در حالی که تلاش‌های به ظاهر پی‌هم امریکا برای آوردن طالبان به میز گفت‌وگوهای صلح نتیجه نداده و این گروه بیش‌تر از گذشته، پرروتر، تمامیت‌خواه‌تر و خشن‌تر شده، تصمیم بیرون‌شدن نیروهای ناتو و به رهبری آن امریکا، نگرانی‌های زیادی را میان شهروندان خلق کرد که مهم‌ترین آن، ترس از سقوط دولت به دست گروه طالبان و یا درگرفتن جنگ داخلی در کشور است. این دو نگرانی مهم، هنوز میان شهروندان پابرجا است. این نگرانی‌ها از آن‌جا مهم است که در صورت به حقیقت‌پیوستن یکی از آن‌ها، کشور بار دیگر برای سال‌های سال، در دام خشونت و خشونت‌پروری سقوط خواهد کرد و زمینه‌های شکل‌گیری ارزش‌های انسانی مدرن، تحقق دموکراسی و دست‌رسی به حقوق بشر را برای چند دهه، ناممکن خواهد کرد.
پس از این که ناتو روند خروج از افغانستان را شروع کرد و گروه طالبان نیز با بهانه‌های مختلف از آمدن به میز گفت‌وگوهای صلح خودداری کرد، نگرانی شهروندان از ادامه‌ی خشونت و افزایش آن بیش‌تر شد؛ طوری که بخش زیادی از جمعیت افغانستان، امید به آینده‌ی‌شان را از دست داده و تنها به این فکر می‌کنند که اگر وضعیت بدتر از این شود، چگونه جان‌شان را نجات بدهند.
افزایش حمله‌های گروه طالبان بر پاسگاه‌های امنیتی کشور در ولایت‌های مختلف و سقوط پی‌هم شماری از ولسوالی‌های کشور به دست این گروه در یک ماه گذشته و افزایش حمله‌های تروریستی بر مراکز آموزشی-علمی و بهداشتی در پایتخت، جو عمومی را به گونه‌ای شکل داده است که اعتماد به آینده را میان شهروندان به صفر نزدیک کرده. شمار زیادی از شهروندان نگران اند که در صورت خروج نیروهای ناتو از افغانستان، نیروهای امنیتی-دفاعی افغانستان، نتوانند مدت زیادی در برابر جنگ‌جویان طالب و دیگر گروه‌های تروریستی دوام بیاورند؛ نگرانی‌ای که سقوط شماری از ولسوالی‌های کشور در هفته‌های گذشته، به آن افزوده است.
این نگرانی‌ها از آن‌جا منطقی به نظر می‌رسد که ناتو به رهبری امریکا حتا با حضور بیش‌تر از ۱۰۰ هزار نیروی نظامی با توانایی‌های فوق‌العاده و تجهیزات به‌روز، نتوانست در برابر گروه طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی در کشور، به پیروزی برسد. اکنون ارتش افغانستان با امکانات اندک نظامی‌ای که دارد و نبود مدیرت سالم و فعال، چگونه می‌تواند در برابر طالبان و ۲۸ گروه تروریستی از چهارده کشور منطقه و جهان، دوام آورده و امنیت جانی و روانی شهروندان را تأمین کند.
با این‌حال، این از ابتدا روشن بود که رسیدن به صلح با گروه طالبان ناممکن است؛ چیزی که جامعه‌ی جهانی، ناتو و امریکا از پیش به آن آگاه بود. به همین دلیل از شروع بحث خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان که با امضای توافق‌نامه‌ی صلح دوحه رقم خورد، بیش‌تر مقام‌های بلندپایه‌ی امنیتی و سیاسی امریکا، ناتو و جامعه‌ی جهانی، در مورد نرسیدن به صلح با طالبان گفته و از افتادن افغانستان در دامن جنگ‌های داخلی، هشدار داده اند. این شکنندگی وضعیت در افغانستان، باعث شد روند خروج نیروهای ناتو به اساس زمان‌بندی توافق‌نامه‌ی دوحه عملی نشود.
در وضعیتی که بیرون‌شدن نیروهای ناتو، می‌تواند خلای جدی امنیتی را در کشور ایجاد کند و از سویی هم، این خروج، همه دست‌آوردهای دموکراتیک دو دهه‌ی اخیر را که در سایه‌ی حضور ناتو به دست آمده، در خطر نابودی قرار داده، ناتو و جامعه‌ی جهانی، نمی‌تواند به همین سادگی بی‌خیال ماجرای افغانستان شود؛ زیرا خروج از افغانستان، در حالی که پس از بیست سال حضور نظامی، صلحی نیاورده و به ایجاد ثبات نسبی منجر نشده و از سویی هم این خروج می‌تواند کشور را به روزگار خروج شوری در ۱۹۸۹ نزدیک کند، ناتو و جامعه‌ی جهانی برای این که زیر بار ملامت افکار عمومی شهروندانش و افکار عمومی جهانی قرار نگیرد، ناچار است به حضورش در افغانستان به نحوی دیگری ادامه بدهد. در شرایطی که رسیدن به صلح با طالبان نیز ناممکن به نظر می‌رسد، دوام حضور ناتو، حتمی است.
ناتو به دلیل این که دیگر هزینه‌ی گزاف حضور نظامی در افغانستان را نپردازد و از سویی هم، این کشور را در برابر طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی تنها نگذارد، به دولت افغانستان تعهد سپرده است که پس از خروج از افغانستان نیز به هم‌کاری‌اش با دولت افغانستان به ویژه ارتش ادامه می‌دهد.
روز گذشته، ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو در دیدار با نخست‌وزیر استونی، گفت که این سازمان به هم‌کاری با افغانستان متعهد است و کمک‌هایش به مردم و روند صلح را ادامه خواهد داد. او گفته است: «این سازمان، به آموزش و تأمین بودجه‌ی نیروهای امنیتی افغانستان ادامه خواهد داد.» این که ناتو به دوام آموزش و تأمین بودجه‌ی بخش نظامی افغانستان ادامه می‌دهد، خبر از تعهد ناتو به شهروندان افغانستان و دولت افغانستان به رهبری آقای غنی می‌دهد، نه این که تلاش برای متقاعدکردن طالبان به صلح با دولت افغانستان. همین‌گونه، روز گذشته، سازمان ملل متحد در افغانستان و شمار زیادی از سازمان‌های غیردولتی، با نشر اعلامیه‌ی مشترکی، گفته اند که به دلیل بدترشدن وضعیت اقتصادی و افت دوبرابر گرسنگی در سال روان میلادی در کشور و نیاز شهروندان به رسیدگی عاجل، آن‌ها در افغانستان می‌مانند و برای کاهش فقر و کمک‌رسانی به نیازمندان در این کشور، تلاش خواهند کرد.
از سوی دیگر، روز گذشته –سه‌شبنه، ۴ جوزا- دفتر هم‌کاری‌های انکشافی آلمان (GIZ) و وزارت عدلیه‌ی افغانستان، توافق‌نامه‌ی هم‌کاری در بخش اجرایی هم‌کاری‌های تخنیکی را به منظور افزایش دست‌رسی به عدالت، افزایش آگاهی حقوقی شهروندان به ویژه زنان و بهبود وضعیت نهادهای عدلی، امضا کردند. برند مسیر اشمیت، رییس حمایت از حاکمیت قانون دفتر هم‌کاری‌های آلمان، روز گذشته گفت که اکنون افغانستان شاهد انکشاف‌هایی در بخش نظامی و سیاسی است و وزارت خارجه‌ی آلمان، تصمیم گرفته که با خروج نیروهای خارجی، به هم‌کاری‌هایش در بخش‌های مختلف با افغانستان ادامه دهد. به گفته‌ی وزیر عدلیه‌ی افغانستان –فضل‌احمد معنوی-، مدت زمانی این توافق‌نامه تا ۲۰۲۳ است و پس از آن نیز هم‌کاری با افغانستان ادامه خواهد یافت.
هرچند میزان کمک‌های بین‌المللی به افغانستان، در مقایسه با پنج سال پیش کاهش یافته است؛ اما دوام این هم‌کاری‌ها و تعهد بر ادامه‌ی آن تا زمان نامعلومی، بیش‌تر از هر چیزی، این حقیقت را می‌رساند که ناتو و جامعه‌ی جهانی به ویژه کشورهای کمک‌کننده، دنبال کمک به افغانستان در صورت دوام دولت کنونی است؛ کمک‌هایی که در صورت سقوط دولت افغانستان به دست طالبان، به شهروندان کشور نخواهد رسید. با پشت‌سرهم قراردادن رویکرد کشورهای مهم عضو ناتو و رهبری ناتو در برابر افغانستان و اظهارنظرهای نزدیک به یقین‌شان در برابر گروه طالبان، می‌توان به این نتیجه رسید که پیش از بحث گفت‌وگوهای صلح، ناتو می‌دانست که رسیدن به صلح با طالبان امکان‌ناپذیر و تلاش برای آن احمقانه است؛ اما ناتو به دلیل هم‌راهی امریکا به ناچار تصمیم خروج از افغانستان را گرفت. حالا که ناتو و جامعه‌ی جهانی بر ادامه‌ی کمک‌ها به دولت افغانستان به ویژه ارتش تعهد سپرده اند، نیاز است که دولت افغانستان راه‌برد تازه‌ای را برای مبارزه با گروه‌های تروریستی و طالبان در پیش گرفته و با دنبال‌کردن رویکردی دموکراتیک و تلاش برای از میان برداشتن فساد در کشور، از فرصت پیش‌آمده طوری بهره ببرد که برای رسیدن به ثبات سیاسی-امنیتی و رشد اقتصادی کشور کمک کند؛ تا نه تنها که فضای فیزیکی برای کنش‌گری طالبان بلکه زمینه‌های اقتصادی و روانی حضور این گروه را، نیز از میان بردارد.
