در ادامهی سریال صلح افغانستان؛ ملا هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان، هیأت ۲۱ نفری گفتوگوکنندهی صلح این گروه را به ریاست قاضیالقضات این گروه (مولوی عبدالحکیم)، برای گفتوگوهای صلح با دولت افغانستان، به قطر فرستاد. پیش از این، ملاعبدالغنی برادر، رییس دفتر سیاسی طالبان در قطر، گفتوگوهای صلح طالبان با امریکا را رهبری میکرد؛ اما حالا، رهبران طالبان ادارهی امور گفتوگوهای صلح میانافغانی را به مولوی حکیم، قاضیالقضات این گروه، سپرده است. به باور برخی کارشناسان و اعضای بلندرتبهی دولت افغانستان، تغییر در ریاست هیأت گفتوگوکنندهی طالبان، خبر از اختلاف شدیدی از درون این گروه میدهد.
داوو ناجی، مشاور ارشد سیاسی شورای امنیت، در برگهی تویترش نوشته است: «تغییر در فهرست و رهبری تیم مذاکرهی طالبان در دقیقهی نود، درز ظاهرا کوچکی است که حکایت از اختلافات جدی در صف طالبان دارد. اختلافات جدیای که تا اکنون به دلیل تسلط کامل ISI بر این گروه، مخفی مانده. بیتوجهی به این اختلافات، میتواند آیندهی صلح واقعی را با خطر مواجه کند.»
مولوی عبدالحکیم که تا حالا، عکسی از او در رسانهها دیده نشده، از پشتونهای اسحاقزی است که ۶۰ سال قبل، در روستای «بند تیمور» شهرستان میوند در کندهار به دنیا آمده است. عبدالحکیم، آموزشدیدهی مدرسهی دینی و مذهبی است که با شروع جنگهای داخلی در افغانستان و ظهور گروه طالبان، به مثابهی عالم دین، در این گروه فعالیت داشت. او، با بنیانگذاری مدرسههای دینی در پاکستان، نقش مهمی در رشد طالبانیزم داشته است. شیخ عبدالحکیم، قاضیالقضات گرو طالبان، در سالهای اخیر بوده است. اکنون او، به حیث رییس هیأت گفتوگوکنندهی طالبان در دوحه معرفی شده است.
علیسجاد مولایی، استاد دانشگاه و آگاه روابط بینالملل، به روزنامهی صبح کابل، میگوید که طالبان دچار اختلاف شدید درونگروهی است و با تعیین مولوی عبدالحکیم اسحاقزی این اختلاف، برای همه آشکار شده است: «گماشتن شیخ عبدالحکیم که از پشتونهای اسحاقزی است، به جای عباس استانکزی که از پشتونهای غلجایی میباشد، اختلاف درونقومی گروه طالبان را به نمایش میگذارد.»
هفتهی گذشته، ملا هبتالله آخوندزاده، نام مولوی عبدالحکیم را هم، در کنار سه عضو شورای رهبری طالبان وارد هیأت گفتوگوکننده با دولت افغانستان کرد؛ اما شنبهشب (۱۵ سنبله)، ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، اعلام کرد که ملاهبتالله آخوندزاده، رهبر گروه طالبان، هیات ۲۱ نفری گفتوگوکنندهی صلح این گروه را معرفی کرده است که در رأس آن، مولوی عبدالحکیم قرار دارد. به گفتهی ذبیحالله مجاهد، شیرمحمد عباس استانکزی، معاون هیأت و محمدنعیم وردک، سخنگوی هیأت گفتوگوکنندهی طالبان، برگزیده شده اند.
از سویی هم، به باور برخی آگاهان سیاسی، این جابهجایی، باورهای طالبانی را در گفتوگوهای صلح، برجستهتر خواهد کرد. تعیین مولوی عبدالحکیم که ویژگیهای طالبانی منحصر به فرد دارد، به ریاست هیأت گفتوگوکننده، اهمیت این گفتوگوها را برای طالبان بیشتر خواهد کرد.
علیسجاد مولایی میگوید: «طالبان با این جابهجایی، میخواهند افرادی را که باورهای محکمتر طالبانی دارد، در مقابل کسانی که با اصلیت طالبان مخالف اند و یا کمتر میپذیرند، به میز گفتوگوهای صلح بفرستند.»
این در حالی است که هنوز هیأت گفتوگوکنندهی دولت افغانستان، به دوحه نرفته است. هفتهی گذشته، ناجیه انوری رییس ارتباطات استراتیژیک و سخنگوی وزارت دولت در امور صلح، گفته بود: «به دلیل این که هیأت مذاکرهکنندهی طالبان، هنوز در قطر حضور ندارد، هیأت مذاکرهکنندهی دولت، به دوحه سفر نکرده است.»؛ اما او، روز یکشنبه (۱۶سنبله) به روزنامهی صبح کابل، گفت: «دولت افغانستان، آمادگی کامل برای فرستادن هیأت گفتوگوکننده را دارد؛ بناُ زمانی که از آمادگیهای کامل گروه طالبان، برای شروع گفتوگوها که تحت کار است، اطمینان حاصل کنیم، هیأت گفتوگوکننده به دوحه سفر خواهد کرد.»
میز گفتوگوهای صلح افغانستان، میدان جنگ دیگری خواهد بود که در آن، طالبان با افکار سخت طالبانی و دولت افغانستان با ارزشهای نوین برای آیندهی این کشور، تصمیم خواهند گرفت. گماشتن شخصی با ویژهگیهای مولوی عبدالحکیم که پیشینهی قاضیالقضاتی را داشته است و حکم سنگوسارها و جنایات طالبان را امضا کرده است، این گفتوگوها را سختتر خواهد کرد.