از ایجاد شورای عالی دولت تا دیدار عالمان با طالبان؛ آیا گام‌های دولت به طرف صلح جدی‌تر شده؟

علی شیر شهیر
از ایجاد شورای عالی دولت تا دیدار عالمان با طالبان؛ آیا گام‌های دولت به طرف صلح جدی‌تر شده؟

منابع معتبر به روزنامه‌ی صبح کابل، تایید می‌کنند که ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان به ایجاد شورای عالی دولت، موافقت کرده و قرار است این شورا تا چند روز دیگر ایجاد شود. از سویی هم تلاش‌ها از راه‌های دیگر بر طالبان شدت یافته و حکومت افغانستان از تصمیم عالمان دین مبنی بر دیدارشان با طالبان استقبال کرده است.
فریدون خوزون، سخن‌گوی شورای عالی مصالحه‌ی ملی افغانستان، ایجاد شورای عالی دولت را در وضعیت فعلی، یک نیاز مبرم می‌داند و تأکید دارد که ایجاد این شورا، یکی از مواد توافق‌نامه‌ی سیاسی میان آقای غنی و عبدالله بود.
به گفته‌ی او، وظایف اساسی این شورا، مشوره‌دهی برای رییس‌جمهور در موارد مختلف است. سخن‌گوی شورای عالی مصالحه‌ی ملی، ایجاد این‌شورا را در مخالفت با شورای مصالحه نمی‌داند و تأکید دارد که نقش بیش‌تر شورای دولت، مشوره‌دهی است. پیش از این انتقادها بر این بود که ایجاد چنین شورا بدون میکانیزم فعالیت، کارا نخواهد بود و در واقع موقف شورای عالی مصالحه را زیرپرسش قرار خواهد داد.
با این حال مقام‌های حکومت افغانستان، اعلام کرده‌اند که رییس‌جمهور غنی از پیشنهاد شماری از عالمان دین مبنی بر دیدارشان با طالبان و رای‌زنی در مورد روند صلح، استقبال کرده و قرار است این عالمان دین با طالبان جرگه برگزار کنند.
محمداکرم خپلواک، مشاور ریاست‌جمهوری در امور سیاسی، می‌گوید که این عالمان و بزرگان قومی در جرگه‌ای با طالبان از این گروه خواهند خواست که اراده‌ی شان را برای یک صلح دایمی در کشور نشان دهند.
آقای خپلواک، می‌گوید: « این یک اقدام مثبت است که تأکید عالمان دینی و بزرگان قومی در این جرگه بیش‌تر روی این مسأله خواهد بود که چگونه روند صلح را به یک روند کاملا افغانی و مردمی تبدیل کنیم و چگونه به یک صلح دایمی برسیم.»
گروه طالبان تااکنون در این مورد چیزی نگفته است.
وزارت دولت در امور صلح افغانستان نیز، تأکید دارد که این نهاد از هر اقدامی که به پیشرفت روند صلح کمک کند، استقبال می‌کند.
ناجیه انوری، سخن‌گوی این وزارت، می‌گوید: «حکومت افغانستان و شورای عالی مصالحه‌ی ملی تلاش می‌کند از تمام راهکارها استفاده کنند تا بر اساس آن به یک صلح دایمی برسیم.»
افزایش فشارها بر طالبان
مقام‌های حکومت افغانستان، می‌گویند که از همه‌ی هرم‌های فشار برای کشاندن طالبان به صلح استفاده می‌کنند.
محمد حنیف اتمر، وزیر امور خارجه‌ی افغانستان دیروز (سه‌شنبه،۲۸ ثور)، در یک نشست خبری در کابل، گفت که پاکستان نقش و تاثیر عمده‌ی بر طالبان دارد و فشار که اخیرا بر پاکستان وارد شده، بی‌سابقه بوده است. او تأکید کرد که تمام کشورهای جهان بر پاکستان فشار آورده؛ چون در این مسأله تنها منافع افغانستان دخیل نیست. او تأکید کرد: «در بیست سال گذشته هیچ وقت تمرکز دیپلماسی منطقه‌ای و بین‌المللی به اندازه‌ی امروزی روی پاکستان و کشورهای منطقه نبوده است.»
وزیر خارجه‌ی افغانستان هم‌چنان، تأکید کرد که بیش‌تر جنگ‌جویانی که در حال حاضر در افغانستان می‌جنگند، جنگ‌جویان خارجی استند: « یک چهارم گروه‌هایی که علیه دولت و مردم افغانستان می‌جنگند، گروه‌های خارجی استند. طوری‌که در مورد خروج نظامیان خارجی تصمیم شجاعانه گرفته شد؛ همان‌طور در مورد اخراج جنگ‌جویان خارجی نیز تصمیم مسئولانه باید گرفته شود و این مسئولیت طالبان است.»
پیش از این حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان نیز، تأکید کرده بود که باید از همه‌ی هرم‌های فشار برای مجبورسازی طالبان به صلح به صورت جدی استفاده شود. او وضع تحریم‌های سازمان ملل علیه طالبان را یکی از این اهرم‌ها یاد کرده بود.
مقام‌های حکومت افغانستان در حالی از افزایش فشارها بر پاکستان سخن می‌زنند که در مقابل برخی از مقام‌های پیشین حکومت افغانستان، تأکید کرده اند که یک «معامله‌ی پنهانی» میان حکومت افغانستان و پاکستان جریان دارد.
اشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان یک هفته پیش با قمر جاوید باجوه، رییس ستاد ارتش پاکستان و سرنیک کارتر، فرمانده‌ی عمومی نیروهای بریتانیایی در کابل نشست سه‌جانبه داشته است.
هرچند جزئیات این دیدار به گونه‎‌ی رسمی منتشر نشد؛ اما رحمت الله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی افغانستان، اعلام کرده که در این دیدار سه‌جانبه که حدود دو و نیم ساعت در پشت درهای بسته انجام شده، روی یک «توافق نظامی میان کابل و اسلام آباد» بحث شده است.
آقای نبیل که از منتقدین حکومت است، در صفحه‌ی فیس‌بوکش نوشته است: «همین اکنون با میانجی‌گری انگلیس‌ها، بعضی معاملات “شرم آور” دیگری جریان دارد و در حال تکمیل‌شدن است که در آن سود شخصی افراد در نظر گرفته شده و زیان آن متوجه افغانستان است.»
به گفته‌ی آقای نبیل، در این نشست سه‌جانبه، روی مسأیل جدیدی، از جمله «کاهش کمیت نظامیان افغانستان، آموزش نظامیان افغان توسط آموزگاران نظامی پاکستان، انجام عملیات‌های مشترک نظامی و استخباراتی در خاک افغانستان و فراهم‌سازی کمک‌های تسلیحاتی و تخنیکی برای استخبارات افغانستان از جانب پاکستان، ترمیم اسلحه و طیاره‌های نظامی نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان توسط پاکستان و سرکوب جنبش تحفظ پشتون‌ها»، بحث و گفت‌وگو شده است.
این مقام پیشین استخبارات افغانستان یادآور شده است که اشرف غنی در این نشست سه‌جانبه به رهایی ۷۰۰۰ زندانی طالبان تعهد کرده و گفته است که در این مورد لویه‌جرگه برگزار خواهد کرد؛ اما وحید عمر، مشاور ارشد رییس‌جمهور افغانستان در واکنش به این ادعاهای ریيس پیشین امنیت ملی در صفحه‌ی توییترش نگاشته است: «برخی از کاربران توییتر در مورد محتوای صحبت‌های سری جنرالان باجوه و کارتر معلوماتی را به نشر سپرده اند. منبع این معلومات به گمان اغلب موش‌های دیوار باشند. قصه کوتاه، این موش‌ها خیلی دروغ‌گو استند.»
هم‌زمان با خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، شماری از کشورها با اعلام حمایت از حکومت افغانستان و شهروندان این کشور، اعلام کرده اند که آن‌ها برای شکل‌گیری یک زندگی مسالمت‌آمیز برای شهروندان این کشور تلاش می‌کنند.
وانگ یی، وزیر امور خارجه‌ی چین، روز دوشنبه‌ی این هفته (۲۷ ثور) در صحبت تلفنی با حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان، حمایت کامل کشورش را از روند صلح افغانستان اعلام و گفته که چین خواهان افغانستان مستقل، با اقتدار و یک‌پارچه است.
این مقام چینی، توافق سیاسی را تنها راه‌حل مناسب برای پایان جنگ افغانستان دانسته است.
وانگ یی، هم‌چنان پیشنهاد داده که چین می‌تواند تلاش‌هایش را در منطقه برای حمایت از صلح در افغانستان افزایش دهد.
از سویی هم ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه، می‌گوید که توسعه‌ی افغانستان بسیار مهم است و کمک فدراسیون روسیه برای تسهیل زندگی صلح‌آمیز در افغانستان ادامه خواهد داشت.
او در مراسم پذیرش اعتماد نامه‌های سفرای کشور خارجی در کاخ کرملین، گفت: «توسعه‌ی صلح‌آمیز افغانستان کلید امنیت و ثبات در آسیای مرکزی و جنوبی است. روسیه به کمک در شکل‌گیری یک کشور مستقل از نظر اقتصادی، عاری از تروریسم و ​​جرایم مرتبط با مواد مخدر ادامه خواهد داد.»