موج سوم کرونا در ایران؛ آیا برگشت مهاجران افغانستان افزایش خواهد یافت؟

اکرم رسا
موج سوم کرونا در ایران؛ آیا برگشت مهاجران افغانستان افزایش خواهد یافت؟

به تازگی وزارت بهداشت ایران از احتمال موج سوم کرونا در این کشور، خبر داده است؛ مسأله‌ای که سبب نگرانی‌هایی در افغانستان نیز، شده است. سال پیش به دلیل شیوع ویروس کرونا در ایران، شمار زیادی از مهاجران افغانستانی ناچار به کشور برگشتند.
با این حال، اما وزارت امور مهاجران و بازگشت‌کنندگان، می‌گوید که میزان برگشت مهاجران از ایران و پاکستان در سال روان نسبت به سال گذشته، کاهش چشم‌گیری داشته است.
عبدالباسط انصاری، سخن‌گوی وزارت مهاجران و باز‌گشت‌کنندگان، روز جمعه (۴ میزان)، به روزنامه‌ی صبح کابل گفت که از آغاز سال‌ روان تا اکنون، بیش از ۵۰۰ هزار نفر از کشورهای دیگر به افغانستان برگشته اند که نزدیک به ۴۸۰ هزار آن از ایران برگشته اند.
این درحالی است که سال گذشته، هم‌زمان با شیوع ویروس کرونا در ایران، شمار بازگشت‌کنندگان شهروندان افغانستان، از این کشور به گونه‌ی چشم‌گیری افزایش یافته بود؛ تنها چند هفته پس از شروع شیوع کرونا در ایران، بیش از ۲۱۰ هزار مهاجر افغانستانی از ایران به این کشور برگشته بودند.
علت بازگشت دواطلبانه افغانستانی‌ها در روزهای نخست سال روان از ایران و پاکستان، گسترش شیوع ویروس کرونا، تداوی نشدن افغانستانی‌های مبتلا به ویروس کرونا در این دو کشور خوانده شده بود.
در همین حال رضا باهیر، معاون سخن‌گوی وزارت امور مهاجران و بازگشت‌کنندگان، می‌گوید که سال پیش روزانه بیش از ده هزار نفر تنها از مرز ایران، وارد خاک افغانستان می‌شدند؛ اما در حال حاضر با آن‌‌که موج سوم ویروس کرونا نیز در ایران رسیده است، روزانه دست‌کم یک هزارو پنج‌صد نفر به افغانستان، برگشت می‌کنند که این رقم نسبت به سال پیش، کاهش چشم‌گیری را نشان می‌دهند.
گمانه‌ها بر این است که با رسیدن موج سوم ویروس کرونا در ایران، شمار زیادی از مهاجرانی که در ایران زندگی و کار می‌کنند دوباره همانند روزهای نخست شیوع این ویروس به افغانستان باز گردند؛ اما مسوولان در وزارت مهاجران و بازگشت‌کنندگان، می‌گویند که با توجه به تفاهمی که با مسوولان دولت ایران شده است، این احتمال بسیار ضعیف است که برگشت مهاجران افغانستانی از این کشور افزایش یابد.
آقای انصاری گفت که روند برگشت مهاجران در سال روان از ایران کاهش یافته است؛ زیرا به گفته‌ی او، اکنون دولت ایران، مهاجران افغانستانی را که ویروس کرونا مبتلا می‌شوند به گونه‌ی رایگان بستری و تداوی می‌کند.
انصاری می‌گوید که از میان ۵۰۰ هزار نفری که در جریان سال روان به افغانستان برگشته اند، بیش ۴۷۰ هزار نفر آن از کشور ایران، ۲۰ هزار نفر از پاکستان، بیش از ۶ هزار از ترکیه و ۲۴۹ نفر از کشورهای اروپایی به افغانستان، برگشته اند.
گفتنی است، از میان افرادی که طی ۷ ماه گذشته از ایران به افغانستان برگشته اند، نزدیک به پنجاه درصد شان، کسانی استند که به گونه‌ی اجباری و باقی شان دواطلبانه به افغانستان برگشته اند.
پس از این‌که ویروس کرونا در بیش‌تر کشورهای جهان همه‌گیر شد، بیش‌تر این کشورها تصمیم بر وضع یک سلسه محدویت‌ها گرفتند؛ تا از این طریق بتوانند جلو گسترش و همه‌گیری این ویروس را در کشورهای شان بگیرند.
دولت پاکستان، نیز پس از این‌که یک واقعه‌ی مثبت ویروس کرونا در هرات به ثبت رسید، اعلام کرد که این کشور گذرگاه‌های مرزی تورخم و اسپین بولدک را برای مدت نامعلومی بسته می‌کند.
هم‌‌زمان با بسته‌شدن دروازه‌های تورخم و اسپین‌ بولدک بیش از چهل هزار از شهروندان افغانستان در پاکستان گیر مانده بودند. سرانجام دولت پاکستان در هفته‌ی دوم ماه حمل سال روان اعلام کرد که گذرگاه‌‌های مرزی تورخم و اسپین ‌بولدک را برای سه روز به روی مسافران گیرمانده‌ی افغانستان در این کشور، باز می‌کند.
با باز شدن مرز تورخم و اسپین ‌‌بولدک، هزاران مسافر و مهاجر افغانستانی که آن‌طرف مرز تورخم گیرمانده بودند، یک‌باره وارد ننگرهار شدند.  مسوولان محلی در ننگرهار، در آن زمان گفتند که در جریان سه-چهار روزی که مرز باز بود، نزدیک به ۴۰ هزار نفر از آن سوی مرز تورخم، وارد افغانستان، شده بودند.
با آن‌که در حال حاضر شیوع ویروس کرونا در افغانستان به صورت چشم‌گیری کاهش یافته است؛ اما با آن‌هم مرزهای اسپین بولدک و تورخم به روی رفت‌وآمد بسته است.
سخن‌گوی وزارت مهاجران، تصریح کرد که که پس از گسترش شیوع ویروس کرونا در دو کشور، مرزها میان افغانستان و پاکستان بسته شده و مهاجران در حال حاضر میزان رفت‌وآمد زیادی از پاکستان به افغانستان و برعکس آن را ندارند.