با رسیدن زمستان در کنار سردی، آلودگی هوا نیز در کابل به اوج خود میرسد. برفباریهای اخیر برای هفتهای، آلودگی هوای کابل را کاهش داد و باشندگان کابل توانستند چند روزی هوای پاک تنفس کنند؛ اما پس از پایان برفباریها، آلودگی هوای کابل دوباره افزایش یافته که در نتیجهی آن در یک هفتهی گذشته، هزاران باشندهی کابل راهی بیمارستانها شده اند.
بر اساس آماری که از سوی وزارت صحت عامه ارائه شده، در جریان هفتهی گذشته هشتهزار و پنجصد نفر به دلیل آلودگی هوا به بیمارستانهای شهر کابل مراجعه کرده اند که در این میان بیشتر شان از مشکلاتی چون زکام و سرفه و انسداد ششها شکایت داشته اند.
نظامالدین جلیل، سخنگوی این وزارت، به روزنامهی صبح کابل میگوید: «ما سیستم گزارشدهی هفتهوار داریم از شفاخانههای کابل، که از هفده شفاخانه آمار جمعآوری میشود و با توجه این به گزارش، میزان مراجعین امراض تنفسی به شفاخانهها بیشتر شده است.»
آقای جلیل افزود، کسانی که به دلیلی آلودگی هوا و مشکلات تنفسی به شفاخانهها مراجعه کرده اند، به سه دسته تقسیم میشوند. دستهی اول، افرادی اند که از اعراض ابتدایی بیماریهای تنفسی مثل زکام و سرفه شکایت داشته اند.
دستهی دوم و سوم شامل افرادی اند که به دلیل سینهبغل و انسداد ششها به شفاخانههای شهر کابل مراجعه کرده اند.
بر اساس گزارش دوهفته پیش این وزارت، ۱۷ نفر در شهر کابل به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست داده و همین گونه ۹۰۰۰ تن دیگر راهی بیمارستانها شده اند؛ اما وزارت صحت میگوید، در هفتهی اخیر کسی به علت آلودگی هوا جان نباخته است.
هرچند برفباریها تأثیر کوتاهمدتی در کاهش آلودگی هوای کابل دارد؛ اما به دلیل سردی هوا و استفادهی زیاد از زغالسنگ، پس از این که باریدن برف دوباره متوقف میشود، آلودگی هوا باز هم افزایش مییابد.
آلودگی هوای کابل بسته به عاملهای زیادی است. مسؤولان ریاست محیط زیست کابل میگویند، هم طبقهی فقیر و هم طبقهی سرمایهدار در آلوده کردن محیط نقش دارند.
بر اساس قانون محیط زیست، آلودهکردن فضا جرم است؛ اما از طرفی زغالسنگ به گونهی سرسامآور وارد کابل شده و به مصرف میرسد. در کنار سوخت زغالسنگ، استفاده از تایرهای کهنه و پلاستیک به عنوان مواد سوخت نیز از دیگر عواملی اند که سبب افزایش آلودگی هوای کابل شده است.
کاظم همایون، رییس محیط زیست کابل، در گفتوگو با روزنامهی صبح کابل میگوید که هیچ زغالسنگی در افغانستان تصفیهشده نیست. «فقط شکل و ظاهرش تصفیهشده است؛ در یک چوکات آورده اند و قالب داده اند. هیچ کدام از اینها تصفیه شده نیست. در افغانستان همچون کاری را کرده نمیتوانند. برای این که پالش زغالسنگ، هزینهبر است و هم جا برای دفن زبالههایی که از تصفیهی زغالسنگ میماند وجود ندارد.»
از سویی هم عدم آگاهی مردم از تأثیرات مخرب آلودگی هوا، نیز مشکلزاه شده است. به گفتهی رییس محیط زیست کابل، رسانهها که مهمترین وسیلهی اطلاعرسانی جمعی است، در قسمت آگاهیدهی از تأثیرات منفی آلودگی هوا بالای شهروندان، کوتاهی کرده است.
کاظم همایون میگوید: «رسانههای ما هم روزمرهزده استند، دو سه روز که آلودگی هوا کاهش پیدا کرد، هیچ رسانهای در مورد آلودگی هوا گزارشی ندارد. در جریان چند روزی که برف بارید، آلایندهها کم شد. رسانهها هم پیگیر نبودند.»
آلودگی هوا در یک ماه اخیر آن قدر نگرانکننده شده که چندی پیش رییسجمهور غنی کمیتهی اضطراریای را به منظور بررسی عواملی آلودگی هوا ایجاد کرد.
رییسجمهور غنی در نشستی که با مسؤولان اتحادیههای خدمات تولیدی و صعنتی انرژی قابل تجدید داشت، گفت که حکومت افغانستان برای جلوگیری از آلودگی هوا، به دنبال تولید انرژی بدیل به جای سوخت نفت و زغالسنگ است.
آقای غنی تأکید کرد که برای عملی کردن این هدف، حکومت حاضر است با تمام شرکتهای تولید انرژی آفتابی وارد یک مشارکت شود تا در این زمینه تسهیلات فراهم شود.
همچنان وزارت داخله، شهرداری کابل و ادارهی ملی محیط زیست نیز چندین مرکز تجاری و ساختمانها را به دلیل استفاده از سوختهای غیر معیاری مسدود کرده اند.
با آن که در زمستان امسال، حکومت، ادارهی ملی محیط زیست و وزارت داخله تلاش کردند تا برنامههایی را به منظور کاهش آلایندههای محیط زیست انجام دهند؛ اما با توجه به این که شمار بیماران مبتلا به مریضیهای تنفسی افزایش یافته، این برنامهها نیز کارا نبوده است.