ده ماه می‌شود که تلاش‌ها در باره صلح افغانستان، جریان دارد. شش دور گفت‌وگو میان امریکایی‌ها و طالبان در قطر صورت گرفت و دو بار نشست، میان مخالفان حکومت افغانستان و طالبان در مسکو. بحث در باره‌ی صلح افغانستان هر روز گسترده‌تر می‌شود؛ اما این روند هنوز به نتیجه‌ی مشخص نرسیده است.
مهم‌ترین موضوعاتی که میان طالبان و امریکایی‌ها بحث شده، خروج نیروهای خارجی و تعهد دادن طالبان به امریکا درباره‌ی قطع رابطه‌ی آن‌ها با القاعده، گرفتن تضمین امریکا از طالبان که از خاک افغانستان برضد امریکا استفاده نشود. با آنکه امریکایی‌ها ادعا دارند که مذاکرات آن‌ها با طالبان دست‌آورد داشته است؛ اما تاکنون توافق نهایی، میان طالبان و آمریکایی‌ها روی موضوعات یاد شده صورت نگرفته است.
روسیه که در سال‌های اخیر ارتباط خود را با طالبان نزدیک کرده، در ماه‌های گذشته، بازی‌گر فعال دیگری بود که تاکنون زمینه‌ی برگزاری دو نشست میان مخالفان حکومت غنی و طالبان را در مسکو فراهم کرد.
ده ماه از آغاز تلاش امریکا و بحث صلح در افغانستان، سپری شده است؛ هنوز دورنمای این تلاش‌ها روشن نیست. به خصوص که در نهایت نتیجه‌ی آن برای افغانستان چه خواهد شد. در گذشته نیز بحث صلح در افغانستان مطرح شده بود که مهم‌ترین آن برگزاری نشست‌های چهارجانبه در سال ۲۰۱۷ میلادی بود که در این نشست‌ها نمایندگان افغانستان، پاکستان، امریکا و چین نقش داشتند؛ به‌خاطری که طالبان حاضر نشدند درباره‌ی صلح مذاکره کنند. نشست‌های چهارجانبهی صلح، نتیجه نداد.
طالبان این بار حاضر به گفت‌وگو با امریکا شده، مذاکرات بین‌الافغانی را رد نمی‌کنند. برگزاری نشست مذاکرات بین‌الافغانی بخش مهمی از فرایند تلاش‌های صلح است. با آنکه طالبان، دولت افغانستان و مخالفان حکومت غنی می‌خواهند این نشست برگزار شود، برگزاری نشست بین‌الافغانی با مشکلاتی همراه است. این نشست اگر برگزار شود، نتیجه‌ی تلاش‌های صلح نیز روشن خواهد شد. به دلیلی که این نشست سرنوشت صلح و چگونگی دولت آینده را مشخص خواهد کرد.
دور ششم مذاکرات امریکایی‌ها با طالبان بدون نتیجه‌ی مشخص پایان یافت. به دنبال آن دومین نشستِ مخالفان حکومت غنی که رهبری آن را حامدکرزی به عهده دارد، در مسکو برگزار شد. موضوع مهم این نشست آتش‌بس و اعتمادسازی بیش‌تر میان شرکت‌کنندگان آن بود. شرکت‌کنندگان این نشست از قدرت‌مند بودن روسیه و نقش آن برای ثبات منطقه و به خصوص افغانستان تاکید کردند. این نشست، آمریکا و حکومت آقای غنی را تکان داد. خلیلزاد به اروپا رفت با مقام‌های آلمانی و فرمانده‌ی ناتو در بروکسیل دیدار کرد و اکنون در کابل آمده جدی‌تر از گذشته با رهبران حکومت، رهبران قومی و سیاسی از جمله باکسانی‌که در مسکو با طالبان گفت‌وگو کردند، دیدارهایی را انجام داده است.
پیش از این، حکومت افغانستان از مذاکرات امریکا با طالبان نگرانی داشت. پس از آمدن خلیلزاد به کابل و دیدار با اشرف غنی، موضع حکومت افغانستان نسبت به این مذاکرات تغییر کرده است. محمد اشرف غنی، گفته که آمریکا، برنامهی صلح دولت افغانستان را در نظر گرفته، تلاش‌هایش را درباره‌ی صلح ادامه می‌دهد. از طرف دیگر حکومت افغانستان نیز به دنبال گرفتن حمایت پاکستان شده و قرار است اشرف غنی در هفته‌های آینده به این کشور سفر کند. چین به‌عنوان بزرگ‌ترین قدرت منطقه و متحد پاکستان نیز اعلام آمادگی کرده که از مذاکرات صلح میزبانی کند. شی جین پینگ، رییس جمهور چین، گفته از اسلام آباد می‌خواهد که با افغانستان برای نتیجه دادن تلاش صلح، همکاری کند. آلمان نیز اعلام آمادگی کرده که از نشست صلح افغانستان میزبانی می‌کند.
روسیه و امریکا رقیب همدیگر استند و برای داشتن نفوذ در افغانستان تلاش می‌کنند؛ اما این دو قدرت رقیب، بر سر پایان جنگ در افغانستان توافق دارند. ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه به تازگی گفته با امریکا همکاری می‌کند که صلح در افغانستان به‌وجود بیاید.
داغ شدن بحث صلح در داخل و خارج افغانستان، مهم‌ترین نتیجه‌ی ده ماه تلاش برای مداکزات صلح بوده است. طالبان در محور توجه امریکا، روسیه، چین، پاکستان و دیگر کشورهای درگیر در مسایل افغانستان قرار گرفته است. امریکا و روسیه می‌خواهند طالبان را داشته باشند. موضع روسیه با طالبان نزدیک‌تر است. امریکا به این مسأله توجه کرده که اگر روسیه بتواند طالبان و مخالفان حکومت اشرف غنی را با خود داشته باشد، در آینده در افغانستان نقش امریکا ضعیف خواهد داشت. به این دلیل خلیلزاد، بیش‌تر از گذشته، برای دور جدید مذاکرات با طالبان آمادگی گرفته و در سطح جهانی می‌خواهد هماهنگی ایجاد کند. نگرانی‌ای که دولت افغانستان از مذاکرات امریکا داشت. امریکا، برای اینکه نقش روسیه، بیش‌تر برجسته نشود، به این نگرانی توجه کرده است. حکومت آقای غنی نیز به غیر از گرفتن اعتماد امریکا و توجه به پاکستان هیچ گزینه‌ی دیگری ندارد. به این دلیل این روزها، موضع اشرف غنی در قبال نقش آمریکا نرم‌تر شده چون می‌خواهد اعتماد آمریکا را داشته باشد. از دست دادن اعتماد و حمایت امریکا برای دولت افغانستان، به معنای سقوط است.
با آنکه رییس جمهوری افغانستان از اعتماد با آمریکا می‌گوید؛ اما خلیلزاد در مصاحبهی خود با آریانا نیوز گفته است که طالبان نیز می‌خواهند با آمریکا ارتباط دوام‌دار داشته باشند. این خواست طالبان، بخش دیگری از رازهای طالبان و بیانگر این واقعیت است که طالبان به فکر قدرت گرفتن استند. در جریان ده ماه گذشته، نقش سیاسی طالبان بیش‌تر برجسته شده که توجه روسیه، امریکا و دیگر قدرت‌های جهانی و منطقه را جلب کرده است. خواست قدرت‌های بیرونی و همسایه‌های افغانستان مشخص است. توافقاتی نیز میان آن‌ها وجود دارد که آن حل مسأله‌ی طالبان است؛ اما در این میان سرنوشت دست‌آوردهای افغانستان و نظام کنون، هنوز روشن نیست.
در حال حاضر امریکا و روسیه توافق دارند که افغانستان به زمان حاکمیت طالبان بر نگردد؛ اگر این توافق در فرایند تلاش‌های صلح حفظ نشود و برهم بخورد؛ قدرت‌گیری داعش در افغانستان خطر جدی است. دلیل اصلی حمایت روسیه از طالبان دفع تهدید داعش است؛ اما نگرانی امریکا از داعش که این گروه می‌خواهد با قدرت‌گیری در افغانستان، به امریکا حمله کند، سناریو سازی قدرت‌نمایی داعش برای تهدید روسیه است و پیامی است که اگر مسأله‌ی طالبان به نفع امریکا حل نشود، جاگزین طالبان در افغانستان، داعش خواهد بود.
