یک روز پس از حملهی خونبار گروهی به زندان ننگرهار که مهار آن نزدیک به ۲۳ ساعت طول کشید و ۲۵ کشته به جا گذاشت، وزیر داخلهی افغانستان، گفته است که حملات تروریستی در این کشور، کار طالبان و شبکهی حقانی است، نه کار داعش و هر گاه این حملات برای این دو گروه از لحاظ سیاسی پر هزینه باشد، نام داعش را بر آن می گذارند.
یکشنبه شب (۱۲ اسد)، ده حمله کنندهی انتحاری، نخست یک موتر بمبگذاریشده را در مقابل دروازهی زندان ننگرهار، منفجر کردند و سپس، پنج حملهکننده داخل زندان شدند و شمار دیگری در یک ساختمان در نزدیکی زندان، جا گرفتند و شروع به تیر اندازی به سوی نیروهای امنیتی کردند.
مسؤولیت این حمله را گروه داعش به عهده گرفت و طالبان در همان ساعات ابتدای شروع حمله، گفتند که کار آنها نیست. اکنون اما مسعود اندرابی، وزیر داخله، در تویتی گفته است، شهاب المهاجر، رهبر جدید شاخهی خراسان گروه داعش، عضو شبکهی حقانی است. آقای اندرابی، باور دارد که تمام حملههای تروریستی در افغانستان کار شبکهی حقانی و گروه طالبان است نه داعش.
اندرابی افزوده است: «شهاب المهاجر رهبر جدیدی شاخه خراسان گروه داعش، عضو شبکهی حقانی است. شبکهی حقانی و گروه طالبان به فعالیتهای تروریستی خود در سراسر افغانستان ادامه میدهند و وقتی حملات شان از نظر سیاسی برای آنها پرهزینه بود، نام داعش را بر آن میگذارند.»
هفتهی پیش نیز، گروه طالبان مسؤولیت یک حملهی دیگر در مرکز ولایت لوگر را نپذیرفت که در شب اول عید در جمعی از باشندگان این ولایت رخ داده بود.
هرچند هدف حمله کنندهی انتحاری، یک پاسگاه بازرسی تازه ایجاد شدهی نیروهای امنیت ملی و پولیس بود؛ اما بسیاری از قربانیان آن حمله، غیر نظامیان از جمله کودکان و زنان بودند. اما مقام های ارشد حکومتی در نهادهای امنیتی و از جمله در ارگ، گفتند که حمله در ولایت لوگر کار طالبان بوده است.
گروه طالبان تنها اقدام به انجام حملات گستردهی تررویستی نکرده اند. این گروه آن طور که وزارت داخلهی افغانستان میگوید، در سه روز عید آتشبسی را که خود شان اعلام کرده بودند، سی و هشت بار نقض کردند.
بر بنیاد گزارش نهادهای امنیتی، آنها در این سه روز ۹ ماین را انفجار داده اند، پانزده بار بر بخشهایی از ولایت ها انداخت کرده اند، دو بار نیروهای امنیتی را کمین زده اند، سه تن را کشتند و شش تن را نیز ربوده اند.
این حملات، در حالی انجام میشود که قرار است تا کمتر از یک هفتهی دیگر نخستین دور از گفتوگوهای صلح در قطر میان طالبان و هیات مذاکرهکنندهی صلح برگزار شود.
حمله به زندان ننگرهار، تکاندهندهترین حمله بود و با واکنشهای گستردهای رو به رو شد. ارگ ریاستجمهوری، این حمله را جنایت ضدبشری عنوان کرده و آن را محکوم کرد. شماری از مقام های ارشد نظامی از جمله رییس ستاد ارتش، برای مهار این حمله از کابل به ننگرهار رفتند.
ریاستجمهوری، یک بار دیگر تأکید کرده است که این دست حملات نمیتواند روحیهی صلح خواهی مردم افغانستان را ضعیف سازد.
حمله به زندان ننگرهار که در آن یازده حمله کننده شرکت داشتند، نزدیک به یک شبانه روز طول کشید. این حمله ۲۵ کشته و نزدیک به ۵۰ زخمی به جا گذاشت. کشته شدگان شامل غیرنظامیان، نیروهای امنیتی و چند زندانی اند. مقامهای محلی، گفته اند که نیروهای امنیتی توانستند به خوبی از بیشتر از ۴۰۰ زندانی و خانواده های که در اطراف زندان بودند حفاظت کنند.
این حمله سبب شد که بیشتر از یک هزار زندانی تلاش کنند از زندان فرار کنند؛ اما پولیس و دیگر نیروهای امنیتی موفق شدند تمامی این زندانیان را بازداشت کرده و دوباره به زندان منتقل سازند. شماری از زندانیان هنوز هم ناپدید هستند. داعش پیش از این تهدید کرده بود که این گروه زندانیان خود را آزاد خواهد کرد.
این مرگبارترین و پیچیدهترین حملهی تروریستی به زندان در افغانستان در چند سال اخیر است. افغانستان تجربهای ازین دست حملات بر زندانها را دارد. در سال ۲۰۰۸ دهها مهاجم شب هنگام نخست با یک موتر پر از مواد انفجاری و راکت دروازهی زندان را درهم کوبید و سپس محافظان زندان را به گلوله بست و نزدیک به پنجصد زندانی را فراری دادند.
مقام های حکومت افغانستان، در آن زمان گفته بودند که در زندان کندهار حدود ۳۰۰ زندانی طالب نگهداری می شدند که اکثر آنها موفق به فرار شدند. هفت تن از محافظان زندان در آن رویداد کشته شدند.
در سال ۲۰۱۵ گروهی از مهاجمان انتحاری طالبان به زندان ولایت غزنی، حمله کردند. ۳۷۱ زندانی موفق شدند فرار کنند. حمله به زندان غزنی نیز شبیه به حمله به زندان کندهار و حمله دو شب پیش به زندان ننگرهار با موتر بمبگذاریشده آغاز شده بود. هفت مهاجم دیگر وارد زندان شده از جمله ۴۵۲ زندانی که در زندان غزنی نگهداری می شدند، ۳۷۱ تن آنها فراری داده شدند. زندانیانی که فرار کردند همه اعضای طالبان و قاچاقبران مواد مخدر بودند.
هرچند تصور میشد حمله به زندان ننگرهار کار طالبان نباشد، اما وزیر داخلهی افغانستان و در کل حکومت، باور دارد که حمله به زندان ننگرهار کار داعش نیست و یا دست کم طالبان تسهیل کنندهی اصلی این دست حملات اند. داعش نیز رسما مسؤولیت حمله به زندان ننگرهار را پذیرفته است، در حالی حکومت پیش از این از نابودی این گروه حرف زده بود.
این حمله یک روز پس از کشته شدن، مسؤول عمومی استخباراتی داعش در شهر جلال آباد انجام شده است. دو روز پیش امنیت ملی افغانستان، اعلام کرد که نیروهای ویژهی این نهاد در یک عملیات ویژه، اسدالله اورکزی، مسؤول عمومی استخبارات گروه داعش را در منطقهی فامیلیهای مولوی خالص در نزدیک شهر جلال آباد کشته اند.
حکومت افغانستان، باور دارد که تمام این دست حملات که ظاهرا داعش مسؤولیت آن را به عهده میگیرد، کار طالبان، به گونهی مشخص کار شبکهی حقانی است که شاخهی نظامی طالبان می باشد. ادعایی که طالبان آن را رد میکند.
حمله به زندان ولایت ننگرهار در حالی انجام میشود که روز نخست عید قربان رییسجهور غنی، اعلام کرد به تاریخ هفدهم ماه جاری (اسد) لویه جرگهی مشورتی در کابل دایر میکند تا در مورد زندانیان خطرناک طالبان که او بر اساس قانون صلاحیت رهایی آنها را ندارد، با نمایندگان مردم مشوره کند.
طالبان خواستار رهایی پنج هزار زندانی شان می باشند که از جمله بیشتر از ۵۰۰ زندانی آن را حکومت حاضر نیست رها سازد، زیرا تمامی این افراد مرتکب جرایم ضد بشری تکاندهنده شده اند.
هنوز مشخص نیست حمله به زندان ننگرهار چگونه و در کجا سازماندهی شده است.