گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی، روز دوشنبه (۲۸ میزان)، سفر سهروزهای به پاکستان داشت. این سفر آقای حکمتیار، به دعوت رسمی کشور پاکستان انجام شده است.
رهبر حزب اسلامی، در جریان سفرش به پاکستان با شاهمحمود قریشی، وزیر خارجه و شماری دیگر از مقامهای بلندرتبهی این کشور دیدار و گفتوگو کرده است.
آقای حکمتیار، پیش از این که به پاکستان برود، در میدان هوایی حامد کرزی، به رسانهها گفت که او، با پیام صلح به این کشور میرود و امیدوار است که سفرش تاثیر مثبتی برای روند صلح افغانستان داشته باشد.
حکمتیار در نخستینروز سفرش به پاکستان، این کشور را خانهی دومش خواند و گفت، تا زمانی که خارجیهای در افغانستان باشد، این کشور روی صلح و آرامی را نخواهد دید.
هرچند حرفهای زیادی از سفر گلبدین حکمتیار به پاکستان در رسانهها درز نکرده است؛ اما او، سه روز پس از آمدنش به افغانستان، روز یکشنبه (۴ عقرب)، در یک نشست خبری حضور یافته و نتیجهی سفرش را گزارش داد. آقای حکمتیار گفت که گروه طالبان، حکومت برحال افغانستان را نمیپذیرد و به همین دلیل، حکومت موقت تنها راه حل است.
حکمتیار، گفت که صلح در افغانستان تامین خواهد شد و او، این کار را انجام خواهد داد و به گفتهی او، دولت پاکستان نیز اطمینان داده که در روند صلح افغانستان صادقانه کار خواهد کرد.
حرفهای رهبر حزب اسلامی در رابطه به ایجاد حکومت، با واکنش شدید ریاستجمهوری مواجه شده است. ساعتی پس از نشست خبری حکمتیار، صدیق صدیقی، سخنگوی ریاستجمهوری، در برگهی تویترش نوشت که مردم افغانستان در برابر این نوع حرفها بیتفاوت اند.
آقای صدیقی، گفته است: «در کشور ما آزادی بیان است و حکومت هم به آزادیهای سیاسی متعهد است. این آقا اما در چهار دههی اخیر، به غیر از چنین جملههایی و مخالفت با نظامهای بر سر اقتدار، هیچ پیام دیگری به مردم افغانستان نداشته است. مردم در برابر این نوع سخنان بیتفاوت اند.»
پیش از این نیز بارها رییسجمهور غنی، طرح ایجاد حکومت موقت را رد کرده و گفته است که او «اشتباه تاریخی» را تکرار نخواهد کرد.
چند ماه پیش، زمانی که آقای غنی در نهاد پژوهشی شورای اتلانتیک ایالات متحدهی امریکا صحبت میکرد، در پاسخ به پرسشی که اگر یک شرط طالبان برای پذیرش صلح، ایجاد حکومت موقت و یا برکناری او از قدرت باشد، گفت که او هرگز این اشتباه را نخواهد کرد.
آقای غنی در آن زمان گفت: «بزرگترین اشتباه داکتر نجیبالله در جریان گفتوگو با مجاهدین این بود که اعلام کنارهگیری کرد. ما این فیلم را یکبار دیده ایم، نمیخواهیم تکرار آن را ببینیم؛ چون میدانیم که فرجام آن چیست.»
به گفتهی رییسجمهور، ایجاد حکومت موقت، طرح کشورهای بیرونیای است، که نمیخواهند افغانستان صاحب یک حکومت قدرتمند شود و این طرح در افغانستان ناکام است.
در همین حال، شماری از آگاهان سیاسی نیز با انتقاد از حرفهای رهبر حزب اسلامی، تاکید میکنند که در افغانستان، هیچ فردی تمایل به حکومت موقت ندارد؛ زیرا حکومت موقت؛ یعنی فروپاشی نظام و رفتن به گذشتهی تلخ و تاریک است، که برای شهروندان کشور قابل قبول نیست.
با توجه به این که گلبالدین حکمتیار، پس از سفرش به پاکستان، مسالهی حکومت موقت را مطرح کرده، این پرسش پیش میآید که آیا پاکستان پشت این طرح است؟
شماری از آگاهان سیاسی میگویند که حکمتیار از دورهی جهاد با پاکستان روابط نزدیک داشته و حال نیز، فرد قابل اعتماد و وفادار برای این کشور است. علیسجاد مولایی، آگاه سیاسی و استاد دانشگاه، به روزنامهی صبح کابل میگوید که پاکستان از ناامنیها در افغانستان سود میبرد و اگر در این کشور حکومت موقت روی کار بیاید و نظام کنونی برهم بخورد، بیشترین سود را نیز پاکستان خواهد برد.
آقای مولایی، میگوید: «یک مولفه به نام «معمای امنیت» وجود دارد که هر وقت یک کشور با ثبات شود، ثبات کشور دوم را کاهش میدهد؛ اگر افغانستان ثبات پیدا کند، پاکستان بیثبات میشود، برعکس هرقدر ناآرامی در افغانستان زیاد شود، پاکستان از آن سود میبرد.»
در همین حال شماری از اعضای مجلس نمایندگان نیز، میگویند که عمق استراتیژی پاکستان، تشکیل حکومتی است که به نفع این کشور باشد و بتواند آن را در تسلط خود داشته باشد. به گفتهی آنها، سازمانهای استخباراتی شماری از کشورها به ویژه پاکستان در عقب طرحهای چون؛ آمدن حکومت موقت در افغانستان است.
محمدعلی اخلاقی، عضو مجلس نمایندگان، به روزنامهی صبح کابل میگوید که هدف سفر گلبدین حکمتیار بیشتر از این که برای صلح انجام شده باشد، به این دلیل است که او، میخواهد در تصمیمگیریهای کلان سیاسی دخیل شود.
آقای اخلاقی میگوید: «وقتی که آقای حکمتیار نتوانست در انتخابات ریاستجمهوری رای قابل توجهی را به دست بیاورد و در ساختار قدرت شریک شود؛ لذا احساس انزوای سیاسی برایش پیدا شد؛ با طرح این دیدگاهها بیشتر به دنبال این است تا فرصتی ایجاد شود که در ساختار قدرت شریک شود؛ با رفتن شان به پاکستان شاید مفکورهی شان تقویت شده باشد.»
به گفتهی این عضو مجلس، پاکستان از افراد و گروههایی چون طالبان حمایت میکند؛ زیرا به دنبال برهم زدن نظام سیاسی فعلی است، تا بتواند افراد و نیروهایی که با این کشور در ارتباط است را در قدرت سهیم کند.
گلبدین حکمتیار در حالی به پاکستان رفته است، که از این پیش نیز در زمان جنگ حزبهای جهادی در برابر جمهوری دموکراتیک خلق به رهبری داکتر نجیبالله، روابط خوبی با پاکستان داشته و مورد اعتمادترین فرد در میان رهبران اجزاب جهادی برای پاکستان بود.
از سویی هم، او پس از شکست حکومت کمونیستی وقت، و بهقدرترسیدن مجاهدان در افغانستان، با دولت مرکزی به رهبری برهانالدین ربانی کنار نیامده و از کسانی بود که شروع جنگهای داخلی را رقم زد.
پس از پایان جنگهای تنظیمی داخلی و آمدن طالبان، آقای حکمتیار با این گروه پیوست و پس از سقوط امارت اسلامی نیز، بیشتر از یک دهه در برابر جمهوریت جنگیده است. او سرانجام پس از سالها جنگ و کشتار مردم بیگناه، در اول میزان ۱۳۹۵ توافقنامهی صلح را با دولت افغانستان امضا کرد و در حال حاضر نیز، در کابل زندگی میکند. او در انتخابات ریاستجمهوری سال گذشته، یکی از سه نامزد پیشتاز بود.
هرچند آقای حکمتیار گفته که روابط خود را با طالبان قطع کرده؛ اما آگاهان میگویند که او هنوز در دورن طالبان نفوذ و روابط پنهانی دارد.