اشاره: به دلیل اشتباه دیزانر، در نسخه‌ی چاپی روزنامه‌ی صبح کابل، اسم نویسنده‌ی این گزارش، نیامده و در تیتر نیز، یک اشتباه جزئی صورت گرفته که در نشرات آنلاین، اصلاح شده است. بابت هر دو اشتباه که در نسخه‌ی چاپی صورت گرفته، از مخاطبان گرامی پوزش می‌طلبیم.
عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه‌ی ملی، روز دوشنبه (۷ میزان)، در راس یک هیئت عالی‌رتبه‌ی دولتی برای یک سفر سه‌روزه به پاکستان رفت و با میزبانی بی‌سابقه‌ی اسلام‌آباد مواجه شد. مقام‌های پاکستانی برای استقبال آقای عبدالله، خط‌سیر گرفتند و با دادن گل در فرودگاه این کشور، از او استقبال کردند.
رییس شورای عالی مصالحه‌ی ملی، پس از ورود به پاکستان، به مقر وزارت خارجه‌ی این کشور رفت و نهالی کاشت تا این‌گونه، ورق جدیدی به مناسبات سیاسی میان دو کشور باز کند. مطابق برنامه، قرار بر این است که آقای عبدالله در جریان این سه روز، با نخست‌وزیر، وزیرخارجه و مقام‌های امنیتی پاکستان، از جمله رییس آی اس آی دیدار و گفت‌وگوهایی داشته باشد.
عبدالله عبدالله، روز گذشته (سه‌شنبه، ۸ میزان) و در دومین روز سفرش به پاکستان، در مرکز مطالعات استراتیژیک این کشور سخن‌رانی کرد. آقای عبدالله در این نشست، با اشاره به این که جنگ افغانستان راه‌حل نظامی ندارد، تاکید کرد که ادامه‌ی این جنگ، به نفع کشورهای منطقه از جمله پاکستان که همسایه‌ی نزدیک افغانستان می‌باشد، نیست.
رییس شورای عالی مصالحه‌ی ملی، تاکید کرد که افغانستان امروز، افغانستان سال ۲۰۰۱ نیست، کشورهای منطقه باید این مسأله را درک کنند و از شعارها، بیانه‌های کهنه و تکراری و تیوری‌های توطیه‌ای خودداری کنند.
او افزود: «به نفع نیست تا وضعیت موجود را ادامه بدهیم. بیش‌تر از هر زمانی نیازمند استیم تا به منطقه‌ی خود به عنوان یک منطقه‌ی واحد ببینیم. به قول معروف در زبان فارسی؛ ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است. فصل تازه‌ای باید رقم زده شود.»
آقای عبدالله درحالی از بازشدن صحفه‌ی جدید سیاسی میان دو کشور حرف می‌زد که پیش از این، مقام‌های حکومت افغانستان هم‌واره پاکستان را بزرگ‌ترین پشتیبان گروه‌های تروریستی دانسته و از پاکستان به عنوان همسایه‌ی پردردسر یاد کرده که همیشه در امور درونی افغانستان دخل‌اندازی می‌کند.
بحث دیگری که آقای عبدالله در جریان صحبت‌های روز گذشته‌ی خود مطرح کرد، اهمیت پاکستان در زمینه‌سازی برای آغاز گفت‌وگوهای صلح افغانستان در قطر بود. آقای عبدالله گفت که در حال حاضر هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان در دوحه با هیئت طالبان گفت‌وگو می‌کند و پاکستان در زمینه‌سازی برای آغاز این گفت‌وگوها نقش عمده‌ای بازی کرده است.
او گفت: « هر دو بهای سنگینی در مقابله و رویارویی با گروه‌های مختلف تروریستی پرداخته ایم که تا اکنون نیز، به عنوان خراب‌کار عمل می‌کنند. ما باید با کشورهایی هم‌فکر علیه این عناصر همکاری نماییم. حالا که یخ‌‌ها شکسته اند، ما همه مسوولیت داریم تا نقش خود را برای موفقیت این فرایند و جلوگیری از عقب‌گرد ایفا کنیم.»
در همین حال، آگاهان سیاسی به این باور اند، در صورتی که پاکستان منافع خود را در صلح افغانستان ببیند، قطعا و بدون هیچ‌گونه تردیدی، بر طالبان فشار وارد می‌کند، تا با هیئت دولت افغانستان توافق کنند.
علی‌سجاد مولایی، آگاه سیاسی و استاد دانشگاه، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که هرچند دشوار است که دولت افغانستان، برای آوردن صلح و ثبات در این کشور، روی پاکستان حساب کند؛ اما با توجه به سفر اخیر آقای عبدالله به اسلام‌آباد و استقبال گرم از او، گمانه‌ها بیش‌تر می‌شود که گویا پاکستان منفعتی در صلح افغانستان دیده که این گونه گرم گرفته است.
به گفته‌ی آقای مولایی، باید دیده شود که دولت افغانستان، چگونه می‌تواند از این سفرها استفاده‌ی بهینه کند و آخردست پاکستان را قناعت دهد که فرمان پایان جنگ را به طالبان بدهد.
این درحالی است که نزدیک به ۲۰ روز از گشایش گفت‌وگوهای صلح افغانستان در قطر، گذشته است؛ اما دو هیئت تا هنوز نتوانسته اند که دستورالعمل گفت‌وگوهای اصلی را تهیه کرده و روی آن به توافق برسند. با وجود چندین نشست رو در رو که میان گروه تماس دو طرف برگزار شده، با این هم نتیجه‌ی قابل لمسی نداشته است.
آیا گفت‌وگوهای صلح افغانستان، پس از پایان سفر عبدالله عبدالله و عمران خان آغاز خواهد شد؟
روز جمعه (۴ میزان)، رییس‌جمهور غنی در تماس تلفنی با عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان، ضمن بحث در مورد روند صلح افغانستان، از او خواست که به کابل بیاید. نخست‌وزیر پاکستان، پذیرفته است که به زودی با یک هیئت بلند‌رتبه‌ی دولتی به کابل بیاید.
انتظار می‌رود پس از برگشت عبدالله عبدالله از پاکستان، عمران خان و هیئت همراه او به کابل بیایند.
با توجه به این که سفر مقام‌های دولت افغانستان و پاکستان هم‌زمان با آغاز گفت‌وگوهای صلح افغانستان، برنامه‌ریزی شده، این پرسش به میان میآید که چرا نقش پاکستان در صلح افغانستان، اهمیت دارد؟
آگاهان سیاسی می‌گویند که پاکستان، تنها در صورتی که منافعش تامین شود و در قبال برقراری صلح افغانستان، امتیازی به دست بیاورد؛ به طالبان فرمان خواهد داد که از جنگ دست کشیده و صلح کنند.
به باور بسیاری از تحلیل‌گران ، مشکل اصلی میان پاکستان و افغانستان، خط دیورند است. پاکستان سال‌ها است که می‌گوید که این خط، مرز اصلی میان افغانستان و پاکستان است و باید حکومت افغانستان آن را به رسمیت بشناسد. مقام‌های پاکستانی نیز، بارها تاکید کرده اند که اگر حکومت افغانستان خط دیورند را به عنوان مرز به رسمیت بشناسد، بسیاری از مشکلات میان دو کشور حل خواهد شد.
علی سجاد مولایی، آگاه سیاسی در این مورد می‌گوید: «قطعا این سفر برای صلح است و هدف دولت این است که چگونه پاکستان را متقاعد کند که بالای طالبان فشار وارد کند تا مذاکرات صلح، نتیجه‌ای به همراه داشته باشد. حال این به ما بر می‌گردد که چقدر چانه‌زنی می‌توانیم و چه چیزها را به پاکستان داده می‌توانیم و آن‌ها در قبال آن، چه چیزهایی را به ما می‌دهند.»
آقای مولایی افزود که چندی پیش امرالله صالح، معاون نخست ریاست‌جمهوری گفته بود « ما دیورند را مفت به کسی هدیه نمی‌کنیم.» و ممکن است که حرف‌های او پیامی داشته باشد.
به باور او، شاید سفرهای دو طرف نیز، برای این است تا در مورد چگونگی «دیورند در قبال پروسه‌ی صلح»، بحث‌هایی انجام شود.
این در حالی است که امرالله صالح، معاون نخست ریاست‌جمهوری، یکشنبه‌شب (۱۶ سنبله)، در گفت‌وگویی با طلوع‌نیوز گفت که هیچ سیاست‌مداری با جایگاه ملی در افغانستان، نمی‌تواند از مسأله‌ی خط دیورند غافل شود.
آقای صالح در آن زمان گفته بود که اگر پاکستان انتظار دارد که دیورند را رایگان هدیه بدهیم، غیر واقعی است؛ زیرا پیشاور در گذشته پایتخت زمستانی شاهان افغانستان بود.
حال باید دید که آیا سفر عبدالله عبدالله به پاکستان و سفر عمران خان به کابل، سرنوشت گفت‌وگوهای صلح افغانستان را رنگی تازه خواهد داد یا خیر؟ مسأله‌ا‌ی که آگاهان امور می‌گویند، به تغییر در سیاست پاکستان بستگی دارد، در غیر آن، همان‌گونه که در دوران ریاست‌جمهوری حامد کرزی، بیش از ۱۵ سفر به پاکستان انجام شد و بی‌نتیجه ماند، این سفرها نیز نتیجه‌ای نخواهد داشت.
