درست یک هفته پس از سفر عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه‌ی ملی به پاکستان؛ رییس‌جمهور محمداشرف غنی، روز گذشته (دوشنبه، ۷ میزان)، در رأس یک هیئت دولتی، ابتدا به منظور غم‌شریکی با خانواده‌ی شیخ صباح‌الاحمد الجابر الصباح، امیر پیشین کویت، به این کشور سفر کرد و پس از آن برای یک سفر دو روزه به قطر رفته است.
گفته می‌شود که رییس‌جمهور غنی به دعوت رسمی امیر قطر، به این کشور سفر کرده است و در جریان دو روز با مقام‌های قطر از جمله شیخ تمیم‌حمد بن آل ثانی، امیر قطر، شیخ خالد بن خلیفه بن عبدال‌عزیز آل ثانی، نخست‌وزیر، زلمی خلیلزاد، نماینده‌ی ویژه‌ی امریکا برای صلح افغانستان و جنرال اسکات میلر، فرمانده‌ی عمومی نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان و هیئت گفت‌وگوکننده‌ی دولت افغانستان دیدار خواهد کرد.
آقای غنی در حالی به قطر رفته است که نزدیک به چهار هفته قبل، گفت‌وگوهای صلح افغانستان در این کشور گشایش یافت؛ اما هیئت دو طرف تا حال نتوانسته اند، با هم‌دیگر روی اصول گفت‌وگوها به توافق برسند و به گفته‌ی منابع، ظاهرا این گفت‌وگوها به بن‌بست کشیده شده است.
هرچند ارگ ریاست‌جمهوری در این مورد که آیا رییس‌جمهور غنی در جریان سفر خود در قطر، با هیئت طالبان دیدار خواهد کرد یا نه چیزی نگفته است؛ اما با این حال، برخی از اعضای دفتر سیاسی طالبان در قطر گفته است که این گروه، هیچ برنامهای برای ملاقات با آقای غنی ندارد. عبدالحق وثیق، عضو دفتر سیاسی طالبان در قطر، به رسانه‌ها گفته است که ممکن است، هیچ ملاقاتی میان محمداشرف غنی و اعضای ارشد این گروه، صورت نگیرد. «با سفر آقای غنی به قطر، فهمیده خواهد شد که دولت چه برنامهای دارد.»
از سویی هم یک دیپلومات ارشد غربی به خبرگزاری رویترز نیز تاکید می‌کند، واضح است که آقای غنی با مقام‌های طالبان دیدار نخواهد کرد؛ زیرا کاهش خشونت به میان نیامده و آنان [طالبان] به کشتن افراد بی‌گناه ادامه می‌دهند.
با این حال، رحمت‌الله نبیل، رییس پیشین امنیت ملی گفته است که این بار رییس‌جمهور غنی در جریان سفرش به دوحه‌ی قطر، پیام قاطعی از ایالات متحده‌ی امریکا را از طریق مقام‌های قطری دریافت می‌کند.
آقای نبیل در برگه‌ی تویترش نوشته است که انتظار می‌رود آقای غنی از نظامیان و دیپلمات‌های امریکایی در باره‌ی مراحل بعدی، یک پیام واضح دریافت کند. به نظر می‌رسد گفت‌وگوی میان‌افغانان تنها یک نمایش بود.
او گفته است: «تصمیمات بزرگ/ حیاتی، قبلا از طریق صلح نیابتی گرفته شده است؛ اگر این تصمیمات رد شود، می‌توان انتظار افزایش خشونت را داشت. به همین دلیل، غنی متوجه نشده است که تقویم انتخابات ایالات متحده، عامل اصلی است، نه آن‌چه تیمش در دوحه می‌گوید. زمان به سرعت می‌گذرد.»
از سویی هم آقای نبیل، در گفت‌وگو با روزنامه‌ی صبح کابل، می‌گوید که آقای غنی را امریکا به قطر خواسته است و طبق معلومات، وزیر دفاع امریکا به قطر خواهد آمد. با آن که، محمدحنیف اتمر، سرپرست وزارت خارجه گفته است که رییس‌جمهور به دعوت رسمی قطر، به این کشور رفته است؛ اما برخی از آگاهان سیاسی می‌گویند که سفر غیر منتظره‌ی آقای غنی به قطر، می‌تواند اهداف مختلفی داشته باشد؛ نخست این که کشورهای تسهیل‌کننده‌‌ی گفت‌وگوهای صلح افغانستان به شمول قطر و امریکا، تلاش دارند تا غنی با سران طالبان دیدار و گفت‌وگو کند تا مشکلاتی که دو هیئت در قطر دارند، حل شود و این گونه به بن‌بست ایجادشده، پایان داده شود.
به باور آگاهان، دومین هدف سفر آقای غنی ممکن است این باشد که او مقام‌های قطری را تشویق کند، تا پس از این همه حمایت گروه طالبان و میزبانی از آن، فرصتی ایجاد کند تا گفت‌وگو به نتیجهای بینجامد.
علی اکبر جمشیدی، عضو مجلس نمایندگان، به روزنامه‌ی صبح کابل گفت که اگر طالبان گفته است که با رییس‌جمهور افغانستان دیدار نمی‌کند، بحث خیلی جدی‌ای نیست؛ زیرا این گروه، یک گروه مستقل نیست و از سویی هم به گفته‌ی او، محمداشرف غنی به طالبان خیلی بی‌اعتماد است و ممکن که هدف کشورهای تسهیل‌کننده این باشد که در این شرایط، یک نشست سری و یا هم علنی میان غنی و طالبان برگزار شود تا این بی‌اعتمادی از بین برود.
موسا فریور، حقوق‌دان، نیز می‌گوید که سفر آقای غنی به قطر، امیدواری‌ها را برای شکسته‌شدن بن‌بست پیش‌آمده میان هیئت دولت و طالبان بیش‌تر کرده است؛ زیرا به گفته‌ی او، تلاش آقای غنی در جریان سفرش این خواهد بود که قطری‌ها تشویق کنند تا سهولت‌های بیش‌تری را برای نتیجه‌ی زودهنگام گفت‌وگوها فراهم کند.
قطر؛ تسهیل‌کننده یا بازیگر؟
قطر سال‌ها می‌شود که از طالبان میزبانی می‌کند و برای این گروه، دفتر سیاسی داده و این گروه را به عنوان یک گروه سیاسی به رسمیت شناخته است.
هم‌چنان، قطر در دو سال گذشته که گفت‌وگوهای صلح میان زلمی خلیلزاد و طالبان جریان داشت، نیز از طالبان میزبانی کرد و حال قرار است که قطر از دور نخست گفت‌وگوهای صلح افغانستان، میان هیئت و طالبان نیز میزبانی کند.
حال که گفت‌وگوهای صلح افغانستان به بن‌بست کشیده، سوال به میان می‌آید که چطور سفر رییس‌جمهور غنی به قطر و دیدار با مقام‌های این کشور می‌تواند، کلیدی برای آغاز دوباره‌ی این گفت‌وگوها باشد؟
آقای نبیل، می‌گوید که قطر یکی از پایگاه‌های امریکا است و زلمی خلیلزاد، نماینده‌ی ویژه‌ی وزارت خارجه‌ی امریکا برای صلح افغانستان، به صورت آگاهانه گفت‌وگوهای صلح را به درازا می‌کشاند، تا این‌گونه این گفت‌وگوها به نتیجهای نرسد و خلیلزاد بتواند فرمول سیاسی خود را بقبولاند.
علی اکبر جمشیدی در این مورد می‌گوید که قطر در چند سال گذشته در تحولات منطقه‌ای از جمله صلح افغانستان، نقش محوری داشته و این کشور به نحوی با دخیل‌شدن در گفت‌وگوهای صلح، می‌خواهد که گروه طالبان را از تاثیرات مستقیم پاکستان دور کند و از سویی هم در شرایط حاضر، کشور قابل اعتماد در مناسبات بین‌المللی نیز است.
برخی آگاهان نیز به این باور اند که قطر از کشورهای مورد اعتماد امریکا است و این کشور، از قطر به عنوان یک مهره در بازی‌های خطرناک خود استفاده می‌برد.
موسا فریور در این مورد، می‌گوید: «لابی‌گرهای امریکایی در قطر، با حمایت از قطر می‌خواهد زخم چشمی به عربستان نشان بدهد و برای بازی خطرناکی که امریکا دارد، از دو محور ریاض و دوحه به نفع شان سود می‌برند.»
با این همه، گفته می‌شود که گفت‌وگوها در قطر به دلیل مطرح شدن دو خواست غیرمعقول طالبان( فقه‌ی حنفی و مادرقرارگرفتن توافق‌نامه‌ی صلح امریکا و طالبان)، به تاخیر افتاده است.
با این حال اما شماری از آگاهان سیاسی، از جمله علی اکبر جمشیدی، عضو مجلس نمایندگان می‌گوید که با آن که دولت افغانستان به خواست طالبان مبنی بر اصل قرارگرفتن توافق‌نامه‌ی صلح دوحه، مخالفت کرده است؛ اما در کل این توافق‌نامه را عملی کرده است.
آقای جمشیدی گفت: «به باور من، دولت افغانستان همین اکنون دارد، بر اساس همان توافق‌نامه پیش می‌رود. ۵ هزار زندانی طالبان آزاد شد، گفت‌وگوها در قطر آغاز شد، حال هم مدیریت به درصدی زیاد به دست امریکایی‌ها است. بستر همان بستری است که توسط امریکا پهن شد.»
