غیاب‌ها و دعواهای مجلس زمینه‌سازی استند

عبدالله سلاحی
غیاب‌ها و دعواهای مجلس زمینه‌سازی استند

بر اساس گزارش‌ها، وزیر دولت در امور پارلمانی، می‌گوید که اگر اعضای مجلس نمایندگان نتوانند در روزهای آینده به اختلاف‌های شان مبنی بر گزینش رییس‌ مجلس راه حلی پیدا کنند، رییس‌جمهور برای رسیدگی به این مشکل از دادگاه عالی کمک خواهد خواست.

این در حالی است که در این اواخر دادگاه عالی در موارد دیگر چون تمدید دوره‌ی کاری ریاست جمهوری و ریاست اجرایی نیز دست داشته است و به نوعی سعی کرده تا از امکانات موجود در این دادگاه برای حل تنش‌ها استفاده کند.

البته این که این تنش‌ها تا چه حد با مداخله‌ی دادگاه عالی توانسته است به راه حل برسد، یک مسأله پرسش‌برانگیز است. چرا که بسیاری از کاندیداهای ریاست جمهوری در واکنش به فیصله‌ی اخیر دادگاه عالی در رابطه به به‌تعویق‌افتادنِ انتخابات ریاست‌جمهوری، ابراز نگرانی کرده‌اند.

این که وزیر دولت در امور پارلمانی گفته است اگر مجلس نمایندگان به نتیجه نرسد به زودی از دادگاه عالی برای حل تنش‌ها در پارلمان کمک خواهد خواست، در کنار که یادآور تصمیم این دادگاه در مورد انتخابات است، این نکته را نیز روشن می‌کند که پارلمان افغانستان،  به دلیل ناهماهنگی‌ها و ناتوانی‌اش، موجب دست‌اندازی‌هایی به این مجلس شده‌اند که عاقبت خوبی ندارد.

اگر بخواهیم وضعیت جاری در پارلمان را تحلیل بکنیم؛ جاروجنجال‌هایی که در این اواخر و بعد از انتخاب رییس مجلس به وجود آمد، بدون غرض نخواهند بود. از آنجایی که پارلمان دور هفدهم، به شکل طبیعی به این جایی که است نرسیده، می‌توان ادعا کرد که در ادامه‌اش نیز دست کسانی در شکل‌گیری آن خواهد بود.

انتخابات پارلمانی افغانستان از سوی کمیسیون انتخابات با چالش‌هایی روبه‌رو شد که مجلس، نتواند در یک روز مشخص، به نتیجه‌ی نهایی در مورد همه کاندیداهای برنده برسد. با این همه در این روزها حرف از دخالت دیگری در امور پارلمانی است که امکان این را که رییس مجلس، کسی نباشد که وکلا انتخاب می‌کنند را ایجاد کرده است.

از پرسش‌هایی که می‌توان برای تحلیل اتفاقات پیش‌آمده در مجلس نمایندگان پیش کشید، یکی این است که زمینه‌ی دخالت‌ها چگونه به وجود آمده است؟ مهار اختلافات به وجود آمده در مجلس، خارج از توانایی‌های نمایندگان نیست؛ در صورتی که آنان بخواهند و سعی لازم را در این زمینه انجام بدهند.

ولی زمانی که اعضا، اجازه‌ی مداخلات دیگر را بر اساس بی‌توجهی فراهم کنند، این  به معنی آن است که زمینه سازماندهی موضع‌های سیاسی و در عین حال سوءاستفاده‌ها به کمک خود اعضا فراهم شده است.

 با این که حدود بیست و چند روز از انتخابات درون مجلس برای برگزیدن رییس آن می‌گذرد، هنوز که هنوز است رییس دایمی و منتخب ندارد. در جلسه‌ی روز شنبه نیز به تعداد ۲۰۰ وکیل غیر حاضر بودند که خود نشان می‌دهد مجلس از حل کردن این مسأله طفره می‌رود.

این بی‌توجهی عمدی از سوی مجلس است که زمینه‌ساز دخالت‌های دادگاه عالی می‌شود و به نوعی حتا می‌توان گفت اختلافات به همین ساخت طراحی شده است تا در نهایت یکی از نمایندگان که یا نفوذ کم دارد و یا هم توانایی اداره مجلس را ندارد به جای افرادی که در انتخابات درون مجلس برگزیده شده‌اند -ولی دچار اختلاف استند- انتخاب شود. افرادی که فعلا به‌عنوان رقیب بر سر کرسی ریاست مجلس دعوا می‌کنند نیز، نمی‌توانند تضمین‌کننده‌ی اداره‌ی سالم مجلس شوند؛ اما قادر خواهند بود که با کوتاه آمدن، دست دخالت‌ها را از مجلس کوتاه کنند.

یکی از نیازهای ما برای مجلس نمایندگان، داشتن رییس‌مجلس مدبر و دارای نفوذ مردمی است. چنین فردی می‌تواند بسیاری از مسایل ممکن را که بر سر راه مجلس است اداره کند؛ اما در دو دور آخر، مشکل اصلی ما نداشتن رییس مجلس منتخب و در عین حال مدبر و با نفوذ بوده است؛ طوری که رییس دور قبلی از روی مصلحت و جلوی‌گیری از اختلافات انتخاب شده بود و بسیاری نیز از توانایی او برای اداره‌ی مجلس شاکی بودند.

تمرکز اختلافات بر سر این کرسی، بدون شک بی‌دلیل نیست وهمین‌طور اگر سعی شده است تا با غیاب‌ها و دعواها، از به نتیجه رسیدن، جلوگری شود، در واقع، تلاش برای زمینه‌سازی مداخلاتی است که می‌خواهد اوضاع سیاسی درون مجلس را به نفع گروه مشخصی تزئین کند.