به تازگی هیئتی از گروه طالبان، به کشور چین سفر کرده است. محمد نعیم، سخن‌گوی دفتر سیاسی طالبان در قطر، می‌گوید که هیئت ۹نفره، به رهبری ملابرادر آخند، معاون سیاسی طالبان، سه شنبه -۵ اسد- به دعوت رسمی دولت چین، به این کشور رفته است.
نعیم، در رشته تویتی، نوشته است که این هیئت دیدارهای جداگانه‌ای با وانگ یی، وزیر خارجه، معاون و نماینده‌ی ویژه‌ی وزارت خارجه‌ی چین در امور افغانستان داشته و در باره‌ی مسائل اقتصادی، سیاسی و امنیتی بحث کرده است.
به گفته‌ی سخن‌گوی دفتر سیاسی طالبان، وضعیت فعلی افغانستان و روند صلح این کشور از موضوعاتی بوده که در باره‌ی آن صحبت شده است. «به دولت چین اطمینان داده شده که از خاک افغانستان علیه امنیت هیچ کشوری، استفاده نخواهد شد. در مقابل، دولت چین نیز وعده سپرد که در امور افغانستان دخالت نخواهد کرد؛ بل که برای برقراری صلح و حل مشکلات، هم‌کاری می‌کند.»
به دنبال سفر هیئت گروه طالبان، وزارت خارجه‌ی افغانستان نیز اعلامیه‌‌ای صادر کرده است. در اعلامیه‌ی این وزارت که دیروز –چهار شنبه، ۶ اسد-، نشر شده، آمده است که کشور چین، سفر هیئت گروه طالبان را با دولت افغانستان در جریان گذاشته بود.
وزارت خارجه‌ی افغانستان، می‌گوید که «هدف از این دعوت، ابراز نگرانی چین مبنی بر وضعیت امنیتی در افغانستان، حضور جنگ‌جویان و تروریستان خارجی در کنار طالبان و حمایت دولت چین از گفت‌وگوهای صلح و توافق سیاسی است.»
به گفته‌ی این وزارت، دولت چین، نگرانی عمیق اش را مبنی بر حمله‌های اخیر طالبان که باعث کشتار مردم ملکی می‌شود، بیان کرده، از گروه طالبان خواسته است که به راه حل سیاسی تن داده و روابط شان را با ترویستان منطقهای و بین‌المللی قطع کنند.
طالبان در تلاش ایجاد روابط دیپلماتیک
هیئت گروه طالبان در حالی به چین رفته است که از این پیش نیز با خروج نیروهای امریکایی و تشدید جنگ در افغانستان، هیئت‌های گروه طالبان به کشورهای ایران و روسیه نیز رفته بودند.
آگاهان سیاسی افغانستان، می‌گویند که گروه طالبان در تبانی حامیان منطقهای شان مانند پاکستان، در تلاش ایجاد روابط دیپلماتیک با سایر کشورها است. مهدی عارفی، کارشناس سیاسی، به روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که یکی از دلیل‌های شکست حاکمیت طالبان پیش از ۲۰۰۱، نداشتن روابط استراتژیک این گروه با جامعه‌ی جهانی و غیر فعال‌بودن دستگاه دیپلماسی این گروه بوده؛ از این رو، پاکستان تلاش می‌کند که هم‌زمان با گفت‌وگوهای صلح، برای گروه طالبان روابط دیپلماتیک با کشورهای اثرگذار در جنگ و صلح این کشور را ایجاد کند. «در دور قبلی، اجماع جهانی در برابر گروه طالبان شکل گرفت؛ این بار تلاش می‌کنند که این خلا را پر کنند.»
نقش پاکستان در روابط افغانستان و چین
هم‌زمان با سفر هیئتی از گروه طالبان به چین، وزارت خارجه‌ی افغانستان، گفته است که انتظار دارد تا چین برای قطع خشونت‌ها در این کشور، بر گروه طالبان فشار بیاورد.
در اعلامیه‌ی این وزارت، آمده است: «با توجه به تهدیدات مشترک امنیتی و منافع مشترک سیاسی و اقتصادی، دولت افغانستان انتظار دارد تا دولت چین، در راستای تقویت اجماع منطقهای و اعمال فشارهای بین‌المللی بر طالبان برای قطع خشونت‌ها، برقراری آتش‌بس، تأمین صلح و پایان حضور تروریستان خارجی در افغانستان، نقش ایفا کند.»
دولت چین با توجه به روابط گرمی که با کشور پاکستان دارد و بازی‌گر برجسته‌ی اقتصادی در خاور میانه و حتا در کل جهان است، از کدام در با طالبان وارد خواهد شد؟
کارشناسان سیاسی، باور دارند که چین در عرصه‌های اقتصادی و سیاسی، نه تنها در افغانستان، بل که در شمار دیگری از کشورهای خاور میانه نیز نقش تعیین‌کننده دارد؛ اما در میان روابط دولت چین و افغانستان، بازی‌گر دیگری به نام پاکستان نیز وجود دارد.
آقای عارفی، می‌گوید که دولت چین نقش اثرگذاری می‌تواند در صلح افغانستان داشته باشد؛ اما برای تعریف روابط این دو کشور، نباید کشور سومی به نام پاکستان کنار گذاشته شود. به گفته‌ی او، پاکستان از دو جهت، برای دولت چین مهم است؛ نخست این‌که قراردادهای کلان اقتصادی میان‌شان وجود دارد؛ دوم این‌که می‌تواند با استفاده از پاکستان، با هندوستان –رقیب اقتصادی- در خاورمیانه رقابت کند.
تأکید این کارشناس سیاسی در اعمال فشار دولت چین بر گروه طالبان، این است که روابط نیک پاکستان، ممکن، به پیش‌گرفتن سیاست‌های هم‌سو با پاکستان از سوی چین منتهی شود. به گفته‌ی او، رییس‌جمهور غنی، در سال‌های اخیر، تلاش کرد که در طرح اقتصادی قاره‌ای- آسیایی اش، وابستگی متقابل اقتصادی با کشور چین و سایر کشورهای منطقه را به وجود بیاورد؛ طرحی که در آن، چین و کشورهای منطقه از ثبات افغانستان نفع ببرند، نه از ناامنی و بی‌ثباتی. «چین ممکن است که با دولت افغانستان هم‌کاری داشته باشد؛ اما اگر دو گزینه‌ی افغانستان و پاکستان در پیش روی چینایی‌ها باشد، مسلماً پاکستان را انتخاب می‌کنند و فشار لازم را بر گروه طالبان وارد نکنند.»
واکنش امریکایی‌ها در برابر عمل‌کرد گروه طالبان
سفر هیئت گروه طالبان به چین در حالی انجام می‌شود که چندی پیش، نیروهای هوایی امریکا بر موضع گروه طالبان در خاک افغانستان حمله کرد بود. هم‌چنان کشتار افراد غیرنظامی از سوی گروه طالبان، باعث برانگیختن واکنش‌های مقام‌های امریکایی شده است.
جنرال فرانک کنت مکنزی، فرمانده‌ی نیروهای امریکایی -یک‌شنبه ، ۳ سرطان-، به خبرنگاران گفته است که حمله‌های هوایی امریکا در حمایت از نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان، در جریان چند روز گذشته، افزایش یافته است. «اگر طالبان به حملات شان ادامه دهند، امریکا آماده است تا سطح حمایت هوایی از نیروهای افغانستان را در هفته‌های آینده افزایش دهد.»
از سوی دیگر، راس ویلسن، سرپرست سفارت امریکا در کابل –دوشنبه، ۴ اسد-، گفته بود که نبود تمایل طالبان به گفت‌وگوهای معنادار صلح، نشان‌دهنده‌ی بی‌تفاوتی این گروه نسبت به زندگی غیرنظامیان است. او، در تویتی نوشته که شهروندان افغانستان، همه‌روزه دچار مرگ و ویرانی بیش‌تر می‌شوند و ممکن است ادامه‌ی این وضعیت، با تلاش‌های خیرخواهانه در میز گفت‌وگوها، متوقف شود.
این همه در حالی است که جنگ در افغانستان شدت دارد و همه‌روزه ویدیوهایی از گروه طالبان نشر می‌شود که نشان می‌دهد، جنگ‌جویان این گروه افراد ملکی را می‌کشند. سازمان ملل متحد در واکنش به عمل‌کرد گروه طالبان، می‌گوید که بدون توافق صلح و جلوگیری از نقض حقوق بشر، گروه طالبان از سوی جامعه‌ی جهانی به عنوان شریک در نظر گرفته نخواهد شد. دیبرا لاینز، نماینده‌ی ویژه سازمان ملل متحد در افغانستان، روز چهارشنبه -۶ اسد-، در نشست ویژه‌ی بورد مشترک نظارت و انسجام صحبت می‌کرد، گفت: «اگر تعهدی به توافق صلح و حقوق بشر وجود نداشته باشد، طالبان به عنوان یک شریک عملی از سوی جامعه‌ی جهانی در نظر گرفته نخواهند شد.»
