آخرین مورد ویروس پولیو یا فلج کودک در افغانستان در سال گذشته میلادی در ولایت کندهار ثبت شد که درنتیجه‌ی آن، یک کودک یک‌ساله در ولسوالی «معروف» این ولایت، برای همیشه فلج شد. پیش از آن نیز، ۵۳ کودک دیگر به دلیل این‌که واکسین فلج کودک را دریافت نکرده بودند، در چند ولایت دیگر کشور فلج شدند.
در آخرین کارزار سرتاسری واکسین فلج کودک، وزارت صحت عامه‌ی افغانستان به کمک صندوق جهانی کودکان سازمان ملل متحد، تطبیق این واکسین را برای پنج روز، از صبح روز دوشنبه (۲۹ جدی)، آغاز کرد که تا روز جمعه (۳ دلو)، ادامه داشت. هرچند پیش از آغاز این کارزار، وزارت صحت عامه گفته بود که ۱۰میلیون کودک در افغانستان واکسین پولیو را دریافت خواهند کرد؛ اما در پایان این کارزار، مسئولان این وزارت، اعلام کردند که دست‌کم ۳٫۳ میلیون کودک این واکسین را دریافت نکرده‌اند.
مسئولان وزارت صحت عامه می‌گویند که به دلیل ناامنی و سردی هوا در پنج ولایت کشور، کودکان نتوانستند واکسین پولیو را دریافت کنند.
میرجان راسخ، مسئول آگاهی عامه برنامه‌ی محو پولیو وزارت صحت، روز جمعه (۳ دلو)، به روزنامه‌ی صبح کابل گفت که در ولایت‌های پکتیا و میدان‌وردک به دلیل ناامنی هیچ کودکی واکسین پولیو دریافت نکرده‌است که شمارشان به بیش از ۳٫۳ میلیون می‌رسد.
هرچند پیش از آغاز کارزار واکسین پولیو، محمد نعیم وردک، سخن‌گوی دفتر سیاسی طالبان در قطر، گفته بود که ملا برادر، رییس دفتر طالبان در قطر و معاون رهبری این گروه، با روسای بخش صحت سازمان ملل متحد و یونیسف برای جنوب آسیا دیدار کرده و از برنامه‌ی تطبیق واکسین پولیو حمایت کرده‌اند؛ اما وزارت صحت، می‌گوید که «مذاکرات»، آن‌ها با طالبان نتیجه‌ای در پی نداشته است.
ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی طالبان به بی‌بی‌سی گفته است که این گروه به دلیل سوءاستفاده‌ها نتوانستند در این مرحله در تطبیق کارزار واکسین پولیو همکاری کنند. مجاهد، گفته است که آن‌ها تلاش می‌کنند که در دوره‌های بعدی در تطبیق این کارزار همکاری کنند.
با این‌حال، وزارت صحت تأکید می‌کند، کودکانی که در این دور از دریافت واکسین باز مانده‌اند در دور بعدی که سال آینده‌ی خورشیدی برگزار می‌شود، واکسین خواهند شد. از سویی هم تا هنوز مشخص نیست که در این دور چه شمار کودک زیرپوشش واکسین پولیو قرار گرفته‌اند.
در کنار ناامنی، سردی هوا نیز از عواملی است که باعث می‌شود شماری زیادی از کودکان از دریافت واکسین پولیو در افغانستان محروم شوند.
آقای راسخ می‌گوید که به دلیل سردی هوا، در این دور کارزار تطبیق واکسین پولیو، در ولایت‌های؛ بامیان، غور و دایکندی، هیچ کودکی واکسین پولیو را دریافت نکرده است.
در بسیاری از ولایت‌های مرکزی؛ غور، دایکندی و بامیان از چندی به این‌سو، به دلیل برف‌باری و یخ‌بستگی جاده‌ها، راه‌های ارتباطی مسدود است؛ چیزی که باعث شده، شمار زیادی از کودکان از دریافت واکسین پولیو باز بمانند.
با این حال، مسئول آگاهی عامه برنامه محو پولیو وزارت صحت، تأکید می‌کند، کودکانی که در این سه ولایت واکسین دریافت نکرده‌اند، در دوره‌های قبلی واکسین شدند و معافیت بدن‌شان در مقابل این ویروس بلند است و حتا اگر این دور واکسین نشوند، با خطر ابتلا به ویروس پولیو مواجه نیستند.
فلج کودک، بیماری‌ای است که با وجود سال‌ها تلاش و سرازیر شدن هزاران بسته‌ی کمکی برای محو آن، هنوز هم در افغانستان و پاکستان شیوع دارد. این ویروس بیش‌تر کودکان زیر سن ۵ سال را متأثر می‌کند. بررسی‌های پزشکی نشان می‌دهد که این ویروس از طریق ویروس‌های دهانی، مدفوع، مواد غذایی و آب آلوده از یک فرد به فرد دیگر انتقال می‌کند.
گفتنی است که بیماری فلج کودک، هیچ‌گونه درمانی ندارد و تنها می‌توان با تزریق واکسین از مبتلا شدن به آن پیش‌گیری کرد.
واکسین پولیو برای نخستین بار در سال ۱۹۵۴ به گونه‌ی آزمایشی توسط جوناس سالک، پژوهشگر و ویروس‌شناس امریکایی ساخته شد و روی یک میلیون کودک تطبیق شد؛ اما پس از ۶۶ سال هنوز هم این ویروس در افغانستان و پاکستان همه‌ساله کودکان زیادی را فلج کرده و زندگی‌شان را سخت‌تر می‌کند.
در افغانستان، همه‌ساله به کمک وزارت صحت و نهادهای بینالمللی کارزار تطبیق واکسین پولیو برگزار می‌شود که در جریان آن، میلیون‌ها کودک این واکسین را دریافت می‌کنند. بااین‌حال همه‌ساله شمار زیادی از کودکان به دلیل ناامنی و حضور طالبان در کشورهای مختلف از دریافت واکسین پولیو بازمی‌مانند. از سویی هم این کارزار، در حالی برگزار شد که در جریان سال ۲۰۲۰ میلادی، موارد مثبت پولیو در افغانستان ۵۰ درصد افزایش داشته است.
بر اساس معلومات وزارت صحت، در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۵۶ مورد مثبت پولیو در افغانستان ثبت شد که ۲۸ مورد آن در جنوب، ۸ مورد در غرب، ۶ مورد در جنوب شرق، ۲ مورد در شرق و یک مورد در شمال و شمال شرق بود. این در حالی است که در سال ۲۰۱۹ میلادی، ۲۹ مورد مثبت پولیو در افغانستان به ثبت رسیده است.
در حال حاضر، بیماری پولیو یا فلج اطفال، در بسیاری از کشورها نابود شده و تنها در افغانستان و پاکستان شیوع دارد.
