قرنطین هرات؛ دولت جلو کرونا را بگیرد یا گرسنگی مردم را؟

عبدالرازق اختیاربیگ
قرنطین هرات؛ دولت جلو کرونا را بگیرد یا گرسنگی مردم را؟

ولایت هرات، این روزها به «ووهان» چین و «قُم»، ایران مبدل شده به دلیل هم‌مرز بودن با ایران، مرکز شیوع ویروس کرونا، در افغانستان بوده است و تاکنون ۲۱ مورد مثبت این ویروس، در هرات ثبت شده است.

اخیرا وزیر صحت عامه‌ی افغانستان، خواستار قرنطینه‌ی کامل ولایت هرات شده و گفته است که آمار مبتلایان به ویروس کرونا در این ولایت رو به افزایش است و در صورتی که گشت‌وگذار و تجمع در هرات پایان نیابد، فاجعه‌ی انسانی به بار خواهد آورد.

فیروز الدین فیروز، وزیر صحت عامه، روز گذشته در یک نشست خبری، این مسأله را یادآوری کرد و گفت که پیشنهاد قرنطینه شدن ولایت هرات را به دولت افغانستان داده و منتظر تصمیم نهایی در این مورد است. آقای فیروز، گفت: «در هرات، آمار مبتلایان رو به افزایش است و از دولت می‌خواهم این ولایت را قرنطین کند و گشت‌وگذار در این ولایت مسدود شود. حد اقل ۱۰۰ هزار فامیل که روزمزد کار می‌کنند، در هرات موجود است و امیدوارم در روزهای قرنطینه، به آن‌ها حداقل بسته‌های غذایی کمک شود.»

افزون بر این وحیدالله مایار، سخن‌گوی این وزارت، نیز امروز دوشنبه (۴ حمل)، گفت که برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، بسیج ملی نیاز است. او هشدار داد در صورت که بی‌تفاوتی در این راستا ادامه داشته باشد، در آینده‌ی نزدیک، فاجعه‌ی بزرگی در این کشور رخ خواهد داد.

او گفت: «اگر مردم این‌گونه بی‌تفاوت باشند، نباید وزارت صحت را مسؤول بدانند. ما پیشنهاد قرنطینه‌ی هرات را ارائه کرده‌ایم، اما تا کنون پاسخی دریافت نکردیم. وزارت صحت، مسؤولیت اخلاقی و مسلکی خود را ادا می‌کند؛ اما اگر بنابر دلایل سیاسی یا تفاوت سلیقه‌ها و سایر موضوعات به پیشنهادهای ما رسیدگی نشود، بحران ایجاد خواهد شد.»

راه‌کار فعلی وزارت صحت عامه، برای کند کردن گردش ویروس کرونا در افغانستان، به ویژه‌ ولایت هرات، این است که شهروندان کشور، باید نکات صحی را مراعات کنند و از سویی‌هم هرات، به گونه‌ی کامل قرنطینه شود؛ اما قرنطینه شدن این ولایت نگرانی‌هایی نیز به دنبال داشته است.

مسؤولان محلی هرات، این ولایت را نبض اقتصاد افغانستان می‌دانند که تولیدات این ولایت، بخش بزرگی از نیازمندی‌های غذایی مردمان این کشور را برطرف می‌کند و در صورتی که حکومت تصمیم به قرنطینه‌ کردن این ولایت می‌گیرد، باید بدیلی برای رفع نیازهای غذایی مردم پیدا کند.
جیلانی فرهاد، سخن‌گوی والی هرات به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که تمام تدابیر صحی به منظور جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا در این ولایت گرفته شده و روند انتقال امکانات نیز تجدید یافته است. آقای فرهاد ابراز امیدواری کرد که در همکاری مردم و ایجاد مراکز جدید قرنطین و شفاخانه‌ی ۱۰۰ بستر، بتواند گردش ویروس کرونا در این را به حداقل برساند.

سخن‌گوی والی هرات در مورد نگرانی‌های ناشی از قرنطینه‌ شدن هرات می‌گوید: «هرات، تنها هرات نیست، هرات منبع تمویل، تولید و تغذیه‌ی اکثر ولایات است. شهرک صنعتی هرات، نصف بازار کشور را تأمین‌می‌کند. از مسیرهای ترانزیتی هرات، تقریبا شمار قابل ملاحظه کالاهای مورد نیاز افغانستان وارد می‌شود.»

جیلانی فرهاد، می‌گوید که ابتدا باید بررسی شود که مسأله‌ی قرنطینه‌کردن ولایت هرات، چقدر مؤثر خواهد بود، زیرا همین اکنون نیز بخش بزرگ از اقتصاد مردم از گردش افتاده، رستورانت‌ها، اماکین ورزشی، حوض‌های آب‌بازی و تالارهای عروسی همه مسدود شده است. باید یک بدیل برای تأمین مخارج مردم نیز پیدا شود.

هرچند تاکنون دولت افغانستان، به گونه‌ی رسمی دستور قرنطینه‌ کردن ولایت هرات، را نداده است؛ اما تجربه‌ی کشورهای کرونازده نشان می‌دهد که هر دولت باید قبل از این دست به قرنطین می‌زند، ابتدا باید نیازهای شهروندانش‌ را برآروده کند. به گونه‌ی مثال، باید انبار بزرگ از مواد خوراکی و مواد مورد نیاز افراد را با خود داشته باشد.

اما آنچه که دیده می‌شود، همین اکنون بسیاری از کشورها، مرزهایش را با افغانستان بسته است و اجازه نمی‌دهد که مواد اولیه‌ی مورد نیاز مردم وارد کشور شود. نزدیک به سه هفته،‌ هزاران لاری مواد غذایی افغانستان در مرز اسپین‌بولدک متوقف بود.

مسأله‌ی جدی‌تر اما برگشت‌ مهاجران افغان است که هر روز به گونه‌ی سرسام‌آوری از ایران وارد افغانستان می‌شوند و هر روز نیز به شمار آن‌ها افزوده می‌شود. تنها چند دستگاه محدود آن‌هم برای بررسی کردن تب افراد وجود دارد که آن‌هم بسیار کارساز نیست.

گفتنی است که درحال حاضر ۴۰ مورد ویروس کرونا در سراسر افغانستان، ثبت شده است. وزارت صحت عامه، گفته است که بیشترین مورد مشکوک ویروس کرونا، ابتدا در هرات و پس از آن در کابل ثبت شده است.