از آغاز گفت‌وگوهای صلح میان نمایندگان امریکا با طالبان، بیش از یک سال گذشته است؛ در این مدت حدود ۱۱ بار دو طرف دور یک میز نشستند و با هم بحث و تبادل نظر کردند؛ اما آن‌طور که حکومت، مردم افغانستان و امریکایی‌ها انتظار داشتند، این گفت‌وگوها نتیجه‌ی قابل لمس به همراه نداشته است. زلمی‌خلیل‌زاد، نماینده‌ی ویژه‌ی وزارت خارجه‌ی امریکا در گفت‌وگوهای صلح، در آخرین سفر خود به کابل و ملاقات با رهبران حکومت وحدت ملی، تأیید کرده است که مذاکرات او با نمایندگان طالبان، پیشرفت خاصی نداشته است.
از سویی هم حکومت که نماینده‌ی رسمی مردم افغانستان برای مذاکره با طالبان است، از زمان کمپاین‌های انتخابات تا کنون بر این موقف تأکید کرده که هرگونه مذاکره با طالبان دولت‌محور باشد. در کنار تأکید بر مذاکرات دولت‌محور اما حکومت شرط گذاشته است که زمانی به مذاکرات بین‌الافغانی می‌رود که طالبان آتش‌بس سراسری در افغانستان را بپذیرد. جواب طالبان نیز در این حضوص، واضح نبوده و تنها گفته اند که تلاش می‌کنند، خشونت‌ها را کاهش دهند. زلمی خلیل‌زاد نیز در واپسین سفر خود به کابل در سفارت امریکا در کابل حضور یافته و اعلام کرد که ما منتظر پاسخ نهایی طالبان استیم تا خشونت‌ها را کاهش بدهند.
پس از ماه‌ها سکوت حکومت، روز گذشته یک‌شنبه (۲۰ دلو) محمد عمر داوودزی، نماینده‌ی پیشین ریاست‌جمهوری در امور منطقه‌ای برای اجماع صلح، در نشستی پیرامون صلح تأکید کرد که موقف دولت در قبال صلح مشخص است؛ اما نیاز است تا یک اجماع سیاسی برای صلح به دست آید.
آنچه آقای داوودزی می‌گوید، هم در قسمت اجماع ملی و اجماع سیاسی در هر دو بخش مشکلاتی وجود دارد. او افزود که برای به دست آمدن اجماع ملی صلح، دو هفته بعد از مراسم تحلیف رییس‌جمهور جدید، لویه جرگه‌ی مشورتی برگزار خواهد شد.
این در حالی است که پیش از این نیز چنین لویه جرگه‌ای به منظور دست یافتن به یک طرح واحد در نهم ثور سال روان برگزار شده بود. در این جرگه، حدود ۳۲۰۰ تن از نمایندگان مردم از سراسر افغانستان شرکت کرده بودند. شرکت‌کنندگان این نشست از طالبان خواستند که آتش‌بس کنند و در مقابل، وعده‌ی آزادی ۱۷۵ زندانی این گروه را دادند.
اکنون که نزدیک به ده ماه از برگزاری این جرگه گذشته است، دیده می‌شود که چندان جنبه‌ی اجرایی به همراه نداشته است. رییس اجرایی حکومت وحدت ملی به شمول برخی دیگر از سیاسیون در این جرگه مشورتی شرکت نکردند.
پیش از این شماری از چهره‌های برجسته‌ی سیاسی ادعا کرده بودند که حکومت افغانستان به صلح نگاه کمپاینی دارد و تلاش می‌کند که این پروسه را محدود به چند نفر کند؛ اما محمدعمر داوودزی، در این نشست گفت که به صلح، با دیدگاه کمپاینی دیده نشود؛ زیرا دوره‌ی کمپاین ریاست‌جمهوری گذشته است.
به گفته‌ی او: «چهره‌های سیاسی، سیاست تضرع را در پیش گرفته اند؛ گاهی به مسکو می‌روند و گاهی به جای دیگر، چهره‌های سیاسی گفتند که انتخابات برگزار نشود و منتظر صلح بشینیم؛ اما هنوز هم مذاکرات صلح میان زلمی خلیل‌زاد و طالبان جریان دارد.»
طرحی که آقای داوودزی از آن به عنوان پایان سردرگمی سیاسیون عنوان می‌کند، این است که برای به دست آمدن اجماع سیاسی نیز باید لویه جرگه برگزار شود. از سویی هم او گفت که برای ساختن یک هیأت همه‌شمول افغانی به خاطر مذاکره با طالبان، شورای رهبری مصالحه دوباره احیا و تقویت خواهد شد.
نبود هیأت واحد برای مذاکره با طالبان
وزارت دولت در امور صلح به تاریخ به تاریخ (۹ اسد) سال جاری، اعلام کرد که یک هیأت ۱۵نفری مذاکرهکنندهی صلح تشکیل شده است. این وزارت در آن زمان گفته بود: «این هیأت ۱۵نفری با در نظر گرفتن تنوع سیاسی، اجتماعی و قومی تشکیل شده است تا در گفت‌وگوهای صلح از ارزش‌ها و دست‌آوردهای مردم افغانستان دفاع کنند.»
ترکیب این هیأت نیز به خواست سیاسیون نبود؛ زیرا آن‌ها مدعی بودند که این هیأت نمی‌تواند از تمام مردم نمایندگی کند؛ اما رییس‌جمهور غنی اطمینان داد، در صورتی که طالبان حاضر به مذاکره شود، در هماهنگی با سیاسیون و مردم یک هیأت بهتر تشکیل خواهد شد.
در پیوند به نبود یک هیأت واحد و همه‌شمول، روز گذشته نشستی از سوی شورای حراست و ثبات افغانستان برگزار شد. مسؤولان این شورا تأکید کردند که باید هیأت واحدی برای پیش‌برد گفت‌وگوهای صلح با طالبان، از سوی افغانستان فرستاده شود.
مسعود ترشت‌وال، عضو ارشد این شورا گفت که دولت، جریان‌های سیاسی و شهروندان، باید هیأت واحدی تشکیل دهند تا با یک برنامه‌ی مشخص، مذاکرات صلح با طالبان آغاز شود.
او افزود: «طرح‌هایی که برای تأمین صلح ریخته شده، باید واحد شود و دولت، احزاب سیاسی، چهره‌های سیاسی و شهروندان، به گونه‌ی واحد و یک‌صدا، هیأتی را برای پیش‌برد مذاکرات با طالبان بفرستند. یک‌صدایی و یک‌پارچگی هیأت افغانستان، پیام واضحی را از نیت ما برای برقراری صلح نشان خواهد داد.»
دیده می‌شود که امریکا نیز از ترکیب هیأت مذاکرهکنندهی صلح افغانستان راضی نیست. زلمی خلیل‌زاد، در سفر خود به کابل و دیدار با عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت، تأکید کرده است که هیأت مذاکرهکنندهی افغانستان با طالبان، باید فراگیر و همه‌شمول باشد. به گفته‌ی او، هیأت مذاکرهکنندهی افغانستان باید بتواند از تمام اطراف در این کشور نمایندگی کند.
با این همه وزارت دولت در امور صلح می‌گوید که تنها اراده‌ی حکومت افغانستان برای رسیدن به صلح کافی نیست؛ طرف جنگ که طالبان استند، باید از خود اراده نشان بدهند و ثابت کنند که صلح می‌خواهند.
ناجیه انوری، رییس عمومی ارتباطات استراتژیک وزارت دولت در امور صلح، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید: «برای تأمین صلح در کشور باید هر دو طرف از نیت و اراده‌ی قوی برخوردار باشند تا به صلح برسند. دولت افغانستان برای تأمین صلح اراده‌ی قوی دارد. رهایی زندانیان طالب از بند که بر اساس پیشنهاد مردم افغانستان در لویه جرگه‌ی مشورتی صلح صورت گرفت، نشانه‌ی حسن نیت دولت افغانستان برای حمایت از این روند است.»
وزارت دولت در امور صلح، دیدارهای رهبری این وزارت با سیاسیون کشور را تلاشی می‌داند به منظور دریافت دیدگاه‌ها، نظریات و پیشنهادهای شخصیت‌های سیاسی افغانستان به خاطر پیدا کردن راه‌های مناسب برای رسیدن به صلح دایمی در این کشور تا موانعی که سد راه این پروسه قرار دارد، برداشته شود.
