نقطه‌ی مرزی افغانستان-پاکستان را توجیه می‌کند. با این که بایدن، با اعلام خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، گفته بود که امریکا به دو هدف اصلی‌اش در افغانستان –سرکوب القاعده و کشتن اسامه بن لادن- رسیده است؛ اما گزارش‌ها، نشان می‌دهد که هنوز القاعده در افغانستان حضور دارد. هم‌زمان با اعلام خروج سربازان امریکایی از افغانستان، القاعده در افغانستان، به امریکا هشدار داد تا نیروهایش را از تمام کشورهای اسلامی بیرون نکند، از سوی این گروه مورد هدف قرار خواهد گرفت.
حالا که به بهانه‌ی اشتراک طالبان در گفت‌وگوهای صلح، امریکا تصمیم گرفته نیروهایش را از افغانستان بیرون کند و دلیلی برای جنگ طالبان با دولت افغانستان باقی نگذارد، این کشور، نیاز دارد تا در نزدیکی افغانستان، پایگاهی داشته باشد که بتواند با دشمن دیرینش –القاعده-، مقابله کند. با این حساب، ایجاد پایگاه نظامی در نقطه‌ی مرزی افغانستان-پاکستان، دور از احتمال نیست.
هر چند مقامات پاکستان، پیش از این گفته بودند که نیروهای امریکایی پس از خروج از افغانستان، اجازه‌ی ساختن پایگاه در پاکستان را ندارند؛ اما با توجه به سیاست‌های چندپهلو و پیچیده‌ی پاکستان، بعید نیست که این کشور به ساخت پایگاه نظامی امریکایی در خاکش توافق کرده باشد.
ساخت پایگاه نظامی امریکایی در نقطه‌ی مرزی افغانستان-پاکستان، بیان‌گر این است که امریکا نمی‌تواند یا نمی‌خواهد پایش را از منطقه بیرون کشیده و میدان را به رقبای اقتصادی و سیاسی‌اش –روسیه، چین و ایران- رها کند. چون، با خروج کامل نیروهای امریکایی از منطقه، میدان به رقبای سیاسی و اقتصادی این کشور خالی می‌شود و این، یعنی شکست امریکا بعد از بیست سال حضور نظامی در افغانستان در مقابل رقبای منطقه‌ای‌اش.
از سویی، طراحی حمله به مرکز تجارت جهانی در امریکا از افغانستان، این ترس را به میان آورده است که با خروج کامل نیروهای ناتو از افغانستان و عدم حضور در همسایگی این کشور، زمینه برای فعالیت و قدرت‌گرفتن القاعده بیش‌تر خواهد شد و بعید نیست که این گروه، بار دیگر بتواند حملاتی را علیه امریکا طراحی و به اجرا بگذارد.
رحمت‌الله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی، چند روز پیش، در تویتی نوشته بود که در سفر ژنرال قمر باجو به افغانستان، توافق‌نامه‌ی نظامی‌ای بین افغانستان و پاکستان به امضا رسیده که طبق این توافق‌نامه، پاکستان در تعلیم ارتش افغانستان نقش خواهد داشت. با توجه به این که مقام‌های امریکایی نیز گفته اند، امریکا نیروهای نظامی افغانستان را بیرون از خاک افغانستان تعلیم نظامی می‌دهد، بعید به نظر نمی‌رسد که پایگاه ایجادشده در نقطه‌ی مرزی، مکانی باشد برای فعالیت مشترک نیروهای امریکایی و پاکستانی و نیروهای نظامی افغانستان نیز، اگر اطلاعات نبیل درست باشد، در این منطقه تعلیم ببینند.
با این که هنوز ایجاد پایگاه نظامی در این منطقه از سوی هیچ مقام رسمی‌‌ای تأیید نشده؛ اما ایجاد آن، با توجه به پیچیدگی جنگ در افغانستان، دور از احتمال نیست؛ چون، ایجاد این پایگاه و بیرون‌شدن نیروهای امریکایی از پایگاه‌های ناتو در افغانستان، از یک سو، دلیل طالبان برای ادامه‌ی جنگ را خنثا می‌کند و از سوی دیگر، به امریکا این امکان را می‌دهد که از نزدیک به مسایل نظامی در افغانستان کنترل داشته و بتواند دشمن دیرینش –القاعده- را، با استفاده از این پایگاه نظامی، سرکوب کند.