نویسندگان: جاناتان لَندِی، ارشاد محمد و رُپام جِین- رویترز
مترجم: مهدی غلامی
چهار منبع آگاه، روز دوشنبه گفتند که اگر زندانیان طالبان و دولت افغانستان پیش از تبادل، در زندان بمیرند، بنا براین ویروس کرونا تلاش ایالات متحده را برای پایان دادن به جنگ در افغانستان، بی‌نتیجه خواهد گذاشت. دو منبع گفتند که اکنون، با نزدیک شدن فصل جنگِ بهاری، حفظ و ادامه‌ی برنامه‌ی صلح ایالات متحده فوریت ویژه‌ای به خود گرفته است. این را هم باید در نظر داشت که خشونت رو به سرعت، زیر کنترل درآوردن بیماری تنفسی کووید-۱۹ که به دلیل یک ویروس کرونای جدید به وجود آمده را دشوارتر خواهد کرد.
در حالی که این همه‌گیری، دیگر فرستاده‌های امریکا را زمین‌گیر کرده است؛ پس از سفر ۲۳ مارچِ مایک‌پمئو، وزیر خارجه‌ی ایالات متحده به دوحه و کابل، هفته‌ی گذشته، زلمی خلیل‌زاد، فرستاده‌ی ویژه‌ی امریکا به دوحه، جایی که طالبان یک دفتر دارند و سپس به اسلام‌آباد سفر کرد.
یکی از منابع آگاه از این قضیه که به شرط افشا نشدن نامش صحبت کرد، گفت: «اگر شمار کافی‌ای از زندانیان در هر دو طرف، به این بیماری مبتلا شده و به علت شیوع آن در زندان بمیرند، این یک مشکل بشردوستانه خواهد بود و مذاکرات بین‌الافغانی را بسیار دشوارتر خواهد کرد.» این که پمپئو و خلیل‌زاد در جریان گسترش بیماری کووید-۱۹ سفر کردند، عمقِ نگرانی واشنگتن از فروپاشیدن تلاش رئیس‌جمهور دونالد ترامپ از بیرون کردن سربازان امریکایی از افغانستان را نشان می‌دهد و او را از دست یافتن به یک پیروزی آشکار و بزرگ، پیش از انتخابات ریاست جمهوری سوم نوامبر در امریکا، محروم خواهد کرد.
یک دیپلمات غربی به شرط افشا نشدن نامش گفت: «این که آن‌ها به منطقه آمدند، نشانه‌ی آشکاری است که رئیس‌جمهور تحت هیچ شرایطی نمی‌خواهد این توافق‌نامه از هم بپاشد.» او افزود، بسیار مهم بود که دیپلمات‌های امریکایی، دیدارهای رودررویی داشته باشند تا اهمیت پیام‌ها را برسانند. وزارت خارجه‌ی امریکا به تقاضای ما برای اظهار نظر در این مورد، پاسخی نداد.
توافق‌نامه‌ی ۲۹ فبروری میان ایالات متحده و طالبان برای خروج سربازان پس از بیشتر از ۱۸ سال مداخله، از دولت افغانستان خواسته بود که تا ۵۰۰۰ زندانی طالبان را آزاد کند و شورشیان نیز ملزم بودند که تا ۱۰۰۰ زندانی را تا ۱۰ مارچ رها کنند؛ تاریخی که قرار بود در آن گفت‌وگوها برای پایان دادن به نزاع کنونی آغاز شود.
طالبان اما، از دولت اشرف غنی که سهمی در آن توافق‌نامه نداشت، خواستند تا پیش از مذاکرات، تمام ۵۰۰۰ زندانی این گروه را به یک باره آزاد کند. این گروه هم‌چنان، حملات خود بر نیروهای امنیتی افغانستان را افزایش داده است. غنی درخواست آن‌ها را رد کرد و آزادسازی مرحله‌‌ای ۱۵۰۰ زندانی این گروه را شروع کرد، در حالی که شورشیان ۴۰ زندانی را آزاد کرده اند. در عین حال، ویروس کرونا گسترش یافته و نزدیک به ۱۰۰۰ مورد تأیید شده در افغانستان به ثبت رسیده است که شامل بیست کارمند ارگ ریاست جمهوری در کابل نیز می‌شود.
آن دیپلمات و دو کارشناس دیگر که به علت حساسیت این موضوع، نخواستند نام شان افشا شود، گفتند که روند تبادل زندانیان ممکن است در برابر بهای کم‌تری انجام شود؛ زیرا گسترش بیماری کرونا در زندان‌ها باعث اتهامات متقابل تلخی از سوی هر دو طرف خواهد شد. یک مقام ارشد پیشین دولت افغانستان گفت که سرعت بخشیدن به آزاد سازی زندانیان و کاهش خشونت‌های رو به افزایش با نزدیک شدن فصل جنگ، از اهداف اصلی خلیل‌زاد در دیدار با مذاکره کنندگان طالبان، هفته‌ی گذشته در دوحه بود. او افزود که خلیل‌زاد به مقامات افغانستان گفته است، چنان‌چه ویروس کرونا به زندان‌ها سرایت کند، از این که این همه‌گیری می‌تواند باعث تضعیف روند صلح به رهبری ایالات متحده شود، «بسیار نگران» است.
یک کارشناس غیردولتی در امریکا اشاره کرد که به علت این بیماری، بسیاری از کشورها، زندانیان شان را آزاد کرده اند و گفت که سرعت بخشیدن به آزاد سازی زندانیان، می‌توانند آبروی غنی و طالبان را حفظ کند. آن کارشناس که با مقام‌های امریکایی و افغانستانی در ارتباط است، گفت که این کار به کابل اجازه می‌دهد تا دلیل آزاد کردن طالبان را شرایط بشردوستانه عنوان کند تا «الزما این غنی نباشد که به خواست‌های طالبان تسلیم می‌شود.» او گفت: «احتمالا زندانیان طالبان شروع به مردن خواهند کرد. به جای این که [دولت افغانستان] مقداری از اهرم فشارش را از دست بدهد، شاید هم‌چنان بخواهد مردم ببینند که زندانیان را آزاد می‌کند تا پاسخ‌گوی مردن برخی‌ها در زندان نباشد.»
آن دیپلمات غربی گفت که خلیل‌زاد و پمپئو، هر دو از آغاز حملات تهاجمی سنتی طالبان در فصل بهار نگران اند و تحلیل‌گران هشدار می‌دهند که آن صورت، زیر کنترل درآوردن گسترش ویروس کرونا دشوارتر خواهد شد. او گفت: «این چیزی است که خلیل‌زاد و پمئو می‌خواهند جلو اش را بگیرند.» وی افزود که سفر ۱۳ اپریل خلیل‌زاد به دوحه، به هدف «رساندن پیام سخت و محکمی به طالبان و جلوگیری از حملات تهاجمی بهاری» انجام شد.
