۳۹۲ روز از امضای توافق‌نامه‌ی صلح امریکا با طالبان می‌گذرد؛ توافق‌نامه‌ای که بر اساس آن، باید نیروهای خارجی به شمول سربازان امریکایی و نیروهای ناتو تا ماه می ۲۰۲۱ از افغانستان بیرون شوند؛ اما به‌تازگی جو بایدن، رییس‌جمهور امریکا گفته است که خروج نیروهای امریکایی تا این ماه از لحاظ فنی «دشوار» است؛ اما تصور نمی‌کند که تا ۲۰۲۲ در افغانستان باقی بماند.
آقای بایدن، در نخستین نشست خبری‌اش پس از آمدن به کاخ سفید، به رسانه‌ها گفت که فراخواندن سربازان به خانه تا مهلت تعیین شدن –روز نخست ماه می- به دلیل‌های «فنی» بسیار دشوار است. «قصد نداریم به مدت طولانی در افغانستان بمانیم.» به گفته‌ی او، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه‌ی این کشور، با کشورهایی که در افغانستان سرباز دارند، در بروکسل مشورت خواهد کرد. بایدن افزود که توافق‌نامه‌ی دوحه باید بررسی شود که زیر چه شرایطی، چه سازش‌های در آن شده است.
با آن‌که آقای بایدن، دلیل‌های فنی –لوژستیکی- را مانعی برای خروج در زمان مشخص‌شده گفته است؛ اما کارشناس سیاسی افغانستان می‌گویند که به دلیل‌های سیاسی نیروهای خارجی در افغانستان باقی می‌مانند. اسدالله ندیم -کارشناس سیاسی و نظامی- در صحبت با صبح کابل می‌گوید که سربازان امریکایی تا شش ماه آینده ممکن است که در افغانستان باقی بمانند؛ اما ماندن آن‌ها دلیل سیاسی دارد و از این نگاه قابل درک هم است: «ارتش امریکا ۵۷۰۰، ارتش آلمان ۷۰۰، ناتو بیش از ۱۲۰۰۰ فروند هواپیمای ترانسپورتی دارد، انتقال ۱۰ هزار سرباز با این تجهیزات در یک شبانه‌روز از لحاظ فنی و لوژستیکی عملی است؛ اما چون شرایط سیاسی و امنیتی افغانستان بسیار خراب است، امریکایی‌ها به دلیل سیاسی نیروهایش را در ماه می به خانه برنمی‌گرداند.»
سربازان امریکا پس از توافق‌نامه‌ی امریکا با طالبان تا ۲۵۰۰ نفر در افغانستان کاهش یافت و قرار بود که این سربازان در ماه می سال روان میلادی به‌طور کامل از افغانستان بیرون شوند؛ اما به‌تازگی دام اسمیت -رییس کمیته‌ی نیروهای مسلح مجلس نمایندگان امریکا- در نشست سیاست خارجی (۲۵ مارچ) گفته است که دولت امریکا هم‌زمان با تلاش برای رسیدن به توافق با طالبان روی ایجاد یک نیروی ضد تروریستی برای مقابله با داعش در افغانستان نیز کار می‌کند.
کارشناسان سیاسی احتمال می‌دهند که در صورت سازش دولت افغانستان و گروه طالبان، داعش یک چالش برای حکومت مشارکتی خواهد بود؛ از این‌رو، احتمال دارد که امریکا هم برای نظارت و ضمانت اجرایی از مواد توافق‌نامه‌ی صلح و هم برای مبارزه با گروه‌های تروریستی‌ای مانند داعش و القاعده، بخشی از نیروهایش را در افغانستان نگه دارد.
آقای ندیم می‌گوید: «طالبان با داعش حساسیت دارد. در گذشته، جنگ‌های زیادی هم میان طالبان و داعش اتفاق افتاده است. اگر صلح شود که قطعاً به نفع طالبان خواهد بود، پس این گروه نمی‌خواهد که داعش چالشی برای آن‌ها باشد.»
با این‌حال، ضمیر کابلوف، نماینده‌ی روسیه در امور افغانستان، (چهارشنبه، ۴ حمل) نیز، از امریکا خواسته است که بر اساس توافق‌نامه‌ی قطر، سربازانش را در ماه می از افغانستان خارج کند. روسیه پیش‌ازاین، از برقراری حکومت انتقالی برای صلح افغانستان حمایت کرده و با بازگشت «امارت اسلامی» مخالفت کرده بود؛ چیزی که نشان می‌داد دیدگاه نسبتاً مشترکی با امریکا درباره‌ی صلح افغانستان دارد.
دوام ماموریت سربازان آلمان
بر بنیاد توافق‌نامه‌ی دوحه، کشورهای عضو ناتو به‌شمول آلمان باید سربازانش را از افغانستان بیرون می‌کرد؛ اما در کنار باقی‌ماندن سربازان امریکایی پس از ماه می، مجلس نمایندگان آلمان نیز فیصله کرده است که سربازان این کشور تا سال آینده در افغانستان به ماموریت‌شان ادامه بدهند.
بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، پارلمان آلمان روز پنج‌شنبه (۲۵ مارچ) طرحی را تصویب کرده است که بر بنیاد آن، ارتش این کشور اجازه دارد تا ۱۳۰۰ سرباز خود را به‌عنوان بخشی از ماموریت ناتو تا ۳۱ جنوری ۲۰۲۲ در افغانستان نگه دارد. هم‌چنان دولت آلمان اخطار داده است که خروج شتاب‌زده‌ی نیروهای ناتو می‌تواند، گفت‌وگوهای صلح را به شکست روبه‌رو کند.
این در حالی است که شماری از اعضای رهبری طالبان بارها هشدار داده‌اند؛ اگر نیروهای خارجی به‌شمول سربازان ناتو طبق توافق‌نامه‌ی دوحه از افغانستان بیرون نشوند، حمله‌های‌شان را بر پایگاه‌های این سربازان از سر می‌گیرند. گروه طالبان پس از موافقت‌نامه‌ی دوحه، هیچ حمله‌ای را بر پایگاه‌های سربازان خارجی انجام نداده‌اند.
آقای ندیم تأکید می‌کند که طالبان همواره اعلامیه‌های منفی می‌دهد؛ اما در پشت پرده رابطه‌ی بسیار نزدیکی با زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه‌ی وزارت خارجه‌ی امریکا برای صلح افغانستان دارد. «صلح اگر شود، به طالبان بیش‌ازحد، امتیاز داده می‌شود. از قرار معلوم، نیروهای امریکایی تا شش ماه دیگر در افغانستان باقی‌اند و در این مدت طالبان تلاش می‌کنند که امتیازات بیشتری کسب کنند.»
این‌همه در حالی است که دولت افغانستان و گروه طالبان نشستی را در مسکو با کشورهای ترویکای توسعه یافته داشتند و برای نشست استانبول که در ماه اپریل سال روان میلادی برگزار می‌شود، نیز آمادگی می‌گیرند.
از سویی هم رییس‌جمهور غنی در برابر طرح امریکا مبتنی به برقراری دولت انتقالی صلح افغانستان، انتخابات زودهنگام را مطرح کرده است. آقای غنی برای بار نخست، شنبه (۱۶ حوت) که در برنامه‌ی گشایش سال سوم دور هفدهم تقنینی پارلمان از برگزاری انتخابات و انتقال قدرت بر اساس اراده‌ی مردم در برابر طرح امریکا سخن گفت؛ پس‌ازآن خبرگزاری رویترز، به نقل از چند مقام دولتی افغانستان گزارش داد که رییس‌جمهور غنی، در نشست استانبول برگزاری انتخابات زودهنگام را برای تأمین صلح ارایه می‌کند.
با آن‌هم وحید عمر، مشاور رییس‌جمهور و رییس اداره‌ی ارتباطات عامه و استراتژیک ریاست‌جمهوری (پنج‌شنبه، ۵ حمل) در یک نشست خبری تأیید کرد که رییس‌جمهور غنی طرحی را برای برقراری صلح آماده کرده است. «یکی از مسایلی که در آن طرح شده است، مسئله‌ی انتقال قدرت از راه اراده‌ی مردم است.»
با این‌حال، کارشناسان سیاسی باور دارند که انتخابات زودهنگام در شش ماه آینده عملی نیست. اسدالله ندیم می‌گوید که جامعه‌ی جهانی و کشورهای حامی افغانستان به آقای غنی اعتماد ندارد؛ زیرا در انتخابات ۹۸ نیز از آقای غنی خواسته شده بود که به‌جای انتخابات به حکومت مشارکتی تن بدهد؛ اما آقای غنی نپذیرفت. حالا هم غیرممکن است که طرح او پذیرفته شود.
آقای ندیم تصریح می‌کند که امریکا، روسیه و جامعه‌ی جهانی تلاش می‌کند که در نشست استانبول خواست‌های‌شان را به حکومت افغانستان بقبولانند. اگر در نشست استانبول توافق‌نامه‌ای صلح امضا نشود، نشست بعدی در کشور امریکا خواهد بود.
