علاوه بر عرف سنتی عید و فرهنگ رایج در میان اقشار مختلف مردم افغانستان در روزهای عید، سیاست‌گران این کشور اما؛ به عید، دید سیاسی دارند و به‌شکل متفاوتی از آن تجلیل می‌کنند.
پیش از این، بیشتر سیاست‌گذاران افغانستان، در دقایق نخست روز اول عید، برای نماز عید در ارگ ریاست جمهوری می‌آمدند و از همان‌جا اولین دید و بازدیدهای سیاسی – عیدی آغاز می‌شد.
در عید رمضان امسال اما؛ برای اولین‌بار در تاریخ ارگ‌نشینان، محمد اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان، به‌تنهایی‌اش (بدون حضور سیاست‌مداران تاثیرگذار افغانستان)، نماز عید را ادا کرد.
عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت وحدت ملی در درون کاخ صدارت، حامد کرزی، رییس‌جمهوری پیشین افغانستان در مسجد وزیر اکبرخان و دیگر نامزدان انتخابات ریاست جمهوری و رهبران سیاسی و جهادی هرکدام به مساجد دلخواه‌شان برای ادای نماز عید رفتند.
این مسأله انتقادهای شدیدی را نیز در پی داشت که اگر آقای غنی با شریک قدرتش و شماری از چهره‌های سیاسی و جهادی نمی‌توانند حتا در یک صف نماز بخوانند، پس چگونه می‌توانند روند جنگ و صلح را با طالبان به‌پیش ببرند.
تغییر دید در دیدارهای عیدی
پیش از این، در عیدهای دیگر معمول بود که رییس جمهور افغانستان بعد از ادای نماز عید به دیدار شماری از بزرگان سیاسی و جهادی می‌رفت و با آنان عید می‌کرد. به‌گونه‌ی مثال در چند عید گذشته آقای غنی به دیدار عبدالرب رسول سیاف، یکی از رهبران جهادی، حامد کرزی، رییس‌جمهور پیشین افغانستان و شماری از چهره‌های سیاسی و جهادی دیگر می‌رفت.
اما دیدارهای عیدی امسال آقای غنی – که در سه روز عید نزدیک به ۲۰ دید و بازدید داشت- خالی از دیدار با بزرگان و رهبران سیاسی بوده است. این مسأله را می‌توان از دو جنبه دید. یکی این‌که انتقادهایی وجود دارد که سیاست‌های اخیر آقای غنی همه را از ارگ رنجانده است و فاصله میان ارگ ریاست جمهوری و مردم آن‌قدر زیاد شده است که حتا کسی حاضر نیست در روز عید با رییس‌جمهوری یک‌جا، نماز عید را ادا کند و وقتی فاصله به این پیمانه باشد، دیگر جایی برای دید و بازدید عیدی نیز نمی‌ماند.
رییس جمهور غنی در جریان نماز عید
اما از جنبه‌ی دیگر، دیدارهای عیدی امسال آقای غنی به دور از جنبه‌ی انتخاباتی، همان‌چیزی است که سیاست‌گران دیگر در دنیای بیرون انجام می‌دهند. دیدار با یتیمان و بی‌سرپرستان، دیدار با قشر دانشجویان، کارمندان سطح‌پایین دولتی و کارگران شهرداری در روزهای عید، رسم انسانی‌ای است که از آن ستایش باید کرد.
آقای غنی در این عید با زندانیان افغانستان، قوم‌های اقلیت افغانستان از جمله اهل هنود و سیک‌ها، با کارمندان ریاست تنظیف شهرداری کابل، کارمندان آتش‌نشانی، کارمندان شرکت برق‌رسانی افغانستان (برشنا)، کارمندان ریاست عمومی ترافیک، کودکان یتیم و بی‌سرپرست، ورزش‌کاران و با دانشجویان شماری از دانشگاه‌ها دیدار کرده است.
حاتم بخشی در قالب کمپاین‌های انتخاباتی
دیدارهای عیدی امسال آقای غنی در عید رمضان کم‌سابقه بوده است. او نزدیک به ۲۰ گروه از اقشار مختلف مردم را در سه روز عید به کاخ ریاست جمهوری دعوت کرده و از آنان پذیرایی کرد.
آقای غنی با ورزش‌کاران در صحن ارگ ورزش کرد و یتیمان را مورد نوازش قرار داد. او به وزارت مالیه دستور داد که برنامه‌ی غذایی کودکان بی‌سرپرست را به ۱۱۵ افغانی افزایش دهد. رییس‌جمهور افغانستان در این عید دستور رهایی نزدیک به ۹۰۰ زندانی را از زندان‌های افغانستان صادر کرد.
او تاکید کرد که «به احترام جرگه‌ی مشورتی صلح و عید سعید فطر، به تعداد ۸۸۷ تن زندانی از زندان‌های مختلف کشور رها می‌شوند.»
این عمل‌کرد‌های رییس‌جمهور غنی از سوی برخی از شهروندان افغانستان مورد انتقاد شدید قرار گرفته و گفته شده است که به خاطر نزدیکی انتخابات، آقای غنی به یاد مردم افتاده است.
در عین حال دستور رهایی زندانیان طالب از دید شماری از آگاهان نظامی هیچ توجیهی در این موقع حساس ندارد.
فواد انداربی، یکی از فرماندهان نیروهای امنیتی افغانستان چهار شنبه (۱۵ جوزا) در برابر تصمیم اشرف غنی مبنی بر رهایی زندانیان طالب در صفحه‌ی فیسبوکش اعتراض کرد و تاکید کرد که این کار حکومت، خلاف تلاش‌هایی است که نیروهای امنیتی در چنین شرایط دشواری متحمل می‌شوند. این فرمانده‌ی ارتش افغانستان فردای آن روز در نبرد با طالبان کشته شد.
فواد اندرابی هفته پیش در ولایت غور کشته شد
او در صفحه‌ی رسمی فیس‌بوک‌اش نوشته بود که دو عملکرد عیدانه‌ی حکومت به شدت روی روحیه‌ی جنگی سربازان در خط جنگ آسیب می‌رساند. نخست؛ رها کردن زندانیان طالب که سربازان ما را زیر عنوان جهاد می‌کشند.
دوم: او، به عدم ازدیاد معاش نیروهای امنیتی در روزهای عید اشاره کرده بود. این فرمانده‌ی نیروهای امنیتی افغانستان تاکید کرده بود که معاش‌های کارمندان ملکی در روزهای عید در حالی‌که در اتاق خنک به سر می‌برند، افزوده می‌شود؛ اما سربازانی که با کم‌ترین امتیازات -که از ۱۵ هزار افغانی بیشتر نیست- به‌جای بودن در آغوش فامیل در روزهای عید، در دوردست‌ترین نقاط، برای برقرار کردن ثبات در زیر آفتاب عرق می‌ریزانند، افزوده نمی‌شود.
از سویی‌هم حیات امانت، یکی از شهروندان دیگر افغانستان در صفحه‌ی تویتر خود نوشته است که «نیروهای امنیتی برای رهایی زندانیان از بند طالبان، قربانی می‌دهند، می‌جنگند و هزینه‌ی مالی و جانی را متقبل می‌شوند؛ اما این طرف، حکومت به هر مناسبتی گروه گروه از زندانیان طالب را برای ثبوت حسن نیتش آزاد می‌کند و سپس به آن افتخار می‌کند. زندانیان آزادشده‌ی طالب پس به میدان می‌روند.
