هفتهی گذشته، زلمی خلیلزاد اعلام کرد که دور هفتم نشست امریکاییها با طالبان به روز شنبه (۸ سرطان) برگزار میشود. این نشست دیروز در قطر برگزار شد.
در نشستهای گذشته محور گفتوگوی طالبان با امریکاییها در بارهی خروج نیروهای خارجی از افغانستان و تعهد سپردن طالبان به امریکا بود که از خاک افغانستان بر ضد امریکا و متحدانش استفاده نکنند. توافق نهایی بر سر این دو موضوع حاصل نشده و در نشست هفتم به این موضوعات پرداخته میشود. طالبان گفتهاند احتمال دارد در این نشست توافقاتی صورت بگیرد.
از آغازِ گفتوگوی امریکاییها با طالبان ده ماه میگذرد. خروج نیروهای خارجی، تعهد دادن طالبان که از افغانستان برضد امریکا و متحدانش استفاده نشود، برگزاری نشست بینالافغانی و آتشبس، چهار موضوعیاند که باید در بارهی آنها توافق حاصل شود.
زلمی خلیلزاد بارها گفته است اگر بر سر یکی از این موضوعات توافق صورت نگیرد، مذاکرات با طالبان نتیجه بخش نیست.
در شش دور مذاکرات میان طالبان و امریکاییها دربارهی موضوعات یاد شده بحث صورت گرفته؛ اما توافق حاصل نشده است. نشست هفتم که در قطر برگزار شده نتیجهی شش دور گفتوگوهای گذشته را باید مشخص کند. امریکا و طالبان بیشتر از دورههای گذشته برای نشست هفتم آمادگی گرفته اند و رایزنیهایی را که باید انجام میدادند، دادهاند.
این نشست درحالی برگزار شده که سهشنبهی گذشته، مایک پمپیو وزیرخارجهی امریکا غیرمنتظره به کابل آمد و با رهبران حکومت و چهرههای جهادی و سیاسی، در بارهی تلاشهای صلح و برگزاری نشست بینالافغانی گفتوگو کرد. وزیرخارجهی امریکا گفت که باید نشست بینافغانی برگزار شود و تا دو ماه دیگر توافقات صلح انجام شود. زلمی خلیلزاد نیز پس از پایان سفرش برای آمادگی نشست هفتم گفته بود، در نتیجهی رایزنیها دریافته که تمامی طرفهای صلح از کُندی روند صلح شکایت دارند و خواهان تسریع تلاشهای صلح و به نتیجه رسیدن آن میباشند.
با توجه به این نکات، نشست هفتم از مهمترین نشستهایی است که تا حالا برگزار شده و احتمال دارد تا رسیدن به توافق دوام کند.
سرعت بخشیدن تلاشهای صلح و رسیدن به توافق، مواردی است که پیش از برگزاری نشست هفتم از آن صحبت شده است. در گذشته طالبان با امتناع از مذاکره با دولت افغانستان زمینهی برگزاری نشست بینالافغانی را تضعیف کرده بودند. طالبان تا زمانی به مذاکره مخالفت خواهند کرد که بر سر جدول خروج نیروهای امریکا از کشور توافق صورت گیرد و امریکا نیز از طالبان تعهد بگیرند.
زلمی خلیلزاد با رهبران پاکستان در بارهی نقش این کشور در روند صلح صحبت کرده است. رهبران طالبان در پاکستان به سر میبرند. این کشور از حامیان سرسخت طالبان در هجده سال گذشته بوده است. دیدگاهی وجود دارد که پاکستان بر موضعگیری طالبان نفوذ دارد. رییس جمهوری افغانستان بارها گفته نقش پاکستان در روند صلح مهم است. نتایج تعهد پاکستان در نشست هفتم روشن خواهد شد.
محمد اشرف غنی برای گرفتن حمایت پاکستان از روند صلح در روزهای گذشته به پاکستان سفر کرد و با نخستوزیر، رئیس جمهوری و وزیرخارجهی آن کشور دیدار و گفتوگو کرد. رهبران پاکستان به رییس جمهوری افغانستان وعده داده که از صلح در افغانستان حمایت میکنند، میخواهند بیاعتمادی میان دو کشور به رابطهی همکاری تبدل شود. سازمان ملل بهعنوان بزرگترین نهاد بینالمللی ضمن حمایت از روند صلح از طالبان خواسته که باید به آغاز گفتوگوی بینالافغانی توافق نشان بدهند و موانع برسر توافق صلح از میان برداشته شود.
بنابراین؛ پیشرفت روند صلح به نتایج نشست هفتم و تغییر رویکرد طالبان بستگی دارد. امریکا به دلیلی اینکه خواهان تسریع روند صلح است و میخواهد تا دو ماه دیگر توافق صلح صورت گیرد، در نشستی که برگزار شده تلاش خواهد کرد که برسر جدول خروج نیروهای خارجی و تعهد گرفتن طالبان به نتیجه برسد.
طالبان نیز ابراز امیدواری کردهاند که در نشست هفتم توافقاتی صورت خواهد گرفت. این نشست تازه برگزار شده و با در نظر گرفتن این نکات، تصور این است که نشست هفتم از مهمترین نشستهای امریکا با طالبان است. احتمال دارد این نشست متفاوتتر از نشستهای گذشته باشد که آن نشستها به نتایج مشخص نرسیدند. حد اقل طالبان و امریکاییها بر سر دو موضوع (جدول خروج نیروهای خارجی از افغانستان و دادن تعهد طالبان به امریکا) به توافق برسند. آنطوری که گفته میشود توافقات کلی در نشستهای بعدی در بارهی این دو موضوع صورت گرفته است.
اگر این موضوع واقعیت داشته باشد، در نشست برگزار شده ضمن نهایی شدن توافق برسر موضوعات مطرح شده یکی از موضوعات مهمی که در این نشست در بارهی آن بحث جدی خواهد شد، آغاز مذاکرات بینالافغانی خواهد بود. اگر برسر دو موضوع اولی توافق نشود، تلاشهای صلح وارد مرحلهی داخلی نخواهد شد و همچنان روند تلاشهای صلح به کندی پیش خواهد رفت.
نشست هفتم تازه برگزار شده. آنچه تحلیل شد، با استفاده از چگونگی نشستهای قبلی و بحث و تغییراتی که پیش از برگزاری این نشست مطرح شده دربارهی این نشست و برایند آن بود. در روزهای آینده بیشتر روشن خواهد شد که این نشست کدام پیشرفت و چالشها را خواهد داشت و دستآورد آن چگونه خواهد بود.