پایان دور اول گفت‌وگوها و دوام خشونت؛ آتش‌بس کجای قصه است؟

روح‌الله طاهری
پایان دور اول گفت‌وگوها و دوام خشونت؛ آتش‌بس کجای قصه است؟

در ادامه‌ی خشونت‌‌ها و حمله‌های تروریستی بر شهروندان، جمعه (۲۸ قوس) یک عراده زرنج حامل مواد انفجاری در منطقه‌ی «آغوجان» ولسوالی گیلان ولایت غزنی منفجر شد. در نتیجه‌ی این انفجار، ۱۵ غیرنظامی جان باخت و ۲۰ نفر دیگر زخم برداشتند.
واحدالله جمعه‌زاده، سخن‌گوی والی غزنی، به رسانه‌ها گفته است که بیش‌تر قربانیان این رویداد، کودکان بوده‌اند. به گفته‌ی آقای جمعه‌زاده، ۱۱ کودک بین سن‌های ۸ الی ۱۸ ساله در این رویداد کشته و ۲۰ کودک دیگر زخم برداشته‌اند.
روح‌الله احمدزی، سخن‌گوی وزارت دفاع، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که عامل این رویداد مرگ‌بار گروه طالبان بوده است.
همین‌طور، سه‌شنبه (۲۵ قوس) در رویدادهای جداگانه‌ی تروریستی در کشور، معاون والی کابل و یک عضو شورای ولایتی غور نیز کشته شدند.
طارق آرین، سخن‌گوی وزارت داخله، گفته است که محبوب‌الله محبی –معاون والی کابل- در اثر انفجار ماینی که در موترش کارگذاشته شده بود، همراه با دستیارش کشته شده و دو تن از محافظانش نیز زخم برداشتند.
در همین حال، عارف عابر، سخن‌گوی والی غور، گفته است که عبدالرحمان عطشان، عضو شورای ولایتی این ولایت، در نتیجه‌ی انفجار ماین مقناطیسی در شهر فیروزکوه، مرکز این ولایت، کشته شده است. هم‌چنان در این رویداد، عبدالرحیم رضازاده، عضو دیگر شورای ولایتی این ولایت و راننده‌اش، نیز جان باخته‌اند.
این حمله‌ها در زمانی انجام می‌شود که گفت‌وگوهای صلح افغانستان به وقفه‌ی بیست‌وسه روزه رفته است. دولت افغانستان و گروه طالبان، دست‌کم سه ماه می‌شود که روی رسیدن به صلح چانه‌زنی می‌کنند.
بر اساس معلومات وزارت داخله‌ افغانستان، طالبان در جریان گفت‌وگوهای صلح افغانستان، بیش‌تر از ۱۵۰۰ تن از افراد ملکی را کشته و زخمی کرده‌اند.
آقای آرین به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که طالبان در سه ماه اخیر، ۳۵ حمله‌ی انتحاری و ۵۰۷ مورد انفجار ماین را راه‌اندازی کرده‌اند. به گفته‌ی او در این حمله‌ها، ۴۸۷ فرد ملکی کشته و ۱۰۴۹ فرد ملکی دیگر زخمی شده‌اند.
آقای آرین، تأکید می‌کند: «این گروه خلاف همه ارزش‌های انسانی و اسلامی و خلاف تعهدات خود به مردم ملکی و تأسیسات عامه خسارات وارد کرده است. کشتن افراد ملکی جنایت جنگی محسوب می‌شود و هیچ‌ توجیه ندارد.»
در جریان گفت‌وگوهای صلح، بزرگ‌ترین خواست مردم افغانستان، آتش‌بس بوده است؛ آتش‌بسی که هنوز در گفت‌وگوهای صلح افغانستان، مطرح نشده است.
داکتر محمدامین احمدی، عضو هیئت گفت‌وگو کننده‌ی صلح افغانستان، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که در مرحله‌ی دوم گفت‌وگوها، بزرگ‌ترین خواست هیئت گفت‌وگو کننده‌ی دولت افغانستان، برقراری آتش‌بس است؛ خواستی که ممکن از سوی طالبان به راحتی پذیرفته نشود. به گفته‌ی او، مرحله‌ی اول گفت‌وگوها توافق روی کارشیوه بوده است؛ در دور دوم، قرار است که موضوعات مهم‌تری همچون آتش‌بس مطرح شود.
هیئت دو طرف، پیش از وقفه‌ی گفت‌وگوهای صلح، گروه‌های کاری را تشکیل دادند که روی دستور جلسه صحبت کنند؛ اما این گروه‌های کاری در ۲۲ قوس اعلام کردند که هیئت‌های گفت‌وگو کننده برای مشورت به وقفه‌ی بیست‌وسه روزه نیاز دارد.
هیئت گفت‌وگو کننده‌ی گروه طالبان، با شروع وقفه‌ به پاکستان سفر کرد و درباره‌ی صلح افغانستان با مقام‌های پاکستانی دیدار کرد. گفته می‌شود که این هیئت به شمار دیگری از کشورهای منطقه هم‌سفر خواهند کرد.
این در حالی است که خشونت‌ها در افغانستان کاهش نیافته است. طبق گزارش‌های رسانه‌ها از بیست‌وچهار قوس-شروع وقفه‌ی گفت‌وگوها- به این‌طرف، بیش از ۶۰ فرد ملکی و نیروهای ارتش افغانستان کشته و نزدیک به ۳۰ تن دیگر زخمی شده‌اند. از میان کشته‌شدگان، ۲۴ تن آن افراد ملکی بوده‌اند.
عتیق‌الله امرخیل، کارشناس نظامی، می‌گوید که افغانستان در حال جنگ است و در این شرایط، گروه طالبان خشونت‌ها را کاهش نمی‌دهد؛ زیرا این گروه از طریق داغ‌ نگه‌داشتن میدان جنگ تلاش می‌کند که فشارهایش را بر حکومت نگه دارد.
از طرف دیگر؛ هم‌زمان با سفر ملا برادر، رییس هیئت گفت‌وگو کننده‌ی طالبان به پاکستان، محمداشرف غنی، رییس‌جمهور دولت افغانستان، نیز به عمران‌ خان، نخست‌وزیر پاکستان -چهارشنبه، ۲۶ قوس- گفت‌وگوی تلفنی نیز داشته است. هرچند عمران‌خان در این تماس تلفنی به رییس‌جمهور غنی گفت که کشورش تلاش می‌کند، در راستای کاهش خشونت‌ها و برقراری آتش‌بس در افغانستان کمک کند؛ اما آگاهان سیاسی افغانستان می‌گویند که پاکستان در راستای کاهش خشونت در افغانستان، گام هرچند اندکی هم بر نمی‌دارد.
آقای امرخیل، می‌گوید که پاکستان و طالبان تلاش می‌کنند که با افزایش خشونت، فشارها را نیز بر دولت افغانستان افزایش بدهند. «بناءً ساده‌لوحانه است که به تماس‌های تلفنی و سفر هیئت طالبان به پاکستان در راستای کاهش خشونت‌ها در افغانستان، دل ببندیم.»
تأکید امریکا و سازمان ملل بر کاهش خشونت
پس از وقفه‌ی بیست‌وسه ‌روزه‌ی گفت‌وگوهای صلح افغانستان، شماری از کشورها و سازمان‌های جهان بر افزایش خشونت‌ها در این کشور، واکنش نشان داده‌اند.
دبرا لاینز، نماینده‌ی ویژه‌ی دبیر کل سامان ملل متحد برای افغانستان (پنج‌شنبه، ۲۷ قوس) در نشست سه‌ماهه‌ی شورای امنیت سازمان ملل گفته است: «ادامه‌ی خشونت‌ها در افغانستان یک مانع جدی در برابر صلح و تهدیدی برای منطقه است.» خانم لاینز، از افزایش حمله‌ها بر زنان، خبرنگاران و فعلان جامعه‌ی ‌مدنی در ماه گذشته در افغانستان، ابراز نگرانی کرده است.
همین‌طور، ژنرال مارک میلی، رییس ستاد ارتش مشترک ایالات متحده‌ی امریکا در دیدارش با هیئت گفت‌وگو کننده‌ی گروه طالبان –سه‌شنبه ۲۳ قوس- این گروه را تشویق به کاهش فوری خشونت کرده است.
آقای میلی به رسانه‌ها گفته است: «مهم‌ترین بخش بحث‌هایی که با طالبان و دولت افغانستان داشتم، لزوم کاهش فوری خشونت‌ها بود. باقی بحث‌ها نیز به این موضوع بستگی داشت.»
با این‌همه، شماری از آگاهان باور دارند که طالبان برای رسیدن به خواست‌ها و گرفتن امتیازها، به خشونت دست می‌زند؛ بناءً تا رسیدن به این خواست‌ها، کوچک‌ترین اقدامی برای کاهش خشونت نخواهند کرد. آقای امرخیل می‌گوید که طالبان یک گروه است؛ گروهی که عضویت سازمان‌های جهانی را ندارد. از این‌رو، این گروه به خواست‌های سازمان ملل متحد تمکین نخواهد کرد.