کوچههای کابل، این روزها شاهد سروصداها، بازیها و حضور پررنگ کودکان و نوجوانانی است که از مکتب و آموزشگاهها رخصت استند. همهساله با آغاز بهار، در بیشتر ولایتهای افغانستان به شمول کابل، مکتبها به فعالیت آغاز میکند. در سال جاری با شیوع ویروس کرونا، مکتبها، آموزشگاهها، دانشگاهها و سایر مکانهای آموزشی تعطیل اعلان شد و از دانشآموزان خواسته شد در خانه بمانند تا از شیوع این بیماری جلوگیری شود. کودکان و نوجوانان همین که دروازههای مکتب و آموزشگاه را بسته دیدند، فرصت یافتند تا هر چه بیشتر به بازیها گروهی و کوچهگردی شان ادامه دهند.
«حالا که مکتب رخصت است. میریم چهار کاغذپران، دو تا چرخه و تار میگیریم تا روز را شب کنیم.» این حرفهای سه تن نوجوان است که در تعطیلات مکتب به سر میبرند. در میان انبوهی از سروصداهایی که در کوچه از کودکان و نوجوانان شنیده میشود، کودکی هشتساله با صدای بلند به همسن و سالانش میگوید: «بچا کرونا نگیره شما ره، اقه دست و روی تان چتل (ناپاک) است. در تلویزیون نشنیدید که دستهای تانه بشویید. مه که طرف دست تان میبینم شما سه روز است، نشستید.» شماری از کودکان به حرفها اندکی توجه نکردند و به بازیها شان ادامه دادند تا خللی در بازی شان ایجاد نشود. شماری هم با تمسخر گفتند: «تنها شما تلویزیون ندارید ما هم داریم. کودکان را کرونا نمیگیرد.»
گفتوگوهایی که میان این کودکان ردوبدل میشود، نشان میدهد که بیشتر این کودکان از خطر ویروس کرونا از طریق خانوادهها و رسانهها آگاه اند؛ اما بیتوجی خانوادهها باعث شده این کودکان تعطیلات مکتب را در کوچه با انجام بازیهای گروهی سپری کنند.
تحقیقها و آمار جهانی نشان میدهد که بیشتر کهنسالان و افرادی که مقاومت وجود شان ضعیف است، به این بیماری دچار میشود؛ با آن هم پزشکان جهانی گفته اند که کودکان نیز ممکن است در شرایط خاصی به این بیماری مبتلا شوند.
شیوع بیماری کرونا به طور سریع از طریق تماس با فرد آلوده به این ویروس و تماس با وسائل آلوده با این ویروس صورت میگیرد. بیشتر کودکان این روزها کاغذپران بازی و سایر بازیهای گروهی را انجام میدهند که وسائل بازی شان سنگ، چوپ، آهن، کاغذ و پلاستیک است. این وسائل بازی ممکن است با ویروس آلوده باشد. فروشندههایی که وسایل بازی را میفروشند، ممکن است آلوده به این ویروس باشند. افراد مبتلا به این ویروس ممکن تماسی با این کودکان داشته باشند.
وسائل بازیای که شماری از کودکان در بیرون از خانه با آن بازی میکنند، بیشتر با خاک و گِل آلوده است. طور مثال در بازی «دنده کلک» با چوپ و توپ در بیرون از خانه بازی میکنند که خطر آلوده شدن به ویروس کرونا نیز وجود دارد.
در افغانستان همانطور که بزرگان در شماری از خانوادهها این بیماری را جدی نگرفته اند، به کودکان شان نیز توجه نمیکنند.
خانوادهها در چنین شرایطی مسؤولیت دارند که از کودکان شان بیشتر مراقبت کنند تا از لحاظ روحی و جسمی صدمه نبینند. آنان میتوانند با برنامهریزی مشخص در قسمت درس و بازیها کودکانه، روزهای تعطیلی را برای کودکان آسان کنند. وسائل بازی کودکان، روزانه باید مانند سایر وسائل ضدعفونی شود تا خطر شیوع این بیماری از بین برود.