منبع:/ Eurasia Review/ Merve Şebnem Oruç*
برگردان و اختصار: ابوبکر صدیق
افغانستان دوباره سرخط خبرها شده و صفحه‌ی نخست روزنامه‌های غربی، از پیشرفت «مذاکرات صلح» افغانستان سخن می‌زنند. در عین حال، رویکرد مداخله جویانه‌ی روسیه در افغانستان، برای امریکا که در آستانه‌ی ترک کشور است، ناخوشایند است.
اگر این ادعا که روسیه برای کشتن سربازان امریکایی در افغانستان، به طالبان پول پرداخته است، حقیقت داشته باشد؛ دخالت روسیه در افغانستان پرسش‌برانگیز است. چگونه روسیه وارد این مبحث شده است؟ چرا روسیه زمانی که نیروهای امریکایی تصمیم به خروج از افغانستان گرفته‌اند، دست به این کار می‌زند؟ آیا ممکن است که این موضوع سبب تأخیر در روند خروج نیروهای امریکایی شود؟
زلمی خلیلزاد، نماینده‌ی ویژه‌ی امریکا برای صلح افغانستان، در ۲۹ فبروری سال جاری، توافقنامهی صلح را با ملا عبدالغنی برادر، معاون گروه طالبان در دوحه به امضا رساند. این توافقنامه پس از نُه دور گفت‌وگوی نفس‌گیر و ماه‌ها تأخیر، میان دو طرف امضا شد، تا زمینه‌ساز صلح در افغانستان شود.
این توافق امریکا را واداشت تا از جنگ افغانستان؛ مکانی که «قبرستان امپراتورها» شناخته می‌شود، دست بردارد. امریکا حدود ۱۹ سال در افغانستان جنگید، ۱۲ هزار سرباز امریکایی در این کشور حضور داشتند. این نیروها در حالت کاهش و افزایش بودند. سوای آن؛ امریکا در این مدت برای بقای نظام سیاسی، از حکومت و نیروهای امنیتی – دفاعی افغانستان پشتیبانی کرد. بیش از دو هزار و چهارصد سرباز امریکایی در افغانستان قربانی و نزدیک به بیست هزار تن زخمی شدند. همچنان ۱۱۰ سرباز ناتو در این جنگ کشته و حدود «دو تریلیون دالر امریکایی»، هزینه برداشته است. تلفات نیروهای امنیتی- دفاعی افغانستان، در این جنگ بالغ به هفتاد هزار تن رسیده است و باورها بر این است که آمار گروه طالبان نیز، به همین اندازه است؛ در حالیکه ۴۳ هزار غیر نظامی در این جنگ تلف شدهاند و نزدیک به «دو نیم میلیون» تن در سراسر جهان آواره شدهاند.
تلاش برای صلح پس از ۲۰۰۱ با نوسان همراه بود. با روی کار آمدن ادارهی دونالد ترامپ، روند گفت‌وگوها با طالبان سریع شد. برای ترامپ جنگ افغانستان هزینهبر بود. این جنگ، شباهت‌های زیادی با جنگ «ویتنام» برای امریکا داشت و ترامپ، تأکید داشت: جنگ «بی‌پایان، باید پایان یابد» و برنامه‌ی خروج از افغانستان را روی دست گرفت، تا هزینه‌‌ی جنگ را کاهش دهد.
زلمی خلیلزاد، نماینده‌ی ویژه‌ی امریکا در روند صلح افغانستان، مسؤولیت زمینه‌سازی گفت‌وگوهای بین‌الافغانی را به عهده داشت. توافقنامهی امریکا و طالبان امضا شد. اکنون طالبان و حکومت کابل، روی یک میز، گفت‌وگوهای بین‌الافغانی را آغاز خواهند کرد. همچنان طالبان توافق کرده‌اند با طرف‌های مختلف صحبت کنند؛ ولی حکومت کابل هنوز برای طالبان، «دست نشانده‌ی امریکا» است. روند مذاکرات بین‌الافغانی، به زودی آغاز خواهد شد؛ در حالیکه این توافقنامه ( توافقنامهی امریکا – طالبان)، هیچ تضمینی برای خروج نظامیان امریکایی، پیش از توافق طالبان و حکومت افغانستان ندارد، حتا یک حمله‌ی تروریستی از سوی طالبان و مناطق تحت کنترل این گروه بر نیروهای امریکایی، می‌تواند روند خروج نظامیان این کشور را متوقف سازد.
افزایش حملات طالبان بالای نیروهای امنیتی – دفاعی افغانستان، پس از امضای توافقنامهی (امریکا – طالبان) در ۲۹ فبروری، نظامیان امریکایی را واداشت تا به حمایت از نیروهای افغان، حملات هوایی را بالای طالبان انجام دهند؛ اما این به معنای نقض توافقنامه نبود.
واشنگتن می‌خواهد که طالبان در افغانستان، با گروه تروریستی داعش بجنگند. طالبان تضمین کرده‌اند که افغانستان دوباره به مکان تهدید امنیتی برای امریکا و شرکای آن تبدیل نمی‌شود؛ اما من خوش‌بین نیستم. هدف طالبان به دست گرفتن قدرت در افغانستان است و به جنگ خود پس از خروج سربازان بین‌المللی ادامه خواهند داد. با خروج نظامیان امریکایی، آینده‌ی مبهمی در انتظار افغانستان خواهد بود.
از طرفی، عبدالله و کرزی، دید متفاوت نسبت به مذاکرات بین افغانان دارند و احتمال دارد که برای دور کردن غنی، توافقی را پشت درهای بسته با طالبان انجام دهند که نتیجهی آن، تقسیم قدرت میان کابل و سایر ولایت‌ها باشد؛ چنانچه طالبان در نظر دارند که جنگجویان خود را وارد صفوف نیروهای امنیتی – دفاعی کنند و قانون اساس را تعدیل کنند. آنان این پیشنهاد را با جبین باز می‌پذیرند.
طالبان سالانه به صورت تخمینی «یک و نیم میلیون» (۱٫۵) دالر به دست میاورند. یکی از کانال‌های پر در آمد این گروه، تولید مواد مخدر در افغانستان است که از بزرگ‌ترین تولید کنندگان هیرویین در جهان شناخته می‌شود. همچنان این گروه از ساحات تحت کنترل خود، مالیات دریافت میکنند. در صورتی که کمک‌های جهانی به حکومت کابل قطع شود، طالبان به مراتب قدرتمندتر از این اداره ظهور خواهند کرد.
