آن سوی سقوط و باز‌پس‌گیری ولسوالی‌ها؛ بیش‌تر از ۵۶ هزار بی‌جاشده‌‌ در کم‌تر از یک ماه

عبدالرازق اختیاربیگ
آن سوی سقوط و باز‌پس‌گیری ولسوالی‌ها؛ بیش‌تر از ۵۶ هزار بی‌جاشده‌‌ در کم‌تر از یک ماه

به دنبال افزایش حملات تهاجمی طالبان برای سقوط‌‌دادن ولسوالی‌ها و واردکردن فشارهای بیش‌تر بر نیروهای امنیتی-دفاعی، در روزهای اخیر عملیات بازپس‌گیری ولسوالی‌های ازدست‌رفته توسط نیروهای ارتش، شدت گرفته است. هرچند تا هنوز حملات طالبان در ولسوالی‌ها و ولایت‌های مختلف ادامه دارد؛ اما نیروهای امنیتی-دفاعی افغانستان، توانسته اند که بیش‌تر از ۱۲ ولسوالی را در ولایت‌های مختلف از طالبان پس بگیرند.

روح‌الله احمدزی، سخن‌گوی وزارت دفاع، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که عملیات نیروهای امنیتی در ولایت‌های مختلف ادامه دارد و آن‌ها توانسته اند در جریان ۲۴ ساعت گذشته، ولسوالی‌های کلدار در بلخ، شینواری در پروان و خان‌چارباغ در فاریاب را دوباره در اختیار بگیرند. در عملیات بازپس‌گیری ولسوالی کلدار بلخ، نیروهای بسیج مردمی به رهبری عطامحمد نور، نیز شرکت داشته است. در همین حال، در ولسوالی چهارکنت این ولایت نیز بیش‌تر از ۱۰ روستا از وجود طالبان پاک شده است.

آقای احمدزی، می‌گوید که در جریان هفته‌های اخیر، بیش‌تر از ۱۲ ولسوالی در ولایت‌های مختلف از طالبان پس گرفته شده و در هر ۲۴ ساعت، عملیات پاک‌سازی نیروهای ارتش در بیش‌تر از ۱۰ ولسوالی ادامه دارد.

سخن‌گوی وزارت دفاع، می‌گوید که در جریان عملیات هوایی و زمینی نیروهای ارتش در ۲۴ ساعت گذشته، تلفات سنگینی به گروه طالبان وارد شده است. در خبرنامه‌ای که روز سه‌شنبه -۸ سرطان- از سوی این وزارت به نشر رسیده، آمده است که در این مدت، ۲۳۵ هراس‌افگن طالب کشته و ۱۶۱ تن دیگرشان زخمی شده است.

عملیات بازپس‌گیری نیروهای ارتش در حالی از یک هفته به این سو شدت گرفته که طالبان در یک ماه گذشته، حملات تهاجمی‌شان برای سقوط ولسوالی‌ها را افزایش داده اند. این گروه ادعا کرده که بیش‌تر از ۷۰ ولسوالی را در یک ماه گذشته سقوط داده؛ اما، آمار رسمی و تأییدشده، سقوط بیش‌تر از ۳۰ ولسوالی را نشان می‌دهد.

در تازه‌ترین مورد، طالبان در ولایت‌های غزنی و تخار حمله‌هایی را راه‌اندازی کرده اند که در غزنی، دامنه‌ی حملات طالبان به دروازه‌های مرکز این ولایت رسیده است. نصیراحمد فقیری، رییس شورای ولایتی غزنی، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که حملات طالبان دوشنبه‌شب -۷ سرطان- آغاز شده و این گروه توانسته، برخی از ساحات در این ولایت را سقوط دهد؛ اما سپس از این مناطق از سوی نیروهای امنیتی پس گرفته شده است.

آقای فقیری، می‌گوید که باشندگان غزنی، نگران وخیم‌شدن وضعیت امنیتی این ولایت است. شماری از تاجران و دکان‌داران در غزنی به دلیل نگرانی از بدترشدن وضعیت، اموال‌شان را از گدام‌ها بیرون کرده و به ساحات امن انتقال داده است. وزارت دفاع با تأیید تهدیدهای امنیتی در غزنی، می‌گوید که نیروهای امنیتی برنامه‌ی منظمی برای سرکوب طالبان دارند. روح‌الله احمدزی، می‌گوید: «به دلیل محرمیت برنامه‌ها، جزئیات آن را گفته نمی‌توانیم؛ ولی، مطیمن باشید دشمن در هر جایی که سر بالا کند، سرشان زده می‌شود.»

هم‌زمان با افزایش حملات طالبان و سقوط ولسوالی‌ها به دست جنگ‌جویان این گروه، باشندگان شماری از ولسوالی‌ها، به شمول نمایندگان مجلس و شماری از چهره‌های جهادی، برای حمایت از نیروهای امنیتی در مقابل طالبان بسیج شده اند. بسیج مردمی تقریبا در همه‌ی ولایت‌ها شکل گرفته و تا حدی توانسته است در عقب‌زدن حملات طالبان کمک کند. سخن‌گوی وزارت دفاع، می‌گوید که بسیج‌های مردمی، نقش بسیار مؤثری داشته و روحیه‌ی نیروهای امنیتی در میدان جنگ را تقویت کرده است. «ایستادگی قوت‌های مردمی در کنار نیروهای امنیتی، ضربه‌ی محکمی بر طالبان وارد کرده است.»

شکل‌گرفتن بسیج‌ مردمی در کنار نیروهای امنیتی برای مقابله با طالبان، با این که خوش‌بینی‌های زیادی را میان شهروندان و نهادهای امنیتی به هم‌راه دارد، نگرانی‌هایی را نیز خلق کرده است. شماری از آگاهان نظامی، بر این باور اند که مسلح‌شدن باشندگان محل، در درازمدت خطرآفرین است و حتا ممکن است سبب درگرفتن جنگ داخلی شود. با این حال، اجمل‌عمر شینواری، سخن‌گوی مشترک نیروهای امنیتی، می‌گوید که به زودی نیروهای بسیج مردمی در چهارچوب منظم نظامی در خواهند آمد و در قالب ارتش محلی در کنار نیروهای امنیتی و دفاعی، فعالیت خواهند کرد.

آقای شینواری که روز سه‌شنبه -۸ سرطان- در یک نشست خبری صحبت می‌کرد، گفت که نیروهای بسیج مردمی، دست‌آوردی برای مردم و نیروهای امنیتی کشور است و در آینده‌ی نزدیک در بدنه‌ی جزوتام‌های کوچک ارتش محلی ادغام خواهند شد.

به گفته‌ای او، وزارت داخله تصمیم دارد که یک قطعه‌ی منتظره‌ی ۴هزارنفری را از میان نیروهای این وزارت ایجاد کند که در شرایط تهدیدهای بلند امنیتی از آن استفاده کند.

سخن‌گوی مشترک نیروهای امنیتی، در این نشست، آمار کلی عملیات نیروهای ارتش و تلفات طالبان را نیز اعلام کرد و گفت که در جریان یک ماه اخیر، هزار و ۹۰۶ عملیات از سوی نیروهای ارتش بر مواضع طالبان انجام شده که در جریان آن، ۶ هزار و ۳۳ هراس‌افگن طالب کشته  که در میان‌شان، ۳۳ جنگ‌جوی پاکستانی این گروه نیز شامل است.

در کم‌تر از یک ماه، ۸ هزار خانواده بی‌جا شدند

حملات طالبان بر ولسوالی‌ها و ولایات، پیامدهای مختلفی به هم‌راه داشته است. در کنار واردشدن تلفات بر دو طرف -نیروهای امنیتی و طالبان- سبب آواره‌شدن هزاران خانواده در ولایت‌های مختلف شده است. عبدالباسط انصاری، آمر مطبوعات وزارت امور مهاجرین، روز سه‌شنبه -۸ سرطان- به روزنامه‌ی صبح کابل، گفت که از ۱۵ جوزا تا اکنون، ۸ هزار خانواده که بیش‌تر از ۵۶ هزار نفر می‌شود، از خانه‌های اصلی‌شان بی‌جا شده اند.

آقای انصاری، گفت که بیش‌تر این افراد در ولایت‌های هلمند، نیمروز، تخار، فراه، بغلان، کندهار، کندز و غزنی از خانه‌های‌شان بی‌جا و به ولایت‌های هم‌جوارشان پناه برده اند.

او افزود که وزارت امور مهاجرین و عودت‌کنندگان با هم‌کاری سازمان‌ها و نهادهای کمک‌کننده‌ی بیرونی، توانسته است به دست‌کم ۵ هزار خانواده کمک‌رسانی کند.

کمک‌هایی که از سوی این وزارت برای بی‌جاشدگان داخلی توزیع شده، شامل مواد غذایی، آب‌ آشامیدنی و خیمه می‌شود.

از آن‌ جایی که درگیری میان نیروهای ارتش و طالبان هم‌چنان ادامه دارد، وزارت امور مهاجرین، پیش‌بینی می‌کند که شمار بی‌جاشدگان داخلی در روزهای آینده افزایش خواهد یافت.