گفت‌وگوی شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر با اورانوس عاطفی، مدیر حقوق ریاست امور زنان بغلان
با این که بیش از یک ماه از آغاز گفت‌وگوهای صلح می‌گذرد، موضوعات مورد بحث در آن، هنوز سمت‌وسو نگرفته است. این موضوع، نه تنها نگرانی شهروندان عام را برانگیخته است، بلکه برخی مسوولان دولتی و غیردولتی نیز از این وضعیت ابراز ناامیدی کرده اند.
اورانوس عاطفی، مدیر حقوق ریاست امور زنان بغلان، در گفت‌وگویی با شبکه‌ی جامعه‌ی مدنی و حقوق بشر (شبکه) می‌گوید، مدت زیادی از آغاز مذاکرات گذشته است؛ اما حرف امیدوارکننده‌ای در مورد آن شنیده نشده است و بسیاری از مردم، حالا بیش‌تر از پیش نسبت به روند صلح بی‌اعتماد شده اند.
شبکه: در این صورت شما نسبت به این گفت‌وگوها امیدوار نیستید؟
عاطفی: همان‌طور که گفتم هیچ خبر امیدوارکننده‌ای از این مذاکرات به گوش مردم نرسیده است و هیچ پیشرفتی نمی‌بینیم، به ویژه این که فکر می‌کنم، گروه طالبان تصمیم به تغییر نداشته باشند.
شبکه: به نظر شما گفت‌وگو با چنین گروهی به نتیجه خواهد رسید؟
عاطفی: این گفت‌وگو در صورتی نتیجه خواهد داد که سازمان ملل متحد و دیگر کشورهای دخیل در روند صلح افغانستان، فشار لازم را وارد کنند، در غیر این صورت هیچ امیدواری به نتیجه‌ی این روند وجود ندارد. از شروع مذاکرات، وضعیت امنیتی بسیار وخیم شده است و ما هر روز شاهد کشتار افراد نظامی و غیرنظامی استیم و تقریبا همه ولایت‌ها ناامن است. در صورتی که جامعه‌ی جهانی، دولت امریکا و کشورهای حامی طالبان، در این مساله مداخله نکنند، هیچ امیدی به دست‌یابی به صلح نیست.
شبکه: به نظر شما حضور زنان در مذاکرات صلح تاثیری بر موقف طالبان نسبت به آنان خواهد داشت؟
عاطفی: پیش از هر چیز باید بگویم حضور سه زن به نمایندگی از نیم جمعیت کشور در این مذاکرات کافی نیست. آنان شاید نتوانند همه‌ی مشکلات زنان را در آن‌جا بازگو کنند. موضوع مهم دیگر این که نمایندگان قربانیان جنگ هم باید در این مذاکرات حضور می‌داشتند، اعضای زن تیم مذاکره‌کننده شاید نتوانند درد مادری که دو یا سه فرزندش را در یک روز از دست داده است را بیان کنند. بهتر بود به سه یا چهار زن از قربانیان جنگ نیز، در گفت‌وگوهای صلح فرصت حرف‌زدن داده می‌شد.
شبکه: زنان بیش‌تر خواستار طرح کدام موضوعات از سوی نمایندگان شان در گفت‌وگوهای صلح استند؟
عاطفی: مهم‌ترین موضوع برای زنان، محفوظ‌ماندن حقوق تحصیل، کار و اشتراک در اجتماعات سیاسی و فرهنگی است. همه‌ی این‌ها حقوقی است که دین برای زنان در نظر گرفته است. متاسفانه گروه طالبان در زمان حاکمیت شان کوچک‌ترین حقی برای زنان قایل نبودند، زنان حتا در رابطه با به‌دست‌آوردن حقوقی چون؛ میراث و نفقه که چون دیگر حق‌ها، دین برای آنان در نظر گرفته است، با مشکل روبه‌رو بودند. همه می‌دانیم که در زمان ظهور اسلام، زنان در بخش‌های گوناگونی از جمله؛ سیاست و تجارت کار می‌کردند. زنان افغانستان نیز خواستار دست‌رسی به همه حقوق شان استند. هم‌چنین خواست ما این است که قوانین مرتبط با زنان از جمله؛ قانون منع خشونت، قانون و مقرره‌ی مراکز حمایوی و قطع‌نامه‌ی ۱۳۲۵ نادیده گرفته نشود؛ زیرا این موارد بخشی از دست‌آوردهای سال‌های اخیر است. زنان با این که هیچ‌وقت باعث جنگ و کشتار نشده و در آن دست نداشته اند؛ اما هم‌واره بیش‌ترین قربانی را داده اند و نادیده‌گرفته‌شدن حقوق آنان، به هیچ‌وجه پذیرفتنی نیست.
شبکه: به نظر شما، اگر برای رسیدن به توافق صلح قرار باشد محدودیت‌هایی در رابطه با حقوق زنان وضع شود، پذیرفتنی است؟
عاطفی: باید بدانیم منظور از این محدودیت‌ها چیست، مثلا؛ اگر منظور پوشش مطابق شریعت باشد، برای هیچ‌کس غیرقابل قبول نیست؛ اما اگر منظور از آن سلب حقوق تحصیل و کار یا حق اشتراک در روندهای سیاسی باشد، برای ما پذیرفتنی نیست.
شبکه: در کل، به باور شما حضور طالبان در قدرت چه تاثیری بر فعالیت‌های زنان و جامعه‌ی مدنی خواهد گذاشت؟
عاطفی: طالبان به جامعه‌ی مدنی و حقوق زنان معتقد نیستند، قربانی‌های مردم افغانستان در این بخش‌ها برای آنان ارزشی ندارد. خواست ما این است که در صورت امضای توافق‌نامه‌ی صلح، ضمانت اجرایی تعهدات از این گروه گرفته شود؛ این تضمین می‌کند که یک‌بار دیگر به بیست سال پیش باز نمی‌گردیم. جامعه‌ی جهانی باید تضمین این تعهدات را به عهده بگیرد.
به باور بانو عاطفی، با درنظرداشت شدت‌یافتن حملات طالبان هم‌زمان با آغاز مذاکرات، امیدواری‌ها برای برقراری صلح کاهش یافته است. او می‌افزاید؛ نگرانی بزرگ این است که اگر جامعه‌ی جهانی و دیگر کشورها در این روند با دولت افغانستان هم‌کاری نکنند، کشور یک بار دیگر با بحران روبه‌رو می‌شود.
