حمله‌های مرگ‌بار بر نهادهای آموزشی و تحصیلی

علی شیر شهیر
حمله‌های مرگ‌بار بر نهادهای آموزشی و تحصیلی

اخیرا شدت‌گرفتن حمله بر مراکز آموزشی و تحصیلی، شهروندان افغانستان را نگران کرده است. تنها در سال روان خورشیدی، دو حمله‌ی بزرگ بر دو مرکز آموزشی و تحصیلی انجام که در این دو حمله، ۴۶ دانش‌جو و دانش‌آموز کشته شده و بیش از ۹۷ تن دیگر در این رویدادها زخمی شدند.
در پنج سال گذشته، ۱۳حمله‌ی بزرگ بر مراکز آموزشی و تحصیلی در افغانستان انجام شده است که در نتیجه‌ی آن، ۱۳۲ دانش‌جو و دانش‌آموز کشته و بیش از ۵۰۰ دانش‌جو و دانش‌آموز دیگر زخمی شده‌ اند؛ ۴۴ درصد از این حملات را گروه طالبان و ۴۴ درصد دیگر آن را گروه داعش به عهده گرفته است؛ اما ۱۲ درصد این حملات را هیچ گروهی به عهده نگرفته است.
حمله بر دانشگاه امریکایی افغانستان
دانشگاه امریکایی افغانستان در ۲۰۰۶ تاسیس و در حال حاضر ۶۵۰ دانش‌جو دارد. این دانشگاه تا اکنون بیش‌ از یک‌هزار دانش‌جو را به درجه‌های لیسانس و ماستری فارغ داده است. در این دانشگاه رشته‌های حقوق، مدیریت بازرگانی، فن‌آوری معلوماتی، علوم سیاسی و اداره‌ی عامه، به زبان انگلیسی و با معیارهای اروپا و امریکا تدریس می‌شود.
دانشگاه امریکایی افغانستان یکی از اهداف عمده‌ی حمله‌ی گروه طالبان بوده است. این دانشگاه در ٢٠١٦، هدف دو حمله‌ی هم‌زمان انتحاری و مسلحانه‌ی گروه طالبان قرار گرفت که در نتیحه‌ی آن ١٦ تن کشته و حدود ٢٠٠ تن زخمی شدند. این حمله‌ها منجر به تعطیلی پنج‌ماهه‌ی این دانشگاه شد.
این رویداد که با انفجار موتر بمب‌گذاری‌شده‌ی یک مهاجم انتحاری آغاز شد، با تیراندازی دو مهاجم دیگر در داخل صنف‌های درسی ادامه یافت و خسارات هنگفتی برجا گذاشت. مهاجمان با کلاشنکوف و نارنجک مسلح بودند و حدود ده ساعت در برابر نیروهای امنیتی جنگیدند. مسوولیت این حمله را گروه طالبان به عهده گرفت.
حمله به دانشگاه امریکایی افغانستان نشان داد که شورشیان حتا مراکز آموزشی را به جبهه‌ی نظامی تبدیل می‌کنند.
علاوه بر آن دو استاد دانشگاه امریکایی افغانستان، کیوین کینگ آسترالیایی و تیموتی ویکس امریکایی نیز در ۲۰۱۶ در شهر کابل ربوده شدند و در بند گروه طالبان بودند که در ١٩ نوامبر ٢٠١٩ در پی مبادله با انس حقانی آزاد شدند.
مسوولان دانشگاه امریکایی افغانستان گفته ‌اند که به دلیل نگرانی‌های امنیتی، این نهاد آموزشی هر سال بیش از ٢٥ درصد بودجه (٧ میلیون دلار) را صرف تامین امنیت می‌کنند و گفته اند که بدون این بودجه، بازگشایی مجدد دانشگاه پس از حمله‌ی طالبان در ٢٠١٦ ممکن نبود.
حمله بر دانشگاه مارشال فهیم
دانشگاه نظامی مارشال فهیم در کابل در پنج سال گذشته، سه ‌بار مورد حمله قرار گرفته است که در این حملات، ۲۷ تن کشته شده و ۳۳ تن دیگر زخمی شدند.
حمله‌ی ۲۱ اکتبر، ۲۰۱۷: در حمله‌ی ۲۱ اکتبر ۲۰۱۷ بر دانشگاه نظامی مارشال فهیم، ۱۵ کارآموز نظامی کشته و ۴ نفر دیگر زخمی شدند.
گروه طالبان مسوولیت این حمله را پذیرفته است.
این حمله حوالی ساعت ۳:۳۰ پس از چاشت در جاده عمومی پیش روی دیدبانی نیروهای پشین ۹۹ بر یک خودروی نوع مینی‌بس (فلانکوچ) که درجه‌داران در حال آموزش ارتش ملی را انتقال می‌داد، صورت گرفت.
حمله‌ی ۳۰ می ۲۰۱۹: در نتیجه‌ی یک انفجار انتحاری در وردی این دانشگاه در حوزه‌ی پنجم شهر کابل، دست‌ کم شش نفر کشته و ۱۶ نفر دیگر زخمی شدند.
پولیس کابل تایید کرد که بیش‌تر زخمیان این رویداد دانش‌جویان این دانشگاه بودند. به گفته‌ی پولیس مهاجم انتحاری می‌خواست وارد این دانشگاه نظامی شود که از سوی یک سرباز شناسایی شده و مواد هم‌راهش را منفجر کرد.
گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) مسوولیت این حمله را به عهده گرفته است.
حمله‌ی ۱۱ فبروری ۲۰۲۰: در نتیجه‌ی یک انفجار انتحاری در یازدهم فبروری سال روان میلادی در ورودی دانشگاه نظامی مارشال فهیم، دست‌ کم ۶ نفر کشته و ۱۳ نفر دیگر زخمی شدند.
وزارت امور داخله‌ی افغانستان، تایید کرد که در این انفجار ۲ غیر نظامی و ۴ نظامی کشته شده ‌اند. مسوولان این وزارت می‌گویند که ۸ غیرنظامی و ۵ نظامی نیز مشمول زخمی‌های این رویداد استند.
وزارت امور داخله اعلام کرد که این حمله توسط گروه طالبان انجام شده است.
حمله به دانشگاه خصوصی جهان
حمله بر دانشگاه خصوصی جهان در کابل در ۲۵ اپریل ۲۰۱۹ انجام شد. این انفجار حوالی ساعت ده‌و‌نیم صبح به وقت محلی در ساختمان این دانشگاه در ناحیه‌ی هشتم منطقه‌ی کارته نو شهر کابل رخ داده است.
به گفته‌ی پولیس کابل، فرد تروریست می‌خواست مواد منفجره را در داخل دست‌شویی‌های دانشگاه جاسازی کند که مواد منفجرشده و شخص تروریست کشته شد. پولیس تایید کرد که در نتیجه شکسته‌شدن شیشه‌ها، در این رویداد شش دانش‌جو زخمی شدند. مسئولیت این رویداد را کسی یا گروهی به عهده نگرفت.


حمله بر استادان دانشگاه ننگرهار
در بیست‌و‌هشتم اگست سال گذشته‌، در یک حمله‌ی تروریستی بر استادان دانشگاه ننگرهار در شهر جلال‌آباد، مسعود نیک‌بخت، رییس دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه ننگرهار کشته شد و سه استاد دیگر این دانشگاه زخم برداشت.
این رویداد ترورریستی که توسط انفجار ماین جاسازی در موتر حامل این استادان صورت گرفت، علاوه بر آقای نیک‌بخت رییس دانشکده‌ی ادبیات سه استاد دیگر به‌ نام‌های محمد عارف، نثار احمد و سهار مل هدف قرار گرفتند.
مسوولیت این رویداد را کسی یا گروهی به عهده نگرفت.

انفجار در دانشگاه غزنی
به تاریخ هجده‌هم اکتبر سال گذشته، در نتیجه وقوع انفجاری در یکی از صنف‌های درسی در دانشگاه غزنی در جنوب افغانستان، نزدیک به ۳۰ دانش‌جو زخمی شدند.
این انفجار ناشی از مین جاسازی‌شده بوده و بیش‌تر زخمیان این رویداد دانش‌جوان دختر بودند. دفتر والی غزنی در صفحه‌ی رسمی فیسبوک خود اعلام کرد که این انفجار حوالى ساعت۹:۴۰ به وقت محلی در دانشکده‌ی تربیت معلم دانشگاه غزنى رخ‌ داده است.
وزارت داخله‌ی افغانستان، گروه طالبان را عامل این انفجار خوانده است؛ اما گروه طالبان مسوولیت این رویداد را رد کرد.
حمله بر دانشگاه کابل
حمله‌ی روز دوشنبه، دوازدهم عقرب سال روان خورشیدی به دانشگاه کابل، وحشت و تلخی شدیدی را میان مردم افغانستان ایجاد کرده است. در این حمله دست ‌کم ۲۲ نفر که بیش‌تر دانش‌جو بودند کشته شدند و ۴۰ نفر زخمی شدند. این حمله بر ساختمان مرکز ملی آموزش حقوقی (استاژ) این دانشگاه صورت گرفت. در روز حمله دانش‌جویان دو صنف دانشکده‌ی پالیسی و اداره عامه و یک صنف حقوق و علوم سیاسی تنها دانش‌جویانی بودند که در این مرکز حضور داشتند.
گروه داعش مسوولیت حمله را بر عهده گرفت و عکسی از دو مهاجم نقاب‌دار منتشر کرد که به گفته‌ی آن‌ها، مراسم «فارغ‌التحصیلی قضات و بازرسان» را هدف قرار داده بودند.
دانشگاه کابل پیش از این نیز در ۲۸ سرطان سال گذشته‌ مورد حمله قرار گرفته بود. در این رویداد دست‌کم ۸ نفر کشته شدند و ۳۳ نفر دیگر زخمی شدند. وزارت امور داخله‌ی افغانستان اعلام کرد که کشته‌شد‌ه‌ها و زخمیان این رویداد همه دانش‌جویان و افراد غیرنظامی بودند. مسوولیت این رویداد را نیز گروه داعش به عهده گرفت.
حمله بر آموزشگاه موعود
حمله‌ی انتحاری بر مرکز آموزشی موعود در غرب کابل، در پانزده‌هم اکتبر ۲۰۱۸، دست کم ۳۴ کشته و ۶۷ زخمی به جای گذاشت.
پولیس کابل تایید کرد که حمله‌کننده‌ی انتحاری پیاده بوده و داخل مرکز آموزشی شده و مواد انفجاری هم‌راهش را منفجر کرد. گروه داعش مسوولیت این حمله را به عهده گرفت.
حمله بر آموزشگاه کوثر دانش
در بیست‌و‌سوم اکتبر سال روان، حوالی ساعت ۴:۳۰ پس از چاشت مرکز آموزشی «کوثر دانش» در غرب کابل، هدف حمله‌ی انتحاری قرار گرفت که در این حمله دست کم ۲۴ تن کشته و ۵۷ تن دیگر زخمی شدند.
به گفته منابع امنیتی، فرد انتحاری‌کننده در ابتدا با لباس شخصی وارد این مرکز آموزشی شده و بعد بیرون رفته است. بعد از چند دقیقه با لباس نظامی به محل آمده که بعد از شناسایی توسط محافظان، مواد انفجاری هم‌راه خود را منفجر کرده است.
قربانیان این حادثه بیش‌تر دانش‌آموزان این مرکز آموزشی بودند و چند نفر از محافظان این مرکز نیز در میان قربانیان است.
مرکز آموزشی کوثر دانش اعلام کرده که علاوه بر دانش‌آموزان، یک تن از اعضای تیم امنیتی این نهاد کشته و سه تن دیگر آنان زخمی شده ‌اند.
گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) مسوولیت این حمله را به عهده گرفت.
در کنار این حمله‌ها، در شماری دیگر از حمله‌های تررویستی که به گونه‌ی مستقیم مرکزهای آموزشی را هدف قرار نداده بودند نیز، به مراکز آموزشی‌ای صدمه وارد شده است. در یکم جولای سال گذشته، حمله‌ای بر ریاست لوژستیک وزارت دفاع افغانستان در شهر کابل صورت گرفت که در آن به ساختمان پنج مکتب که در نزدیکی با محل رویداد قرار داشت، خساره وارد شده است. وزارت معارف، تایید کرد که در این انفجار، ۵۱ دانش‌آموز مکتب زخم برداشته اند. گروه طالبان مسوولیت این حمله را به عهده گرفت.
همین‌طور در حمله‌ی انفجاری در نزدیکی موسسه‌ی تحصیلات عالی زاول، ۶ دانش‌جوی این موسسه زخم برداشتند؛ هرچند هدف این حمله خود این نهاد نبوده است.