ورود دموکرات‌ها به کاخ سفید و پیام‌ طرف‌های صلح افغانستان

پس از پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ ایالات متحده‌ی امریکا، طرف‌های درگیر جنگ و صلح افغانستان نیز بیانیه‌هایی داشته اند.
سرور دانش، معاون دوم رییس‌جمهور افغانستان خواهان بازنگری گفت‌وگوها از سوی رهبری جدید حکومت امریکا و همین‌طور، سخن‌گویان گروه طالبان، خواهان ادامه‌ی گفت‌وگوهای صلح افغانستان به اساس موافقت‌نامه‌ی دوحه شده اند.
با این‌ حال، این پرسش اما به جای خود باقی است که سرنوشت صلح افغانستان با پیروزی جو بایدن، چه خواهد شد؟
گفت‌وگوهای صلح افغانستان، بر اساس موافقت‌نامه‌ی زلمی‌خلیل‌زاد، نماینده‌ی ویژه‌ی وزارت خارجه‌ی امریکا با طالبان، در ۲۲ سنبله در دوحه‌ی قطر گشایش یافت؛ گفت‌وگوهایی که پس از گشایش به بن‌بست خورد.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده‌ی امریکا که در کارزارهای انتخاباتی اش در (۲۰۱۵)، ختم جنگ و بازگرداندن سربازان امریکایی به خانه یکی از برجسته‌ترین شعارهایش بود، در زمان ریاست‌جمهوری اش، وارد گفت‌وگوهای مستقیم با طالبان شد. به باور آگاهان، آقای ترامپ تلاش می‌کرد که صلح در افغانستان به هر قیمت ممکن، برگ برنده‌ اش در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ امریکا باشد و همین‌طور جایزه‌ی صلح نوبل نیز به او تعلق بگیرد.
شبکه‌ی خبری ان‌بی‌سی آمریکا در گزارشی (۷ اپریل) فاش کرد که دونالد ترامپ به هم‌کارانش به طور خصوصی فشار آورده تا نمایشی از ختم جنگ افغانستان ترتیب بدهند که از این طریق، هم عملی‌شدن قول انتخاباتی ‌اش را نشان بدهد و هم جایزه‌ی صلح نوبل باید به او داده شود؛ اما با پیچیده‌بودن گفت‌وگوهای صلح افغانستان، نماینده‌ی ویژه‌ی ترامپ در صلح افغانستان، موفق نشد که دست‌آورد خاصی حتا صلح نسبی و آتش‌بس موقت را به مثابه‌ی نکته‌ی مثبت به کارزارهای انتخاباتی ترامپ ببرد.
پس از آن ‌که انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا پایان یافت و نتیجه‌ی رقابت دونالد ترامپ و جو بایدن برای رسیدن به کاخ سفید، به نفع بایدن کلید خورد، نگرانی‌ها و خوش‌بینی‌ها نیز در سخن‌رانی‌ها و بیانیه‌های دو طرف درگیر در صلح و جنگ افغانستان، دیده شد/می‌شود.
مقام‌های بلندرتبه‌ی دولت افغانستان، در بیانیه‌های شان بارها تاکید کرده اند که موافقت‌نامه‌ی دوحه برای دولت افغانستان قابل قبول نیست؛ زیرا این موافقت‌نامه میان امریکا و طالبان صورت گرفته است و دولت افغانستان هیچ گونه مسوولیتی در انجام آن ندارد.
سرور دانش، معاون دوم رییس‌جمهور افغانستان که در کنفرانس ارگان‌های محلی در باره‌ی تقویت روند اطلاعات در سطح محل‌ها، سخن می‌زد، گفت: «مبنابودن موافقت‌نامه‌ی دوحه برای مذاکرات مورد قبول دولت افغانستان نیست. ما این موافقت‌نامه را نه امضا کرده ایم و نه طرف آن بوده ایم و نه آن را تایید کرده ایم. از نگاه حقوقی و قانونی و تعهدات خود، هم در قبال جزییات محتوای آن هیچ گونه مسوولیتی هم نداریم.»
آقای دانش، ضمن نپذیرفتن مبنابودن موافقت‌نامه‌ی دوحه در گفت‌وگوهای صلح افغانستان، به دولت جدید امریکا که در راس آن جو بایدن قرار خواهد گرفت، می‌گوید که امیدوار است، در دوره رهبری جدید حکومت امریکا از روند طی‌شده صلح افغانستان، بازنگری و ارزیابی دوباره صورت گرفته و با آن که این گفت‌وگوها مشکلات زیادی پیش ‌رو دارد، به زودی شروع شود.
آگاهان و کارشناسان سیاسی در باره‌ی بازنگری و ارزیابی گفت‌وگوهای صلح افغانستان از سوی جو بایدن، رییس‌جمهور امریکا، می‌گوید که ممکن است روند صلح بازنگری شود؛ اما خط بطلان بر این گفت‌وگوها کشیده نشده و به همین روال، ادامه خواهد یافت.
اسدالله ندیم، کارشناس امور سیاسی، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که سیاست‌های جو بایدن، رییس‌جمهور جدید امریکا در باره‌ی معادلات بین‌المللی بسیار صریح و رک است؛ اما در مورد افغانستان، هم در حین کارزارهای انتخاباتی اش و هم اکنون، سخن تازه‌ و جدی‌ای نگفته است.
به باور آقای ندیم، جو بایدن در مورد افغانستان بدبین است. «حضور امریکا در دوره‌ی بایدن، گمان می‌کنم که کوچک خواهد بود، نه بزرگ؛ زیرا بایدن در مورد سیاست‌های افغانستان بدبین است.»
جو بایدن در یکی از سخنان اش در سپتامبر ۲۰۱۹ گفته بود: «وقتی که پاکستان سه ولایت افغانستان را در شرق کشور، کنترل می‌کند؛ افغانستان را نمی‌توانیم درست کنیم. این کشور درست‌شدنی نیست.»
از سویی ‌هم، طالبان دوست داشتند که دونالد ترامپ دوباره برنده‎‌ی انتخابات امریکا شود و به تفاهم مشترکی که با طالبان رسیده بود، نقطه‌ی پایان بگذارد؛ اما این رویا تبدیل به واقعیت نشد و ترامپ نتوانست برنده‌ی انتخابات ۲۰۲۰ امریکا شود.
ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی طالبان در این مورد، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که انتخابات و تبدیلی مقام‌های امریکایی، موضوع داخلی آن کشور است. او می‌افزاید: «پیمان دوحه میان امارت اسلامی و امریکا، وثیقه‌‌ی خوبی برای پایان‌یافتن جنگ و آینده‌ی خوب هر دو کشور است.»
آقای مجاهد با تاکید بر این‌ که گروه طالبان متعهد به موافقت‌نامه‌ی شان با امریکا است، به رهبری دولت جدید امریکا می‌گوید: «تعمیل پیمان دوحه، راه خوب و موثر برای حل معقول منازعه‌ی هر دو کشور است.»
موافقت‌نامه‌ی دوحه، منفعت بسیاری برای طالبان دارد. به گفته‌ی آگاهان، بایدن طالبان را دشمن مردم امریکا نمی‌داند و ممکن است که گفت‌وگوهای صلح افغانستان را در سایه‌ی همین موافقت‌نامه پیش ببرد.
آقای ندیم می‌گوید که در واقع، اوباما و بایدن با ایجاد دفتر سیاسی طالبان در قطر، پای این گروه را به دوحه کشاند و به مثابه‌ی یک گروه سیاسی به دنیا معرفی کرد. او می‌افزاید: «طالبان یک پروژه‌ی امریکایی است. طالبان زیر نظر امریکا به وجود آمد و بال و پر کشید.»
با این حال، ارگ ریاست‌جمهوری به بیانیه‌های گروه طالبان واکنش نشان داده و می‌گوید که گروه طالبان بهانه‌جویی می‌کند و بیانه‌های شان نشان می‌دهد که تعهدی به روند گفت‌وگوهای صلح ندارد.
صدیق صدیقی، سخن‌گوی ارگ ریاست‌جمهوری می‌گوید که گروه طالبان جز پذیرفتن خواست مردم، حکومت و جامعه‌ی جهانی مبنی بر اعلام آتش‌بس و گفت‌وگوهای صلح، دیگر راهی ندارد.
با این ‌همه، جو بایدن، رییس‌جمهور جدید امریکا در یک مناظره‌ی تلویزیونی با سایر داوطلبان نامزد حزب دموکرات در ماه فبروی ام‌ سال گفت: «در باره‌ی افغانستان باید بگویم، من مخالف ایده‌ی ملت‌سازی در این کشور بودم. ممکن نیست که آن کشور متحد شود. هیچ امکان ندارد که این کشور یک‌پارچه شود.»