افزایش مهمانان ناخوانده‌ی خارجی در سرپل؛ آیا شمال ناامن‌تر می‌شود؟

علی شیر شهیر
افزایش مهمانان ناخوانده‌ی خارجی در سرپل؛ آیا شمال ناامن‌تر  می‌شود؟

منابعی در ولایت غور به روزنامه صبح کابل تأیید می‌کنند که اخیرا شماری از گروه‌های تروریستی که شامل ۲۰۰ خانوار می‌شوند، از جنوب افغانستان با عبور از این ولایت، به شمال کشور جابه‌جا شده ‌اند. به گفته‌ی آنان، این گروه‌های تروریستی بیشتر تابعیت اوزبیکستان و تاجیکستان را دارند.

بصیر قادری، عضو شورای ولایتی غور می‌گوید: «در چند روز اخیر ما شاهد عبور کاروان‌هایی از گروه‌های ناشناس از مناطق تحت کنترل طالبان در ولایت غور استیم که با سلاح‌های سنگین مجهز استند. آن‌ها در کاروان‌های ۵۰ و ۶۰ خانواری با کودک و زن به طرف شمال در حال عبور و مرور استند و اکثرا به زبان ترکی حرف می‌زنند.»

به‌گفته‌ی آقای قادری این افراد مربوط به طاهر یولداش از سران حرکت اسلامی اوزبیکستان‌ اند که می‌خواهند از طریق شمال افغانستان به سرحدات کشورهای آسیای میانه نزدیک باشند و هسته‌ی مقاومت و تأثیرگذاری خود را در کشورهای آسیای میانه داشته باشند.

از سویی‌ هم نمایندگان مردم غور در مجلس نمایندگان افغانستان، از حضور این گروه‌های تروریستی در این ولایت و شمال افغانستان ابراز نگرانی کرده و تأکید دارند که این گروه‌ها، کسانی ‌اند که با گروه‌های تروریستی بین‌المللی در اوزبیکستان، تاجیکستان و پاکستان ارتباط دارند.

 کرام‌الدین رضازاده، نماینده‌ی مردم غور در مجلس نمایندگان، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید: «پیش از این نیز ما شاهد عبور و مرور گروه‌های کوچکی تحت نام خارجی‌ها بودیم که بیشتر از ۵ تا ۱۰ نفر نبودند؛ اما این بار این گروه‌ها شامل خانواده، زن و فرزند استند که توسط موترهای نوع فلانکوچ به سمت شمال انتقال داده می‌شوند و دارای سلاح‌های بسیار سنگین استند.»

امین احمدزی، فرمانده‌ی پولیس ولایت غور، به روزنامه صبح کابل، عبور این گروه‌ها را از طریق این ولایت تأیید می‌کند و تاکید دارد که این گروه‌ها از وزیرستان پاکستان حرکت کرده ‌اند و شامل ۲۰۰ فامیل استند که در گروه‌های ۱۰ و ۱۵ نفری تقسیم شده ‌اند و مقصد شان ولایت سرپل است.

آقای احمدی تأکید کرد: «این گروه‌های مسلح، اهداف شومی دارند که از طریق پاکستان وارد خاک افغانستان شده ‌اند. دو ماه پیش نیز ما چنین گزارش‌هایی را داشتیم؛ اما معلومات ما تکمیل نبود. این گروه‌ها توسط طالبان حمایت شده و توسط آنان به ‌شمال انتقال داده می‌شوند.»

عبدالحی خطیبی، سخنگوی والی غور اما می‌گوید که چنین خبرهایی را تنها از مردم شنیده‌‌اند و بخش‌های استخباراتی آن‌ها تا کنون چنین موردی را گزارش نکرده است.

نصرت رحیمی، سخنگوی وزارت امور داخله‌ی افغانستان نیز به روزنامه صبح کابل در این مورد گفت: «تا کنون از بخش‌های کشفی و استخباراتی ما چنین گزارشی نرسیده؛ اما هر گروه تروریستی‌ای که باشد، موقف نیروهای امنیتی و دفاعی در برابر آن‌ها مشخص است و تلاش نیروهای بخش کشفی و استخباراتی و همچنان نیروهای عملیاتی ما در این بخش به‌ شدت ادامه دارد.»

هدف حضور در شمال

شماری از آگاهان نظامی تأکید دارند که این گروه‌ها، اهداف تروریستی داخلی و خارجی دارند که می‌توانند از طریق شمال افغانستان بهتر به اهداف شان برسند.

جاوید کوهستانی، آگاه نظامی به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید: «اهداف این گروه‌ها فرق می‌کند؛ در جاهایی که این گروه‌ها زیر نظر شبکه‌ی القاعده و داعش استند، بیشتر در مورد خلافت آسیای میانه کار می‌کنند؛ اما کسانی که زیر کنترل طالبان استند، بنا بر تعهداتی که دفتر سیاسی طالبان در قطر دارد، به این جنگ‌جویان اجازه داده نخواهد شد که علیه حاکمیت‌های کشورهای همسایه اقدام‌هایی را انجام بدهند؛ ولی در مناطقی هم استند که این گروه‌ها مستقل استند؛ در چنین شرایطی آن‌ها اهداف مستقل خود را به پیش می‌برند.»

به گفته‌ی آقای کوهستانی، این گروه‌ها بیشتر شامل جنگ‌جویان عربی ‌اند که از سوریه و عراق توانسته ‌اند فرار کنند و به کمک شبکه‌های انتقالاتی گروه‌های تندروی مانند القاعده و داعش از طریق خاک ایران به کراچی پاکستان انتقال داده شده و از آن‌جا وارد خاک افغانستان می‌شوند.

او تأکید دارد که نزدیک به ۳ هزار جنگ‌جوی مربوط به لشکر طیبه، جیش محمد، جنگ‌جویان آسیای میانه، عرب‌ها و بخشی از سران القاعده، پایگاه‌های کوهستانی در مناطق جنوب و جنوب غرب دارند که از این افراد برای رسیدن به اهداف ‌شان سربازگیری می‌کنند.

میرزامحمد یارمند، آگاه نظامی و معین پیشین وزارت داخله‌ی افغانستان می‌گوید که این یکی از اهداف اولیه و دیرینه‌ی تروریستان است که از مسیر ولسوالی باغران ولایت هلمند به ‌غور و فاریاب وصل شوند که از آن طریق بتوانند به اوزبیکستان نفوذ کنند.

آقای یارمند تأکید دارد: «یکی از اهداف این گروه‌ها این است که می‌خواهند با ترور و از بین‌بردن رجال و افراد ارزشی افغانستان در بین مردم توده جای باز کنند و با آموزش و سربازگیری از افراد عادی، بتوانند از آن‌ها برای اهداف خود در آسیای میانه استفاده کنند.»

همزمان با افزایش این گروه‌های تروریستی در شمال افغانستان، حکومت این کشور، عملیات‌هایی را برای سرکوب این گروه‌ها راه‌اندازی کرده است.

این عملیات‌ بیشتر در سرحدات افغانستان در ولایت بدخشان و تخار متمرکز بوده است. در چند ماه گذشته نهادهای امنیتی افغانستان توانسته‌اند که ولسوالی‌های وردوج، یمگان، کران و منجان بدخشان و همچنان ولسوالی‌های ینگی‌قلعه، دشت قلعه، خواجه بهاوالدین، خواجه‌غار ولایت تخار را از وجود گروه‌های تروریستی پاک کنند و در تصرف حکومت در بیاورند.

استفاده از پیوند تباری

برخی از آگاهان نظامی تأکید دارند که این گروه‌های تروریستی با استفاده از مشترکات فرهنگی و زبانی در میان اقوام اوزبیک‌تبار شمال ادغام شده و حتا شناسایی آنان دشوار است.

جاوید کوهستانی، آگاه نظامی می‌گوید: «این گروه‌ها در سایر مناطق افغانستان از نظر فرهنگی و زبانی دارای مشکل استند؛ اما در مناطقی مانند سرپل، جوزجان و فاریاب از نظر فرهنگی، فامیل‌های آنان می‌توانند با مردم این ولایات ادغام شوند و مورد حمایت‌های قومی قرار گیرند.»

به‌گفته‌ی آقای کوهستانی، این گروه‌ها در این مناطق تحت حمایت فرماندهان اوزبیک‌تبار طالبان قرار می‌گیرند؛ چون هم از نظر پیوندهای دوره‌های جهاد با این‌ها شناخت دارند و هم در زمان القاعده و هم در حال حاضر روابط شان را حفظ کرده ‌اند.

این اگاه نظامی تأکید دارد که این شبکه‌های تروریستی بیشتر در ولسوالی‌های سرحدی با اوزبیکستان، ترکمنستان تا کناره‌های دریای آمو که اکثرا در کنترل طالبان است، فعالیت می‌کنند و با برقراری ارتباط با آن طرف سرحد، به اهداف ‌شان ادامه می‌دهند.

این آگاهان نظامی، انتقال دادن این تروریستان از جنوب به شمال، اکنون شروع نشده است؛ بل از چند سال به این سو، این روند ادامه دارد؛ به ویژه بعد از سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ که شمال شاهد جنگ‌های شدیدی است.

به گفته‌ی آن‌ها پایگاه اصلی این گروه‌ها در ارزگان، زابل و باغران هلمند که در گذشته یکی از پایگاه‌های اسامه بن‌لادن بود، می‌باشد.

آقای کوهستانی می‌گوید: «بخشی از تروریستانی که در حال انتقال در شمال‌ اند، مربوط به نزدیکان طاهر یُلداش، یکی از سران حرکت اسلامی اوزبیکستان است؛ اما بخش بزرگ دیگر آن‌ها مربوط به جمعه‌دین پسر جمعه‌ خان نمنگانی است که در آن ساحات به ‌نام‌های مستعار عبدالله و سایر نام‌ها یاد می‌شود. این خانواده‌ها ابتدا در ولایت‌های شرقی بودند؛ پس از آن به‌شمال رفتند و سپس در زابل جابه‌جا شدند. اما پس از درگیری‌هایی که در زابل میان طالبان و برخی از گروه‌های تروریستی دیگر انجام شد، این خانواده‌ها دوباره به ‌سمت مناطق نزدیک شمال انتقال کردند.»

ناامن شدن غور

شماری از نمایندگان شورای ولایتی غور تاکید دارند که طالبان در این ولایت، بخاطر انتقال تروریستان به شمال و سایر اهداف تروریستی، شماری از مسیرهای منتهی به غور را ماین‌گذاری و مسدود کرده‌اند.

به‌گفته‌ی آنان، این مساله سبب شده است که جلو انتقال مواد غذایی، مواد سوختی و بهداشتی به مرکز این ولایت گرفته شود.

عبدالبصیر قادری، عضو شورای ولایتی غور به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید: «با بسته شدن راه‌های مواصلاتی و آمدن زمستان، زندگی دشواری در انتظار ساکنان ولایت غور است. اگر به این مورد توجه نشود، فاجعه‌ی انسانی به بار خواهد آمد که مسؤولیت آن به دوش حکومت خواهد بود.»