رییس‌جمهور افغانستان گفته؛ در صورتی که رهایی زندانیان طالب سبب رسیدن به توافق صلح شود، حکومت افغانستان آماده است که زندانیان این گروه را از بند رها کند. او تأکید کرده است؛ در صورتی با رهایی هفت هزار زندانی دیگر طالب موافقت خواهد کرد که این‌کار به یک توافق صلح فراگیر بینجامد، نه این که مثل زندانیان رهاشده‌ی دیگر طالب به صفوف جنگ برگردند.
آقای غنی در یک گفت‌وگوی ویژه با مجله‌ی اشپیگل آلمان، می‌گوید که اگر غرب به نوازش طالبان پایان بدهد، این گروه گزینه‌ی صلح را انتخاب خواهند کرد.
آقای غنی، توافق‌نامه‌ی امنیتی احتمالی را با پاکستان برای صلح بسیار کلیدی میداند و می‌گوید: «در باره‌ی صلح نخست در منطقه تصمیم گرفته خواهد شد. مهم‌ترین مسئله، آوردن پاکستان است. امریکا اکنون نقش کوچکی دارد. پرسش صلح یا خشونت، در دستان پاکستان است.»
به باور رییس‌جمهور غنی، نفوذ پاکستان بر طالبان بسیار گسترده است. او تأکید کرده است که پاکستان سیستم حمایتی منظمی از طالبان دارد: «لوژستیک، تمویل مالی و سربازگیری طالبان در آن‌جا است. نام‌های ارگان‌های تصمیم‌گیرنده طالبان، شورای کویته، شورای میرانشاه و شورای پیشاور است. طالبان با حکومت پاکستان رابطه‌ی عمیقی دارند.»
آقای غنی در این مصاحبه با نقش پاکستان در ادامه‌ی خشونت‌ها، تصریح می‌کند: «دیروز مهمانی از پاکستان داشتم که ژنرال قمر باجوه، ریيس ستاد ارتش این کشور است. او به من اطمینان داد که بازگشت امارت یا دکتاتوری طالبان به نفع هیچ‌کس در منطقه به ویژه پاکستان نیست؛ اما او گفت که برخی از مقام‌های پایین‌رتبه‌ی ارتش پاکستان هم‌چنان در موارد معین نظر مخالف دارند. مسئله به اراده‌ی سیاسی بر می‌گردد.»
او بار دیگر تأکید می‌کند که روند صلح افغانستان به تصمیم‌گیری منطقه‌ای نیاز دارد و لحظه‌ی حساس تصمیم‌گیری فرارسیده است.
رییس‌جمهور غنی در پاسخ به این پرسش که چه می‌تواند طالبان را برای صلح تشویق کند می‌گوید: «دیپلماسی غربی باید نوازش طالبان را پایان دهد. طالبان جنایت‌کار استند و مردمان بی‌گناه را می‌کشند؛ مانند حمله‌ی چند روز پیش بر مکتب دختران در کابل. این جنایت‌کاران را هم‌چون یک حکومت در سایه، اعتبار ندهید.»
او احتمال وقوع جنگ داخلی پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان را رد نکرد؛ اما افزود که این سناریو در سال ۲۰۱۴، زمانی که مأموریت جنگی نظامیان خارجی به مأموریت آموزشی مبدل شد، نیز وجود داشت؛ ولی در نهایت پیروزی با دولت افغانستان بود.
اشتباهی که نباید تکرار شود
احتمال رهایی هفت هزار زندانی طالب در حالی از سوی رییس‌جمهوری افغانستان مطرح می‌شود که پیش از این، گروه طالبان یکی از علت‌های کندی در روند صلح را آزادنشدن هفت هزار زندانی باقی‌مانده‌ی این گروه از بند دولت افغانستان عنوان کرده بود.
پیش از این، برخی از مقام‌های بلندپایه‌ی دولت افغانستان گفته بودند که رهایی پنج هزار زندانی طالبان از بند دولت، تصمیمی اشتباه بود؛ زیرا این امر سبب افزایش خشونت‌ها در کشور شد.
روزنامه‌ی صبح کابل در یک گزارش تحقیقی که سپتمبر سال گذشته‌ی میلادی به استناد از یک پژوهش محرم ناتو، فاش کرد که ۶۸ درصد از زندانیان رهاشده‌ی طالبان از زندان‌های حکومت افغانستان، دوباره به جنگ برگشته است.
به اساس این پژوهش محرم که روزنامه‌ی صبح کابل، به یک نسخه‌ی آن دست یافته است، از مجموع ۱۰۸ زندانی مصاحبه‌شده، ۷۴ تن آن‌ها (نزدیک به ۶۸ درصد)، دوباره به میدان‌های جنگ برگشته است. شماری از این زندانیان رهاشده، حتا به عنوان ولسوال و والی‌های خودخوانده‌ی طالبان، در شماری از ولایت‌های افغانستان تعیین شده اند.
پژوهش محرم دانشگاه کوینز بلفاست که به هم‌کاری ناتو صورت گرفته، نشان می‌دهد که شماری از زندانی‌های رهاشده‌ی طالب که به میدان‌های جنگ برگشته اند، توسط نیروهای امنیتی دوباره دست‌گیر شده و یا هم کشته شده اند.
تصمیم دوباره‌ی غنی برای رهایی زندانیان طالب اگر با دقت انجام نشود، می‌تواند اشتباهی بر سر اشتباه باشد. حکومت افغانستان برای این که زندانیان رهاشده‌ی طالبان دوباره به صفوف جنگ بر نگردند، نیاز است از آن‌ها یک تعهد و ضمانت بین‌المللی با اعتبار بگیرد که در صورت نقض این تعهد توسط طالبان، رهبران آن‌ها را زیر فشار بگیرد.
کشته‌شدن ۲۳ غیرنظامی در روزهای آتش‌بس
گروه طالبان با وجودی که سه روز عید را آتش‌بس عمومی اعلام کرده بود؛ اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که در این سه روز ۲۳ غیرنظامی در نقاط مختلف افغانستان در اثر حملات مرتبط به این گروه کشته شده و ده‌ها غیرنظامی دیگر زخم برداشته اند.
مقامات محلی کندهار در جنوب افغانستان، اعلام کردند که در اثر انفجار بمب بر یک موتر غیرنظامیان در روز اول عید (پنج‌شنبه، ۲۳ ثور)در ولسوالی پنجوایی این ولایت، ۷ غیرنظامی کشته شده و ۳ تن دیگر زخمی شده است.
از ولایت کندوز در شمال افغانستان نیز گزارش شده است که در انفجار ماین کنار‌جاده‌ای در این ولایت، ۲ غیرنظامی کشته و ۱۴ تن دیگر زخمی شده است.
در ولسوالی «شکره‌دره» در شمال کابل نیز در روز دوم عید (جمعه، ۲۴ ثور) در مراسم نماز جمعه انفجاری رخ داد که در آن ۱۲ نمازگزار کشته و حدود ۲۰ تن دیگر هم زخمی شد.
هم‌چنان مقام های محلی در ولایت پروان اعلام کردند که یک زن و شوهر در ولسوالی «سیدخیل» این ولایت در حمله‌ی افراد مسلح ناشناس کشته شدند.
آتش‌بس سه‌روزه‌ی عید میان طالبان و حکومت، ساعت دوازده‌ی شب گذشته، پایان یافت؛ اما یکی از سخن‌گویان طالبان، به رسانه‌ها گفته است که این گروه می‌کوشد جلو شدت جنگ‌ها گرفته شود.
این سخن‌گوی طالبان می‌گوید که تلاش آن‌ها برای کاهش خشونت‌ها به خاطر پیش‌برد روند صلح است.
وزارت دفاع ملی افغانستان اما می‌گوید که طالبان در روزهای عید در چند منطقه‌ی افغانستان، آتش‌بس را نقض کردند و پس از ختم آتش‌بس نیز نیروهای امنیتی در حالت آمادگی کامل برای دفع حملات طالبان قرار دارد.
روح‌الله احمدزی، سخن‌گوی وزارت دفاع گفت: «نیروهای دلیر امنیتی افغانستان پس از پایان آتش‌بس، به خاطر دفع و خنثاکردن هرنوع تحرک، دسیه و پلان شوم دشمن در مقابل مردم افغانستان، در چوکات یک پلان منظم نظامی در سراسر افغانستان آمادگی کار را دارند.»
این وزارت ادعا می‌کند که طالبان در نتیجه‌ی نقض آتش‌بس اعلام‌شده و حملات این گروه در روزهای عید، نزدیک به چهل تن کشته و زخمی شده اند.
سخن‌گوی وزارت دفاع ملی، می‌گوید: «ملاهبت‌الله (رهبر طالبان) بالای افراد و شاخه‌های مربوط این گرو تسلط ندارد و افرادش از فرمان او اطاعت نمی‌کند. در چندین ولایت و ساحات مختلف کشور عملأ آتش‌بس از سوی طالبان نقض شده و در نتیجه‌ی تلفات بر افراد ملکی و نظامی وارد شده است.»
طالبان با رد این ادعا، حکومت را به نقض آتش‌بس متهم می‌کنند.
با این حال شهروندان افغانستان با ادامه‌ی خشونت‌ها پس از ختم آتش‌بس نگران اند. طالبان همواره در کنار چانه‌زنی در میز گفت‌وگوها، در میدان نبرد نیز خشونت را افزایش داده اند. قرار است به زودی نشست استانبول با محور صلح افغانستان میان هیئت گفت‌وگوکننده‌ی حکومت افغانستان و طالبان در ترکیه برگزار شود.
به تازگی هیئت‌های مذاکره‌کننده‌ی صلح افغانستان و طالبان پس از یک وقفه‌ی طولانی در روز دوم عید (جمعه، ۲۴ ثور) در قطر دیدار کردند.
مقامات دولت افغانستان این نشست را تأیید کرده و بر تسریع روند مذاکرات برای رسیدن به یک صلح معنادار تأکید کرده اند.
وزارت صلح افغانستان در تویترش، نوشته است: «هیئتی از مذاکره‌کنندگان دولت با حضور عبدالسلام رحیمی و خانم فاطمه گیلانی در مورد وضعیت فعلی کشور و تسریع در گفت‌وگوهای صلح با جناح طالبان در دوحه تبادل نظر کردند.»
پیش‌تر طالبان اعلام کرده بودند که تا زمان خروج تمامی نیروهای امریکایی از افغانستان، در هیچ نشستی شرکت نمی‌کنند؛ اما محمد نعیم، سخن‌گوی گروه طالبان در تویترش نوشته است که؛ دو طرف تعهد کرده اند که گفت‌وگوهای صلح را پس از پایان عید از سر بگیرند.
