با شروع نشدن گفت‌وگوهای رو در رو میان هیئت‌های دولت افغانستان و گروه طالبان، مشاور شورای امنیت ملی از آمادگی‌های دولت برای رویارویی با وضعیت پس از شکست تلاش‌ها برای شروع گفت‌وگوهای صلح خبر می‌دهد.
حمدالله محب، مشاور شورای امنیت ملی، شنبه (۱۲میزان) در مصاحبه‌ای با تلویزیون یک -که در مورد صلح و جنگ افغانستان سخن می‌زد-، گفت: «درصورت شکست گفت‌وگوهای صلح با طالبان، دولت افغانستان آمادگی هر سناریویی را دارد.»
آقای محب هر چند به طور مستقیم از شکست گفت‌وگوهای صلح افغانستان چیزی نگفت؛ اما یادآور شد که دولت افغانستان ارتش قوی‌ای دارد که در هر حالت، آماده‌ی دفاع از نظام و مردم استند. یادآوری سناریوهای احتمالی و صحبت از نیروی امنیتی و دفاعی قوی دولت افغانستان، این احتمال را مطرح میکند که روند گفت‌وگوهای صلح افغانستان، پیش از شروع با شکست مواجه شده است.
گفت‌وگوهای صلح افغانستان روز شنبه (۲۲سنبله) در دوحه مرکز قطر گشایش یافت و با تشکیل گروه‌های تماس دو طرف، انتظار می‌رفت دو روز پس از آن، گفت‌وگوهای رو در رو میان هیئت‌های دولت افغانستان و طالبان، شروع شود؛ اما خواست‌های طالبان مبنی بر ادامه‌ی گفت‌وگوها بر اساس فقه حنفی و توافق‌نامه‌ی امریکا-طالبان، گفت‌وگوهای صلح افغانستان را با بن‌بستی روبه‌رو کرده که هنوز نشکسته است.
آقای محب با اشاره به مشکل‌ها و چالش‌های پیش روی این گفت‌وگوها، تصریح کرد که مورد نخست اختلافی- پیشبرد گفت‌وگوها بر اساس مذهب حنفی- حل شده است؛ اما شامل‌کردن مواد توافق‌نامه‌ی امریکا و طالبان در گفت‌وگوهای صلح افغانستان، تا اکنون حل نشده است. به باور آقای محب، طالبان می‌خواهند که گفت‌وگوهای صلح افغانستان در سایه‌ی توافق‌نامه‌ی آن‌ها با امریکا به پیش برود که برای مردم و دولت افغانستان پذیرفتنی نیست: «این گفت‌وگوها، میان افغانان است و باید مبنای آن مردم افغانستان باشد، نه موافقت‌نامه‌ی طالبان با امریکا؛ چون هر روز مردم افغانستان قربانی می‌دهد، نه نیروهای امریکایی!»
به باور شماری از اعضای هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان در دوحه، طالبان با پافشاری بر این که گفت‌وگوهای صلح افغانستان در سایه‌ی موافقت‌نامه‌ی امریکا- طالبان پیش برده شود، در تلاش اند تا از دولت جموری اسلامی افغانستان مشروعیت‌زدایی کنند.
دکتر امین احمدی، عضو هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان، به روزنامه‌ی صبح کابل گفت که خواست طالبان مبنی بر این که گفت‌وگوها بر اساس موافقت‌نامه‌ی آن‌ها پیش برود، یکی از گره‌ها و چالش‌های عمده است: «هدف اصلی ما این است که از جمهوریت دفاع شود؛ اما طالبان با توسل به موافقت‌نامه‌ی شان با امریکا، در پی مشروعیت‌زدایی از نظام است که برای مردم افغانستان، قابل پذیرش نیست.»
آقای احمدی اما، در رابطه به شکست گفت‌وگوهای صلح افغانستان، گفت که هیئت دو طرف تلاش دارند تا گره‌ها را باز کنند؛ اما احتمال هیچ چیزی متنفی نیست.
این در حالی است که به باور شماری از نمایندگان مجلس، گفت‌وگوهای صلح تا این‌جای کار بر اساس توافق‌نامه‌ی امریکا پیش رفته است و آن‌چه که گره گفت‌وگوهای صلح را سفت‌تر میکند؛ قرائت طالبان از دین و دولت است؛ قرائتی که بر اساس آن طالبان خود را نمایندگان امارت اسلامی و هیئت دولت افغانستان را نمایندگان «دولت کابل»، می‌دانند.
علی‌اکبر جمشیدی، عضو مجلس نمایندگان، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که رهایی بی‌قید‌وشرط ۵۰۰۰ زندانی طالبان و شروع گفت‌وگوها در دوحه، به اساس توافق‌نامه‌ی امریکا-طالبان بوده است؛ اما آن‌چه که برای جانب دولت پذیرفتنی نیست؛ قرائتی است که گروه طالبان از دین و دولت افغانستان دارد.
با این همه، شماری از آگاهان سیاسی به این باور اند که مرحله‌ی نخست گفت‌وگوهای صلح افغانستان در دوحه، با خواست‌های غیر منطقی طالبان با شکست روبه‌رو شده است.
علی‌سجاد مولایی، آگاه سیاسی و استاد دانشگاه به روزنامه‌ی صبح کابل گفت: «موضع سفت و غیر منطقی طالبان از اول آشکار کرد که مرحله‌ی نخست گفت‌وگوهای صلح افغانستان به شکست مواجه شود.»
طالبان تغییر نکرده است، مردم باید اقدام کنند
پس از گشایش گفت‌وگوهای صلح، طالبان با شدت‌دادن خشونت در میدان جنگ و با مطرح‌ساختن موردهای جنجالی در میز گفت‌وگو، گفت‌وگو را به بن‌بست کشانده است؛ به باور آن‌ها، ادامه‌ی گفت‌وگوها بر اساس مذهب حنفی و در سایه‌ی موافقت‌نامه‌ی امریکا- طالبان بردی است که طالبان پیش از شروع گفت‌وگوها می‌خواستند به آن دست یابند.
علی سجاد مولایی، گفت که بر اساس خواست‌های طالبان، مردم افغانستان و به ویژه اقلیت‌ها آسیب می‌بیند و هم‌چنان موافقت‌نامه‌ی طالبان با امریکا، امتیازهای زیادی برای گروه طالبان داده است که برای مردم و دولت افغانستان قابل قبول نیست.
با این‌همه آقای احمدی می‌گوید که باید این ایده را از ذهن بیرون کنیم که طالبان در پشت پرده تغییر کرده اند؛ طالبان به آسانی درک نمی‌کنند که مردم افغانستان به ارزش‌های نوینی دست یافته اند و باید همه به شمول طالبان، آن را به رسمیت بشناسند. «طالبان به آسانی ارزش‌های نوین و قانون اساسی را قبول نمی‌کند.»
آقای احمدی، تاکید میکند که هیئت دولت افغانستان تلاش دارد تا گفت‌وگوها ادامه پیدا کند و به صلحی که خواست مردم افغانستان است، دست بیابیم؛ اما در این راه نیاز است که مردم و رسانه‌ها نیز همکاری کنند: «ما باید صلح را به وجود بیاوریم؛ صلح را که به وجود می‌آورد؟ مردم افغانستان! .مردم افغانستان باید در دفاع از خواست‌های شان و حفظ قانون اساسی به شکل مسالمت‌آمیز و صلح‌آمیز یک‌دست شوند.»
کسی که صلح می‌خواهد، مردم را نمی‌کشد
پس از گشایش گفت‌وگوهای صلح در دوحه، در کنار بهانه‌‌گیری طالبان در روند گفت‌وگوها، حمله‌های این گروه در میدان جنگ نیز افزایش یافته و روزانه ده‌ها شهروند نظامی و ملکی را می‌کشند.
آقای محب، به تلویزیون یک گفته بود که طالبان به جنگ شان شدت داده است؛ جنگی اعلام‌نشده‌ای که آسیب به مردم افغانستان می‌رساند. به باور آقای محب، طالبان در پی صلح نیست: «کسی که صلح می‌خواهد، مردم خود را نمی‌کشد.»
با این‌همه، هیئت‌های گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان و طالبان تا هنوز در دوحه به سر می‌برند. به گفته‌ی دکتر احمدی، خواست هیئت دولت افغانستان این است که گفت‌وگوها ادامه پیدا کند؛ از این رو،ِ مردم افغانستان – در حالی که در آتش جنگ می‌سوزد و هر روز کشته می‌دهند-، باید منتظر باشند که آینده‌ی این کشور به چه رنگی مزین خواهد شد.
