پیچیدگی جنگ افغانستان و تبانی داعش و شبکه‌ی حقانی

صبور بیات
پیچیدگی جنگ افغانستان و تبانی داعش و شبکه‌ی حقانی

این روزها از تبانی شبکه‌ی‌ تروریستی حقانی با گروه‌های شهری تروریستی داعش سخن گفته می‌شود. همین جملات با توجه به این ‌که پرسش‌برانگیزند، تصویر پیچیده‌تری از جنگ افغانستان ارائه می‌کنند. شبکه‌ی حقانی متهم به جرم‌ها و جنایت‌های سنگین در افغانستان استند. شبکه‌ی حقانی یک گروه نظامی نظامی تروریستی است که در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان فعالیت دارد؛ اما همه می‌دانیم که مرکز سوق و اداره حملات این گروه در پاکستان موقعیت دارد. هر چند گاهی در مورد شبکه حقانی می‌نویسند که مقر اصلی این شبکه دقیقا معلوم نیست؛ اما به نظر می‌رسد وزیرستان شمالی واقع در مناطق قبیله‌ای آزاد پاکستان، مهم‌ترین پایگاه این شبکه باشد. از قرارگاه‌های شبکه‌ی حقانی در ولایات خوست، پکتیا و پکتیکا گاهی سخن گفته شده است. خونین‌ترین و مرگ‌بارترین کشتارهای جمعی را شبکه‌ی حقانی در افغانستان انجام داده است.

شبکه‌ی حقانی در تقویت طالبان نقشِ برجسته بازی کرده و می‌کند‌. شبکه‌ی حقانی از حامیان انسان‌کش گروه طالبان به حساب می‌آید. این که شبکه‌ی حقانی با گروه‌های کوچک شهری داعش همکاری دارد، خطرناک است. ابهاهاتی نیز در این تبانی و گزارش حکومت افغانستان وجود دارد. اول این ‌که امریکا وقتی از دولت افغانستان خواستار رهایی سه عضو برجسته‌ی این گروه از زندان‌ها شد، حرف از ضمانت قوی در میان بود و دولت افغانستان سه عضو برجسته‌ی شبکه‌ی‌ حقانی از جمله فرزند سرکرده و بنیان‌گذار این گروه تروریستی آزاد کرد و این کار تبادله بود. این در حالی است که روابط این گروه با سرویس‌های جاسوسی غربی و منطقه بر کسی پوشیده نیست. این اقدام در کنار تبادله‌ی اسیران برای حسن نیت مذاکرات صلح نیز موثر خوانده می‌شد.

اظهارات اخیر مقامات امنیتی کشور، از پیوند داعش و شبکه‌ی حقانی خبر می‌دهد. داعش و حقانی نام‌هایی است که دست کم تمام حملات مرگ‌بار و خونین را بر عهده گرفته ‌اند. مدارکی که دولت افغانستان از آنان در پیوند به تبانی و هم‌کاری دو گروه از آن سخن می‌زند، در عین زمانی که تکان‌دهنده است، نگران‌کننده هم است. بازداشت افرادی که گواه هم‌کاری شبکه‌ی حقانی با گروه داعش است توسط امنیت ملی افغانستان، خبر تازه‌ای است و وعده سپرده شده است که مدارک با ایالات متحده‌ی امریکا شریک خواهد شد. خبر تمویل شبکه‌های کوچک گروه داعش توسط شبکه‌ی حقانی، نگران‌کننده است. داعشی که رییس جمهور غنی از نابودی کامل آن در کشور گفته بود. وضعیت زمانی پیچیده‌تر می‌شود که در شمال کشور از هم‌کاری گروه داعش با طالبان اظهارات رسانه‌ای شده است. پیچیدگی جنگ افغانستان که مثلث خطرناکی را شکل داده است، از روایت‌های تلخ آینده حکایت می‌کند. طالبان، گروه داعش و شبکه‌ی حقانی. شبکه‌های کوچک شهری گروه داعش به هم‌کاری و تمویل شبکه‌ی حقانی و حملات سنگین و جنگ‌های طاقت‌فرسایی نیروهای امنیتی-دفاعی کشور با طالبان در بیرون شهرهای افغانستان.

مراکز اصلی و پایگاه‌های ایدئولوژیک، تروریستی، قاچاق مواد مخدر و امتیازطلبی‌های هر سه گروه در پاکستان قرار دارد. امریکا بارها از پاکستان خواسته بود که رابطه‌اش را با شبکه‌ی‌ حقانی قطع کند. جالب است که مقامات امریکایی، شبکه‌ی حقانی را «خانواده‌ای از جنایت‌کاران و قاچاق‌چیان مرزی» می‌نامیدند که در سال‌های پس از ورود نیروهای ناتو به آن کشور به عنوان عامل اصلی حملات انتحاری و تلفات به نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت در افغانستان، شهرتی شگفت‌آور به دست آورد. از طرف دیگر وقتی بحث تبادله‌ی اسیران مطرح می‌شود، امریکایی‌ها استقبال می‌کنند و فشار می‌آورند تا این کار انجام شود و شد. هیچ ضمانتی وجود نداشت و ندارد که اعضای برجسته‌ی شبکه‌ی حقانی دوباره علیه مردم افغانستان دست به جنایت نزنند. همین (CIA)  سازمان اطلاعات مرکزی امریکا و مقامات ارتش ایالات متحده، از شبکه‌ی حقانی به عنوان «مرگ‌بارترین گروه شورشی در افغانستان» یاد کرده ‌اند. حتا شبکه‌ی حقانی،  در چندین بخش، از دلایل اصلی تیرگی روابط پاکستان و امریکا خوانده شده است.

امریکا سازمان اطلاعات ارتش پاکستان، موسوم به «آی‌اس‌آی» را به حمایت گسترده از گروه حقانی متهم کرده‌ است. جنگ افغانستان ابعاد پیچیده و خطرناک پیدا می‌کند؛ مثلث «شبکه‌ی حقانی، گروه داعش و طالبان» در حوزه‌ها و بخش‌های مختلف و نقاط گوناگون به شیوه‌های مختلف مردم می‌کشند، می‌سوزاندند، انتحار می‌کنند، انفجار می‌دهند، باج‌گیری می‌کنند، امتیازگیری می‌کنند، مالیه می‌گیرند و خون می‌ریزند، ترور می‌کنند و ویران می‌کنند‌. طالبان که واضح‌تر از گروه داعش هم می‌کشد و هم و از امریکا‌یی‌ها می‌خواهد که دولت افغانستان بگوید ما می‌کشیم و نقاطی بیش‌تری را تصرف می‌کنیم تا بیننده باشید. امریکایی‌ها به این خواست طالبان به پرده پوشی از جنایات شان به نحوی از آنان حمایت می‌کند و به نظر می‌رسد شبکه‌های کوچک گروه داعش توسط شبکه‌ی حقانی تمویل می‌شوند در کابل حملاتی تروریستی انجام خواهند داد.