نویسندگان: زولان کانون ینگ، ایریک اسکمیت و تامس گابینس نف
منبع: نیویورکتایمز
برگردان: ابوبکر صدیق
جو بایدن، رییسجمهور امریکا، روز جمعه، گفت که آیندهی افغانستان به دست خود افغانستانیها رقم میخورد؛ اما، او در دیدار با رییسجمهور غنی، تعهد کرد که پس از ۲۰ سال جنگ و خروج نظامیان این کشور، کمکهای امریکا به افغانستان ادامه مییابد.
جو بایدن در جریان دیدار با محمداشرف غنی و داکتر عبدالله عبدالله، رییس شورای مصالحهی ملی در واشنگتن، گفت که حمایتهای نظامی، دیپلماتیک و بشردوستانهی امریکا به افغانستان ادامه خواهد یافت؛ اما، او پیام روشنی داشت: «نظامیان امریکایی، افغانستان را ترک میکنند.»
آقای بایدن در کاخ سفید، گفت: «افغانستانیها باید سرنوشت خود را با دستان خودشان تعیین کنند؛ این که چه میخواهند و خشونتهای فاجعهبار باید متوقف شود.»
تصمیم خروج نیروهای امریکایی در ۱۱ سپتمبر، یکی از پرحاشیهترین موضوعات در ریاستجمهوری بایدن بود؛ نتیجهگیری شخصیای که به تصمیم رسمی و جمعی منظم تبدیل شد.
با این که وضعیت امنیتی نگرانکننده است و گزارش استخباراتی، نشان میدهد که کاخ سفید نیز با وضعیت بدتر بشری در چند ماه آینده مواجه خواهد شد، بایدن بدون درنظرداشت این وضعیت، بر خروج نظامیان از این کشور پافشاری دارد؛ وضعیتی که به شدت فاجعهبار است.
این، در حالی است که تحلیلگران استخباراتی و راهبردسازان امریکا، چشمانداز متفاوتی در رابطه به افغانستان دارند. در میان همه دیدگاه واحدی وجود دارد؛ گزارشهای استخباراتی، نشان میدهد که «حکومت غنی در مدت شش ماه سقوط میکند.» این گروه –تحلیلگر-، تنها «کماندوهای» نیروهای امنیتی-دفاعی افغانستان را استثنا قرار داده است. دیدار غنی از کاخ سفید، هنوز این امید را به دنبال داشت که حتا در نبود نظامیان امریکایی، حمایت غرب را با خود دارد.
محمداشرف غنی، در یک نشست خبری، به خبرنگاران گفت: «ما به صورت کامل به این تصمیم ارج میگذاریم و این را درک میکنیم. این تصمیم، به معنای فراموشکردن افغانستان نیست.»
او، گفت: «این یک صفحهای جدید در روابط ما است.»
پس از آغاز خروج نیروهای امریکایی در اول ماه می، طالبان در تهاجم غیرمترقبه به دهها ولسوالی در شمال افغانستان که سنگر ضدطالبان تلقی میشود، دست یافتند.
آقای غنی در مورد چالشهای موجود در حکومتش و همچنان تهاجم طالبان، به صورت مفصل صحبت کرد و آن را با جنگهای «Union North and south confederacy» امریکا در ۱۸۶۱ مقایسه کرد.
تکیگاه اصلی غنی، جمهوی و دفاع از آن به عنوان یک ارزش است. آقای غنی، گفت: «نیروهای امنیتی-دفاعی در روز جمعه، شش ولسوالی را از طالبان پس گرفتند. ما تصمیم گرفتیم که از ارزشهای خود دفاع کنیم، اتحاد داشته باشیم و نفس ملیگرایی را بدون هیچ تعبیضی جامهی عمل بپوشانیم.»
در طرف دیگر، با آن که گفتوگوها در دوحهی قطر جریان دارد، طالبان تصمیم به برندهشدن از طریق نظامی دارند.
به مجردی که حمایتهای هوایی نیروهای امریکایی متوقف شد، نیروهای افغانستانی دچار سرخوردگی و شکست انگیزه شدند، نیروهای کماندو برای گرفتن جغرافیای ازدسترفته دست به کار شدند، نیاز جدی به خلبانها بود و نیروهای هوایی برای حمایت از پاسگاههای امنیتی در بیرون از پایگاه نظامی کشور، با چالشهای تخنیکی مواجه بودند. این در حالی است که آقای بایدن، مصمم به انتخاب خود است. به اساس گزارش اسوشتیدپرس که سال گذشته منتشر شد، تنها ۱۲ درصد از امریکاییها اخبار مرتبط به حضور امریکا در افغانستان را دنبال میکردند.
مقامات رسمی در ادارهی بایدن، گفته اند که سه فکتور اصلی روی تصمیم بایدن تأثیر گذاشته است؛ نخست: باورها بیشتر بر این بود که گفتوگوهای صلح میان دولت افغانستان و طالبان در دوحه به نتیجهی موفق منجر نمیشود. مقامات گفته اند که این بحث ناکام در ادارهی ترامپ خیلی جدی بود و منجر به امضای توافقنامهی ماه فبروری ۲۰۲۰ شد. این همزمان با رفتن بایدن به دفتر کاخ سفید که پیش از آن ۳۵۰۰ نیروی امریکایی بیرون شده بود و طالبان بدون چانهزنی و گفتوگو، فشار را در میدان جنگ وارد کردند؛ گزینهی دوم: ایالات متحدهی امریکا، تعهدی به توافقنامهی صلح نشان نداد و بیرون شد؛ چون، حفظ نیروها منجر به تشدید حملات علیه آنها میشد و در ادامه منجر به خودداری طالبان از امضای توافقنامه -امضای توافقنامهی صلح با دولت افغانستان- میشد. تحت سناریوی جدید، نیروهای هوایی امریکا، ممکن طالبان، القاعده و داعش را زیر نظارت داشته باشند. در کنار این، روابط سیاسی به پایان نخواهد رسید؛ زیرا، پیش از این، فرماندهان جنگی امریکا، گفته بودند که مسئلهی افغانستان راه حل نظامی ندارد.
رییسجمهور، تصمیم خود مبنی به برگردانیدن سربازان پس از ۲۰ سال جنگ به خانه را گرفته است و تأکید میکند که این جنگ برندهای ندارد.
جین پساکی، دستیار مطبوعاتی کاخ سفید، روز جمعه، گفت: یک بخش بزرگ از این تصمیم به اساس واقیعت بود، هرگاه ما نیروهای خود را پس از اول ماه می، در افغانستان بگذاریم، در خطر حمله و شلیک طالبان قرار میگیرند.
اخیرا، مقامهای ادارهی استخبارات، به بایدن گوشزد کرده اند که القاعده و داعش به عنوان یک خطر برای امریکا باقی است و در مدت دو سال، میتواند دوباره تصمیم حمله به امریکا را بگیرد.
برای نظارت بر این تهدیدها، پنتاگون، شگردهای نظارتی-نظامی خود را با جابهجایی MQ-9 پایگاه نظامی در کشورهای خلیج فارس، روند نظارت از تهدید ناشی از این گروهها را افزایش داده است.
فرماندهان نظامی هشدار میدهند؛ اما هدفقراردادن دشمن در میدان نبرد –در افغانستان- بدون همکاری نیروهای افغانستان و مجراهای استخباراتی، خیلی دشوار است و خطر افزایش تلفات ملکی در حملات هوایی امریکاییها را به دنبال دارد.
ادارهی بایدن، از ادامهی کمکها به غنی اطمینان داده است. ۲۶۶ میلیون دالر در بخش حمایت از حقوق بشر، ۳.۳ بیلیون کمکهای نظامی و همچنان ۳ میلیون دوز واکسین Johanson&Johanson و تأمین اکسیجن، از بستههای کمکی جدید امریکا است؛ چون، موج سوم کرونا در افغانستان نگرانیهای جدی را ایجاد کرده است.
بخش اندکی از نظامیان، برای حمایت از سفارتخانهها در افغانستان حفظ میشوند. خانم پساکی، روز جمعه گفت: «ادارهی بایدن، به زودی شماری به ترجمانان و پیمانکارانی که نیروهای ما را کمک کرده اند و در حال حاضر زندگیشان در خطر قرار دارد، ویزا میدهد.»
خانم پساکی، بعدتر در خبرنامهای گفته است؛ کسانی که پروندهایشان برای گرفتن ویزا در حالت تعلیق قرار داشت و تهدید متوجهشان است، نیز قابل اجرا است.
کاخ سفید اما با چالش طولانی در تابستان مواجه است. لیزا کورتز، عضو ارشد شورای امنیت در بخش جنوب و مرکز آسیا در ادارهی ترامپ، گفت: «شما در ۲۰ سال گذشته با متحدان افغانستانی ما نجنگیدید و اخیرا تنها قالیچه از زیر پایشان بیرون کردید، همه میدانند که خروج نظامیان یک نیاز است؛ اما این جا رسالتی هم وجود دارد و راه آن این که شانس جنگ را به افغانستان بدهیم.»
یادداشت: زولان کانون ینگ، ایریک اسکمیت از واشنگتن و تامس گابینس نف، از کابل-افغانستان و جولیان بارنیز از واشنگتن، در تهیهی این گزارش همکاری کرده اند.