شتاب در خروج و سودای فتح؛ نبرد دولت و طالبان وارد فاز جدیدی شده است

روح‌الله طاهری
شتاب در خروج و سودای فتح؛ نبرد دولت و طالبان وارد فاز جدیدی شده است

در روزهای پسین، درگیری‌ها میان نیروهای امنیتی و گروه طالبان شدت یافته است؛ گروه طالبان پاسگاه‌های نیروهای امنیتی را در ولایت‌های بغلان و غزنی یکی پی دیگری سقوط می‌دهد و در برابر آن‌، وزارت دفاع ملی اعلام می‌کند که تلفات سنگینی به جنگ‌جویان طالبان وارد شده است.
از چند روز به این ‌سو، شهر کهنه‌ی بغلان مرکزی، ولسوالی برکه‌ی بغلان و قرارگاه ارتش در منطقه‌ی «آرزو»ی شهر غزنی به دست طالبان افتاده است. هم‌چنان به نقل از منابع، حمله‌های طالبان در سراسر کشور به ویژه در ولایت بغلان، زابل، ارزگان، غزنی، تخار، هلمند و فاریاب هنوز به شدت ادامه دارد. در اثر این حملات، ده‌ها سرباز ارتش کشته و زخمی شده اند.
بر بنیاد گزارش رسانه‌ها، در اثر حمله‌‌های طالبان بر بغلان کهنه و ولسوالی برکه‌ی ولایت بغلان، دست‌کم ۳۰ سرباز ارتش کشته و ۳۶ سرباز دیگر، اسیر شده است. منابع محلی تأیید کرده که در اثر حمله‌ی طالبان بر منطقه‌ی آرزوی ولایت غزنی، ۲ سرباز ارتش کشته، ۲ تن دیگر زخمی و ۲۰ نفر دیگر اسیر شده است.
گروه طالبان هم‌چنان ادعا کرده است که در پی سقوط شهر کهنه‌ی ولایت بغلان، نزدیک به ۲۰۰ سرباز ارتش، به این گروه تسلیم شده است.
با این ‌که گزارش‌ها از میدان جنگ، می‌رساند که گروه طالبان در شماری از ولایت‌های افغانستان، پیش‌روی داشته است؛ اما وزارت دفاع ملی، اعلام می‌کند که همه‌روزه «تلفات سنگین»ی به گروه طالبان وارد می‌شود. طبق اطلاعات وزارت دفاع ملی، در چهار روز گذشته –پس از ۱۴ ثور به این سو- نزدیک به ۵۰۰ جنگ‌جوی طالب در نبرد با نیروهای امنیتی افغانستان کشته شده است.
شماری از کارشناسان نظامی افغانستان باور دارند که نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان، مهارت‌ها و توانایی‌های خوبی برای مبارزه با گروه‌های تروریستی را دارند؛ اما سرقمندان اعلای کشور توانایی مدیریت آن‌ها را ندارد. اسدالله ندیم، کارشناس سیاسی-نظامی افغانستان، می‌گوید که امکانات و مهارت‌های نیروهای ارتش، برای سرکوب طالبان کافی است؛ اما آقای رییس‌جمهور غنی با افکار قوم‌محورش باعث تضیف این سربازان می‌شود.
طالبان در سودای فتح و امریکا در نگرانی و شتاب خروج
طبق دستور جو بایدن، رییس‌جمهور امریکا و کشورهای عضو ناتو، برنامه‌ی خروج سربازان خارجی از افغانستان، از اول می سال روان میلادی شروع شده است. تا اکنون دو پایگاه نیروهای خارجی در جنوب و شمال کشور به نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان واگذار شده است.
پیش از این، شماری از مقام‌های نظامی ایالات ‌متحده‌‌ی امریکا، از پیامدها و تبعات خروج کامل سربازان خارجی تا ۱۱ سپتمبر، ابراز نگرانی کرده بودند. برخی از آن‌ها گفته بودند که اگر خروج شتاب‌زده و غیرمسؤولانه انجام شود، ممکن باعث سقوط افغانستان به دست طالبان شود.
میچ مکانل، رهبر جمهوری‌خواهان در سنای امریکا، با نگرانی از خروج نیروهای خارجی از افغانستان، پیش‌بینی می‌کند که طالبان تا آخر امسال –۲۰۲۱-، این کشور را تصرف خواهند کرد. به نقل از شبکه‌ی فاکس‌نیوز، میچ مکانل، روز پنج‌شنبه (۱۶ ثور/ ۶ می)، در جمع خبرنگاران در ایالت کنتاکی امریکا، گفت: «احتمال این‌ که طالبان دوباره بتوانند اداره‌ی افغانستان را به دست بگیرند، تا آخر سال وجود دارد.» این سناتور امریکایی، هم‌چنان گفته است: «من تنها نیستم که این حرف را می‌گویم. من معتقدم که بیرون‌کشیدن کامل نیروها اشتباه است. من فکر می‌کنم حضور در آن‌جا برای مقابله با تروریزم و اهداف آموزشی به نفع امریکا است.»
هم‌چنان ینس استولتنبرک، دبیر کل ناتو، روز پنجشه (۱۶ ثور) در نشست وزیران دفاع اتحادیه‌ی اروپا، گفته است که در حال بررسی چگونگی ادامه‌ی پشتیبانی از [نیروهای امنیتی] افغانستان است. آقای استولتنبرگ، گفته است که ناتو در حال بررسی راه‌هایی برای فراهم‌سازی پشتیبانی مالی، آموزشی ارتش افغانستان و هم‌چنان حمایت جامعه‌ی جهانی از افغانستان است.
این در حالی است که به تازگی گزارش‌گر روزنامه‌ی لوموند که به افغانستان آمده بود، در این روزنامه نوشته است که دولت امریکا به‌‌گونه‌ی سری خروج نیروهای خود را از افغانستان دو ماه به جلو انداخته است و تا ماه جون سال روان میلادی به‌گونه‌ی کامل افغانستان را ترک خواهد کرد. به گفته‌ی این روزنامه‌نگار فرانسوی، گروه طالبان مانند سال ۱۹۹۶، نقشه‌ی فتح هفت ولایت به ‌شمول غزنی، کندز و ارزگان را کشیده است.
به نقل از روزنامه‌ی لوموند، تصمیم غافل‌گیرکننده‌ی امریکا، مقام‌های درجه‌یک دولت افغانستان را بهت‌زده کرده است. گزارش‌گر روزنامه‌ی لوموند با امرالله صالح، معاون نخست رییس‌جمهور، گفت‌وگو کرده و نوشته است که رهبران افغانستان معتقدند که این تصمیم امریکا، امکان دارد طالبان را به میز گفت‌وگوهای صلح بازگرداند.
این روزنامه بر اساس گزارش سرویس‌های اطلاعاتی امریکا، گفته است که پس از دو دهه، مداخله‌ی نظامی امریکا در خاک افغانستان، طالبان امروز در موقعیتی بهتر از سال ۱۹۹۶؛ یعنی پیش از غلبه‌ی نظامی بر کابل قرار دارد. « شنودهای اطلاعاتی امریکا حاکی از آن است که طالبان در نظر دارند ظرف ٤٥ روز کل افغانستان را از نو به کنترل خود درآورند.»
با این ‌حال کارشناسان نظامی و سیاسی افغانستان باور دارند که طالبان از مدت‌ها به این سو سودای فتح ولایت‌های مهم کشور را در سر دارند. اسدالله ندیم، کارشناس نظامی و سیاسی افغانستان در صحبت با روزنامه‌ی صبح کابل، تأکید می‌کند که طالبان هم‌واره تلاش کرده اند که افغانستان را فتح کنند و این تلاش‌ها را شدت داده اند؛ زیرا با خروج سربازان امریکایی، می‌خواهند که امتیازات بیش‌تری را از میدان جنگ به میز گفت‌وگوهای صلح ببرند.
با این‌همه، قرار است که سربازان خارجی تا چند ماه آینده از افغانستان بیرون شوند. این سربازان که مأموریت‌شان مبارزه با ترویزم و شبکه‌ی القاعده در افغانستان بود، از دید کارشناسان نظامی ناکام بوده است. به تازگی، شبکه‌ی القاعده، گفته است که به جنگ‌شان علیه امریکایی‌ها در خاک افغانستان ادامه می‌دهد. همین‌طور وزارت دفاع ملی، (۱۴ ثور) اعلام کرده که ۲۲ عضو شبکه‌ی القاعده برای شبه‌قاره‌ی هند، در هلمند کشته شده اند؛ این نشان می‌دهد که شبکه‌ی القاعده فعالیت‌های نظامی‌شان را در افغانستان شروع کرده است. اسدالله ندیم، می‌گوید که شدت جنگ‌ها و حضور القاعده، نمی‌تواند تغییری در برنامه‌ی خروج سربازان خارجی بیاورد. «بایدن خروج را مناسب به اوضاع افغانستان نگرفته است و این تصمیم سیاسی است و عملی می‌شود.»