ترجمه: اسدالله جعفریپژمان
نیویورکتایمز: ۹ جون، ۲۰۲۱
مقامات افغانستان در کابل، روز چهارشنبه، گفتند که در حملهی مسلحانه به کارمندان یک مؤسسهی خیریه انگلیسی-امریکایی در افغانستان، حداقل ده نفر کشته و ۱۶ نفر دیگر زخمی شد. این بنیاد دههها میشود که مصروف پاکسازی ماینهای زمینی در اففانستان است. به گفتهی گروه استخباراتی «سایت» که اعلامیههای سازمانهای تروریستی را رصد میکند، دولت اسلامی یا داعش مسؤولیت این حمله را بر عهده گرفته است. این حمله در ناوقت روز سهشنبه در یک اردوگاه ماینروبی در ولایت بغلان در شمالشرق افغانستان رخ داد که کارمندان خیریهی هلوترست را هدف قرار داد.
طارق آرین، سخنگوی وزارت داخله، گفت که قربانیان همه شهروندان افغانستان بودند و زخمیها به شفاخانهها منتقل شده اند. مؤسسهی خیریهی هلوترست، مؤسسهای انگلیسی وابسته به یک شرکت امریکایی است که در واشنگتن ثبت شده است. روز چهارشنبه، این مؤسسه در بیانیهای گفت که «یک گروه مسلح ناشناس» ساعت ۹:۵۰ بعد از ظهر سهشنبه وارد اردوگاه ماینروبی شد، و به سوی حدود ۱۱۰ نفر از افراد ملکی که در میدانهای ماینگذاریشدهی آن مناطق کار میکردند، تیراندازی کردند. در این بیانیه، آمده است: «ما حمله بر کارکنان خویش را که برای نجات جان انسانها و انسانیت و کارهای بشردوستانه را برعهده داشتند، به شدت محکوم میکنیم.»
جاوید مظلومیار سیساله که بیش از یک دهه با بنیاد هلوترست کار کرده است، از این صحنهی خونین و غمانگیزی که برای آنها در ولایت بغلان رخ داده، سخن میگوید. او، گفت که مهاجمان مسلح، پیش از دزدیدن وسایل، پول و تلفنهای همراه آنها در اردوگاه ماینروبی، نخست همهی آنها را گرد هم آورده و سپس برق را قطع کردند. آقای مظلومیار، گفت: «آنها فریاد میزدند و به ما دشنام میدادند و میگفتند که: مدیر شما کیست؟ به ما بگویید، اگر نگویید، ما شما را میکشیم.» سپس، با توجه به حملات قبلی داعش در افغانستان، مهاجمان میپرسیدند که چه کسانی در بین آنها از قوم هزاره استند. هزاره اقلیتی قومی و عمدتاً از شیعیان است که همواره در افغانستان زیر حمله و شکنجه قرار دارند. ماه گذشته، داعش در حملهای بر مکتب هزارهها در کابل -پایتخت افغانستان- متهم شد که در آن حمله، بیشتر از هشتاد نفر کشته شد که زیادتر آنها دختران نوجوان دانشآموز بودند.
آقای مظلومیار گفت: «ما به آنها گفتیم که ما مسلمان استیم و هر روز نماز میخوانیم و خداوند را عبادت میکنیم. آنها دوباره پرسیدند که هزاره بین شما است، نشان بدهید! ما پاسخ دادیم که هیچ هزارهای در بین ما وجود ندارد و همهی ما مسلمان استیم. در آن زمان بود که آنها به سوی همهی ما شروع به شلیک کردند.» آقای مظلومیار افزود که در نهایت، مهاجمان هیچ کسی را از بین ماجدا نتواستند. او، گفت: «آنها همه را كشتند.»
آقای آرین، سخنگوی وزارت داخلهی افغانستان، در ابتدا گروه طالبان را به عنوان مسؤول این حمله محکوم کرد؛ اما بعداً ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، هرگونه دخالت را نسبت به این حمله رد کرد و گفت که منطقهای که این حادثهی «هولناک» در آن صورت گرفته است، در اصل زیر کنترل گروه طالبان نیست. او در یک پیام توییتری، همچنان گفت: «ما حمله بر افراد بیدفاع را شدیداً محكوم میكنیم و آن را یک عمل وحشیانه میدانیم.»
ذبیحالله افزود: «ما با نهادهای خریه و مؤسسههای غیردولتی روابط عادی داریم؛ مجاهدین ما هرگز مرتکب چنین اقدامات وحشیانه نمیشوند.»
نسبت به حملات بر غیرنظامیان مانند حملهی روز سهشنبه، مقامهای دولت افغانستان، بیشتر بدون توجه به وابستگی قاتلان با سایر گروههای مسلح، تنها طالبان را متهم میکنند. این یک اقدام استراتژیک است: برجستهکردن ادامهی مبارزههای دولت علیه شورشیان؛ در حالی که ایالات متحده و نیروهای بینالمللی، در هفتههای آینده افغانستان را ترک میکنند و به این معنا که دولت افغانستان میخواهد تکتیکهای خونین طالبان را برجسته کرده و مورد توجه قرار دهد. طلوعنیوز، یک شبکه خبری محلی در افغانستان، تصاویری را در توییترش منتشر کرده که نشان میهد: زخمیان این حمله را با برانکارد به شفاخانهی ولایتی در شهر پلخمری، حدود ۱۴۰ مایل از کابل پایتخت کشور به سمت شمال منتقل میکنند. رامیزآلاکباروف، معاون نمایندهی ویژهی دبیرکل سازمان ملل متحد در افغانستان، خواستار تحقیق در مورد این حمله شد و آن را یک حادثهی «فجیعانه» خواند. او، در بیانیهای گفت: «منزجرکننده و تنفرانگیز است؛ سازمانی كه برای پاکسازی ماینهای زمینی و سایر مواد منفجرناشده به خاطر بهبود زندگی افراد آسیبپذیر تلاش میكند؛ اما هدف حمله قرار میگیرد.»
مؤسسهی هلوترست در سال ۱۹۸۸ در افغانستان به کار شروع کرد. گروهکهای زمینی آن ماینهای زمینی را پاکسازی میکنند، مواد منفجرناشدهی موجود در بمبها و گلولهها را خنثا میکند، و امکاناتی را برای ذخیرهسازی مهمات و سلاحهای دیگر به طور ایمن ایجاد میکند. این گروه در ۲۶ کشور جهان برنامهی عملی دارد، از جمله در عراق، جایی که این گروه کارش را در سال ۲۰۱۸ شروع کرد. برنامهی هلوترست در افغانستان که ماهها قبل از خروج ارتش شوروی از این کشور در ۱۹۸۹ آغاز شد. در آن زمان بیشتر از ۲۶۰۰ کارمند محلی داشت و همچنان این مؤسسه، بزرگترین گروه عملیاتی ماینروبی در جهان است. هلوترست در وبسایت خود نوشت که این مؤسسه طی ۳۰ سال گذشته، با دولت افغانستان همکاری کرده و نزدیک به ۸۰ درصد از ماینها و میدانهای جنگی ماینگذاریشده در این کشور را پاکسازی و ایمن کرده است. این گروه، همچنان میگوید که هنوز هم مناطق زیادی از افغانستان به وسعت شیکاگو باید پاکسازی شود.
دیانا پرنسسولز، توجه خود را به فعالیتهای هلوترست در سال ۱۹۹۷ جلب کرد، هنگامی که او از طریق میدانهای ماینگذاریشده در آنگولا -که آن زمان یکی از داغترین درگیریهای جنگ سرد در افریقا بود- عبور کرد؛ تا این که او خطر مناطق ماینگذاریشده را به جهانیان نشان دهد.
پسر کوچک دیانا، پرنس هری، ردی پای او را در سال ۲۰۱۹ طی یک سفر قارهای با همسرش -مگان دوشسساسکس- و پسرش دوباره از سر گرفت. هلوترست در آن زمان، گفت که از زمان بازدید دیانا، حدود صد هزار حلقه ماین جاسازیشده و منفجرناشده را در آنگولا پاکسازی کرده است. ولایت بغلان یکی از جاهایی است که طالبان در هفتههای اخیر مانند حمله بر مناطق و پاسگاههای نظامیان در چندین نقطه از کشور، به آن حمله کرده اند. در اواخر ماه می، بر یک انبار مهمات نیروهای امنیتی در آنجا حمله شد که باعث کشدهشدن هشت سرباز زمینی ارتش و زخمیشدن ده نفر دیگر شد.
تحرکات طالبان همزمان با خروج نیروهای ایالات متحده و متحدان ناتو از این کشور، بیشتر شده است؛ فرایندی که انتظار میرود تا اوایل یا میانهی ماه جولای به پایان برسد؛ اما مقامهای دولت بایدن که مشتاق است مانع سقوط شهرهای این کشور به دست طالبان شوند، در حال مذاکره استند و آنها در نظر دارند که آیا هواپیماهای جنگی امریکا، باید از نیروهای افغانستانی پشتیبانیهوایی کنند یا نه.
سفر چهار روزهی زلمی خلیلزاد، نمایندهی واشنگتن در امور صلح افغانستان، روز سهشنبه در کابل پایان یافت. آقای خلیلزاد یک دیپلمات افغانستانی-مریکایی است که قبل از توافق صلح دولت ترامپ در فبروی سال ۲۰۲۰ با طالبان -وقتی که شرایط و جدول زمانی خروج نیروهای خارجی را تعیین میکرد-، رهبری مذاکرات صلح با طالبان را نیز بر عهده گرفت.
سفارت امریكا در كابل، روز چهارشنبه، در بیانیهای، گفت كه فرماندهان امریكایی، این هفته با همتایان افغانستانی خود در این شهر دیدار كردند و «توافق كردند كه حفظ وحدت سیاسی در روند انتقال مسؤولیتها، ضروری است.»