پایان آتش‌بس و احتمال تشدید خشونت‌ها؛ ارتش افغانستان برای رویارویی آماده می‌شود

علی شیر شهیر
پایان آتش‌بس و احتمال تشدید خشونت‌ها؛ ارتش افغانستان برای رویارویی آماده می‌شود

فرماندهی ارتش در ولایت هلمند در جنوب افغانستان، اعلام کرده که عملیات پاک‌سازی را در مناطق مختلف این ولایت آغاز کرده است.
قول اردوی (سپاه) ۲۱۵ میوند مستقر در هلمند، دیروز (یکشنبه ۲۶ ثور) اعلام کرد که نیروهای دفاعی مستقر در حوزه‌ی جنوب‌غرب این کشور و مناطق تحت فرماندهی قول اردوی ۲۱۵ میوند، عملیات‌ تهاجمی، پاک‌سازی و ضدتروریزم خود را پس از پایان آتش‌بس سه‌روزه، آغاز کرده است.
این نهاد امنیتی در صفحه‌ی رسمی فیسبوک خود نوشته است که این عملیات‌ها در مناطق غربی شهر لشکرگاه، ولسوالی ناوه و نهرسراج به طور هم‌زمان آغاز شده است.
از سویی هم، به اساس اعلامیه‌ی ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان، دو شب پیش، رییس‌جمهور غنی نیز با شماری از فرماندهان ارتش در سراسر افغانستان در یک گفت‌وگوی تلفنی صحبت کرده و تأکید کرده است که؛ اگر طالبان به جنگ ادامه می‌دهند، «شما نیز برای مقابله با آن‌ها آمادگی‌های لازم را داشته باشید.» به نقل از اعلامیه‌ی ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان، این فرماندهان نیز به آقای غنی اطمینان داده ‌اند که اگر طالبان آتش‌بس نکردند و به جنگ ادامه دادند، در هر نقطه‌ی کشور سرکوب‌شان خواهند کرد.
ابتدا گروه طالبان به مناسبت عید فطر آتش‌بس سه‌روزه را در کشور اعلام کرد. دولت افغانستان در واکنش به این تصمیم طالبان، به نیروهای نظامی این کشور دستور رعایت آن را داد؛ ولی گفت که آتش‌بس دایمی می‌خواهد. سازمان ملل و شماری از نهادهای بین‌المللی نیز خواستار آتش‌بس دایمی شدند؛ ولی طالبان برقراری آتش‌بس دایمی را رد کردند.
زمان آتش‌بس ساعت ۱۲ شب (۲۶ ثور) پایان یافت و به گفته‌ی قول‌اردوی ۲۱۵ میوند، عملیات نظامی علیه طالبان آغاز شد.
با این حال، مسؤولان محلی هلمند نیز تأیید می‌کنند که هم‌زمان با آغاز عملیات تصفیه‌ای نیروهای امنیتی افغانستان، ۲۱ جنگ‌جوی طالب در این ولایت کشته شد.
محمدزمان همدرد، سخن‌گوی فرماندهی پولیس هلمند، می‌گوید که این جنگ‌جویان طالبان بامداد یک‌شنبه، در مربوطات ولسوالی‌های ناوه، نهرسراج و حومه‌های شهر لشکرگاه کشته شدند. به گفته‌ی او، ۱۴ جنگ‌جوی دیگر طالبان نیز در جریان این عملیات‌ها زخمی شده‌ است.
سخن‌گوی فرماندهی پولیس هلمند تأکید دارد که نیروهای ارتش و پولیس پس از آن حمله‌های تهاجمی و تصفیه‌ای را در این ولایت آغاز کردند که جنگ‌جویان طالب با پایان آتش‌بس سه‌روز‌ه، حمله‌های تهاجمی خود را از سر گرفته ‌اند.
گروه طالبان اما تا اکنون در مورد درگیری‌های مسلحانه در ولایت هلمند چیزی نگفته است.
روز شنبه‌ی این هفته نیز منابع حکومتی، طالبان را به نقض آتش‌بس متهم کرده و گفتند که در جریان سه روز آتش‌بس، بیش از۲۰ غیرنظامی و ۳ نیروی امنیتی در نقاط مختلف این کشور در رویدادهای جداگانه کشته شده‌‎ است.
مقام‌های محلی ولایت ارزگان در جنوب افغانستان، نیز گفته‌ اند که گروه طالبان به نیروهای امنیتی در این ولایت حمله کرده و طالبان نیز ادعا دارند که حکومت با استفاده از آتش‌بس، آماده‌ی حمله‌ به این گروه شده است.

احتمال تشدید خشونت‌ها
سفارت امریکا در کابل، هشدار داده که با تجربه‌ی سال‌های گذشته، امکان دارد با ختم آتش‌بس، خشونت‌ها در افغانستان افزایش یابد.
با ادامه‌ی خروج نیروهای خارجی از افغانستان، در روزهای اخیر ماه رمضان حملات طالبان به مواضع نیروهای امنیتی افغانستان افزایش یافت؛ ولی به غیر از چند ولسوالی، طالبان موفق به تسخیر مرکز ولایت‌ها نشدند. نیروهای دولتی نیز اعلام کردند که عملیات گسترده را علیه طالبان راه‌اندازی کرده اند.
محمداشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان نیز در یک گفت‌وگوی تازه با نشریه‌ی آلمانی اشپیگل، در مورد نگرانی‌های خود از تشدید بحران در این کشور و راه‌های جلوگیری از آن صحبت کرده است.
رییس‌جمهوری افغانستان، در مورد تصمیم امریکا برای خروج نیروهایش از افغانستان به اشپیگل گفت: «امریکا بر اساس منافع خود یک تصمیم استراتژیک گرفته است و من به آن احترام می‌گذارم؛ چون ابراز خشم، کینه و ناامیدی در این مورد بیهوده است.»
فرماندهی مرکزی امریکا (سنتکام)، اعلام کرده که بعد از تصمیم جوبایدن، امریکا برای خروج نیروها از افغانستان، بین ۶ الی ۱۲ درصد از نیروها از افغانستان خارج شده ‌اند. سنتکام گفته که به دلایل امنیتی به‌روزرسانی روند خروج با جزییات انجام نمی‌شود؛ بلکه بر اساس درصدی اعلام خواهد شد.
با این حال، دیروز یک‌شنبه، هواپیمای حامل آخرین سربازان نظامی اسپانیا از افغانستان به میدان هوایی نظامی «توریخون دی آردوز مادرید» فرود آمد و طی یک مراسم خاص با شکوه از آن‌ها استقبال و پذیزایی شد.
اسپانیا روی هم‌کاری و حمایتش از افغانستان بدون حضور نظامی تأکید کرد و بر حمایت و دوام هم‌کاری‌ها با نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان پافشاری کرد.

خروج شتاب‌زده ضربه‌ی ‌دیگری به روند صلح
وانگ یی، وزیر امور خارجه‌ی چین در تماسی با شاه‌محمود قریشی، همتای پاکستانی خود، گفته است که خروج شتاب‌زده‌ی سربازان امریکایی از افغانستان، به طور منفی بر روند صلح افغانستان و ثبات منطقه‌ای تأثیر گذاشته است.
وزارت خارجه‌ی چین به نقل از وانگ یی، نوشته است: «آشکار شد که خروج عجولانه‌ی امریکا از افغانستان، به طور جدی به روند کاهش خشونت‌ها و آتش‌بس در افغانستان ضربه زده و بر ثبات منطقه نیز تأثیر منفی گذاشته است.»
وزیر خارجه‌ی چین تأکید کرده است؛ چین انتظار دارد که سازمان ملل متحد در اوضاع دشوار در افغانستان، نقش شایسته‌ی خود را ایفا کند و هم‌چنان سازمان هم‌کاری‌های شانگهای باید این مسئله را به صورت دقیق دنبال کند.
وانگ یی هم‌چنان تأکید دارد که پاکستان در مسئله‌ی افغانستان نقش تأثیرگذار و مهمی دارد و پکن از تلاش‌های این کشور برای دست‌یابی به صلح در افغانستان قدرانی می‌کند.
تماس تلفنی بین وزیران خارجه‌ی چین و پاکستان، در آستانه‌ی هفتادمین سال‌گرد ایجاد روابط دیپلماتیک بین چین و پاکستان انجام شده است.
این کشورها در حالی نگرانی‌شان را از خروج شتاب‌زده‌ی امریکا از افغانستان، اعلام می‌کنند که با وجود ادامه‌ی گفت‌وگوها میان حکومت افغانستان و گروه طالبان در میز مذاکره‌ی صلح، عملا در میدان‌های نبرد جنگ جریان دارد. در چنین شرایطی خروج کامل سربازان خارجی از افغانستان تا یازدهم سپتمبر، می‌تواند برای شهروندان افغانستان و کشورهای ذی‌نفع نگران‌کننده باشد.
با این حال، محمد اشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان، به تازگی در مصاحبه‌اش با نشریه‌ی اشپیگل آلمان، گفته است که با خروج نیروهای امریکا، نیروهای دولت افغانستان آماده دفاع دایمی از کشورشان استند.
آقای غنی گفته است: «ما قبلا این سناریو را پیش‌بینی می‌کردیم؛ اما در گذشته وضعیت مبهم بود. اکنون که این فصل روشن شده است، دولت افغانستان برای دفاع دایمی از خود آماده است.»
او گفته است که چنین شبهاتی در سال ۲۰۱۴ نیز وجود داشت؛ اما تجربه نشان داده که دولت توانایی مبارزه‌ی مستقلانه را دارد.