باشندگان کابل از آلودگی می‌میرند؛ مسؤولان محیط زیست تقدیر می‌شوند

هوای کابل این‌روزها آن قدر زهری و کشنده شده که تنها در هفته‌ی گذشته بیش از هشت هزار نفر به دلیل آلود‌گی هوا در کابل، راهی شفاخانه‌ها شده و ۱۷ نفر به دلیل تنفس هوای آلوده، جان باختند. دست کم در میان عادی شدن اعتراضات عمومی و بی‌خیالی مسؤولان، این خبر خیلی تکان‌دهنده بود؛ نه برای مقامات، برای مردمی که آسیب‌پذیر اند.
هرچند بیشتر شدن اعتراض و انتقاد، مسؤولان اداره‌ی ملی محیط زیست را نیز وادار کرده است که راه‌های حلی نیز ارائه دهند. در نخستین اقدام خیرخواهانه به دلیل آلودگی بیش ازحد هوا در کابل، از خانواده‌ها خواسته اند که اجازه ندهند کودکان شان در محیط آلوده گشت‌وگذار کنند تا به سرنوشت ۱۷ نفری که در یک هفته‌ی اخیر کشته شده اند، مواجه نشوند.
این اداره‌ هم‌چنان از سه روز گذشته به این‌سو روی اقدامات اضطراری تمرکز کرده و تلاش می‌کند مراکز و منابعی که در آلودگی‌ هوا نقش دارد را از فعالیت بازدارد و یا این که با پیش‌نهاد سیستم مناسب سوختی و یا نصب فلتر، آلودگی را در سطح شهر کابل کاهش دهد.
سخی سخا، آمر اطلاعات اداره‌ی ملی محیط زیست، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که وزارت داخله در هماهنگی با اداره‎‌ی ملی محیط زیست و دادستانی، روند تشخیص مراکز دودزا را در شهر کابل آغاز کرده است و فعالیت‌های دودزای ده‌ها مرکز تجاری و شهرک‌های رهایشی را متوقف کرده است.
آقای سخا تأکید کرد، پس از این که مهلت‌ یک‌هفته‌ای وزارت داخله برای تغییر سیستم سوخت مراکز دودزا به پایان رسید، در نخستین اقدام، فعالیت‌ بلاک‌های شهرک آریا و شهرک گل‌بهار تاور و سیستم تسخین تالار‌های عروسی ممتاز محل، استقلال و خلیج متوقف شده است.
به گفته‌ی او، در دومین روز از روند توقف مراکز دودزا، پنج مرکز بزرگ به شمول، صوفیان پلازا، احمد ارسلان خالد تاور، برج انار، حبیب‌یار تاور و وکیل پلازا مسدود و مهر لاک شده و سیستم سوخت کفایت‌سنتر متوقف شده است. او گفت که این مراکز به دلیل عدم رعایت قانون محیط زیست و آلوده کردن شهر کابل، فعالیت‌های شان توقف داده شده است.
مسؤولان اداره‌ی ملی محیط زیست می‌گویند، در صورتی که این مراکز سیستم سوخت شان را تغییر دهند و از فلتر استفاده کنند، می‌توانند دوباره به فعالیت شان ادامه دهند.
در کنار این که اداره‌ی ملی محیط زیست در هماهنگی با وزارت داخله و دادستانی، دست به شناسایی مراکز دودزا زده، هم‌چنان کمپاین توزیع ماسک با شعار (ماسک مانع تنفس هوای آلوده می‌شود) را نیز آغاز کرده است. سخی سخا می‌گوید که روند توزیع ماسک به مدت دو هفته در ۱۶ محل مزدحم شهر کابل ادامه خواهد داشت.

کاهش ۱۰ افغانی در هر کیلو گاز مایع برای جلوگیری از آلودگی هوا
اداره‌ی ملی محیط زیست، استفاده از گاز مایع را بدیل مناسب برای ذغال سنگ و مواد سوختی دودزا می‌خواند. آمر اطلاعات اداره‌ی ملی محیط زیست، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که در کنار مراکز تجاری و تولیدی، خانواده‌ها نیز عامل بخشی از آلودگی محیط زیست استند که با استفاده از ذغال و سایر مواد سوختی نامناسب، هوای شهر را آلوده می‌کنند. «ما در مجموع عقیده داریم که محیط زیست مربوط به همه‌ی باشندگان شهر کابل است و به خاطر سلامتی خود و سایر باشندگان باید از انرژی پاک استفاده کنند. مسأله‌ی محیط زیست به اخلاق شهروندی مردم بر می‌گردد. با توجه به این که ذغال سنگ سبب آلودگی محیط‌ زیست می‌شود، باید از مبانع دودزا استفاده نشود.»
به گفته‌ی او، برای این که خانواده‌ها تشویق شوند، به جای استفاده از ذغال سنگ از انرژی پاک که «گاز» است، استفاده کنند، کمیسیون جلوگیری از آلودگی هوا در هماهنگی با اداره‌‎ی ملی نفت و گاز، قیمت گاز را ده افغانی کاهش داده است.
آقای سخا می‌گوید که در حال حاضر شهروندان کابل می‌توانند به ۲۸ مرکز که در نقاط مختلف شهر وجود دارد، یک کیلو گاز مایع را به قیمت ده افغانی کم‌تر از دکان‌ها به دست بیاورند.
در کنار سوخت بی‌رویه‌ و غیرمعیاری زغال سنگ، استفاده از رابر و پلاستیک، ترانسپورت نامنظم شهری با موترهای کهنه، کیفیت پایین تیل‌، استفاده نکردن از دستگاه‌های تصفیه‌ی دود در فعالیت‌های دودزا، خامه بودن سرک‌ها و کوچه‌ها، از مهم‌ترین عوامل آلودگی هوا در شهر کابل است.
تقدیر رییس نظارت و تفتیش اداره‌ی ملی محیط زیست
در حالی که وزارت صحت عامه‌ی افغانستان اعلام کرده است که به دلیل آلودگی هوا، سالانه ۳۵۰۰ نفر در کابل جان خود را از دست می‌دهند و در جریان یک هفته‌ی گذشته ۱۷ نفر نیز جان باخته اند؛ اما رییس‌جمهور غنی، روز دوشنبه (۹جدی) به پاس آن چه خدمات شایسته‌ی انجینر نیک‌محمد، رییس نظارت و تفتیش محیط‌زیستی اداره‌ی ملی حفاظت محیط زیست، خوانده شده، از او تقدیر کرده است.
در کنار این، شماری از باشندگان کابل نیز لقب شهردار برتر را به شهردار کابل داده اند. اقداماتی که با انتقاد گسترده روبه‌رو شده و یک بار دیگر مشخص می‌کند که حکومت افغانستان به ویژه ریاست‌جمهوری به زندگی باشندگان کابل اهمیت نمی‌دهد.
این همه در حالی است که به تازگی یک نهاد هواشناسی امریکایی به نام Air Visual، کابل را در صدر آلوده‌ترین پایخت‌های جهان قرار داد. بر اساس اطلاعات این مرکز کابل، با داشتن ۳۵۳ درجه آلود‌گی هوا در رده‌ی نخست شهرهای آلوده‌ی جهان جا گرفته است. پس از آن لاهور پاکستان، آلن‌باتور مغولستان، دانکای بنگله‌‌دیش، کلکته و دهلی‌نو پایتخت هند، به ترتیب در رده‌های دوم، سوم، چهارم، پنچم و ششم قرار دارد.
گزارش‌هایی نیز وجود دارد که درجه‌ی آلودگی هوای کابل به مرز ۴۰۰ درجه رسیده است.
در همین حال، نهادهای مدنی نیز در اعتراض به آلودگی هوا کمپاینی را راه انداخته اند. گروه کاری مشترک جامعه‌ی مدنی افغانستان، کمپاینی را زیر نام «هوای پاک حق هر شهروند است» را راه اندازی کرده است. این گروه نسبت به خطرناک بودن هوای کابل برای باشندگان این شهر، ابراز نگرانی کرده و از حکومت شهروندان خواسته است که برای کاهش آلودگی هوا فوری دست به کار شوند.
از سویی‌ هم، مجمع جامعه‌ی مدنی افغانستان از حکومت خواسته است که باید یک کمیسیون مشترک از ارگان‌های وزارت‌های دفاع، داخله، ریاست عمومی امنیت ملی، اداره‌ی حفاظت محیط زیست و شهرداری تشکیل شود تا کوره‌های خشت‌پزی، فابریکه‌ها، حمام‌های عمومی، نانوایی‌ها، دکان‌ها و بلندمنزل‌هایی را که از ذغال سنگ، پلاستیک و رابر به عنوان مواد سوخت در شهر و اطراف شهر کابل استفاده می‌کنند را، مسدود کنند.