زندان پل‌چرخی در کابل، بزرگ‌ترین زندان افغانستان است که حدود ده هزار زندانی به جرائم مختلف در آن نگه‌داری می‌شوند. به تازگی مسؤولان این زندان با هدف اصلاح زندانیان و ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی اعلام کرده اند، هر زندانی‌ای که بتواند یک جلد کتاب صدصفحه‌ای را بخواند و سینماری در مورد آن کتاب ارائه کند، ۶ روز از زمان حبسش کم خواهد می‌شود.
عبادالله کریمی، مدیر مطبوعات ریاست عمومی محابس و توقیف خانه‌ها، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که این تصمیم برای اصلاح گرفته شده است و تلاش می‌شود زندانیان به جای روی آوردن به جرائم، به کتاب خواندن روی آورند.
آقای کریمی افزود که مسوده‌ی این طرح (کتاب‌خوانی) در حال تکمیل شدن است و پس از تصویب آن، این روند آغاز خواهد شد. هر زندانی با خواندن یک جلد کتاب می‌تواند شش روز از معیاد حبسش را کم کند.
به همین منظور، روز پنج‌شنبه (۲۲ قوس) مراسمی نیز در داخل زندان پل‌چرخی برگزار و ده جلد کتابی که از سوی زندانیان نوشته شده بود، نیز رونمایی شد.
در اعلامیه‌ای که از سوی ریاست عمومی محابس به روزنامه‌ی صبح کابل فرستاده شده، آمده است: «به خاطر ترویج فرهنگ مطالعه ميان زندانيان، کار بالای مسوده‌ی «کتاب‌خوانی» جریان دارد که بر بنياد آن، آن‌عده از محبوسینی که یک جلد کتاب حد اقل صدصفحه‌ای را مطالعه و مدت ده دقیقه در مورد آن معلومات ارائه کنند، مدت ۶ روز از میعاد حبس شان تخفیف در نظر گرفته می‌شود.»
میرویس کوچی، مشاور ارشد وزارت دولت در امور صلح که از شرکت‌کنندگان در این برنامه بود، گفت که یکی از راه‌های اصلاح مجدد زندانیان، راه‌اندازی و فراهم‌آوری امکانات حرفه‌ای، علمی و هنری در فضای محبس می‌باشد. او گفت: «زمانی که محبوسین سرگرم این چنین فعالیت‌های اجتماعی باشند، دیگر به راه‌های خطا و اشتباه فکر نکرده و به صورت صلح‌آمیز در کنار یک‌دیگر زندگی خواهند کرد و هم‌چنان بعد از آزادی و بازگشت به جامعه، فرد مفید و سالم خواهند بود.»
در همین حال اخترمحمد نورزوی، رییس محبس مرکزی پل‌چرخی نیز در این مراسم گفته است که مسؤولیت تمام زندان‌بانان و مسؤولان زندان، ایجاد فضای اصلاحی مناسب برای زندانیان است.
شماری از زندانیان پل‌چرخی تا کنون ده‌ها جلد کتاب در زندان نوشته اند. فتح‌محمد یک تن از زندانی‌های زندان پل‌چرخی است. او تا کنون ۱۰ جلد کتاب نوشته است و ده جلد کتاب دیگرش نیز آماده چاپ می‌باشد. هم‌چنان عبدالقادر دیگر زندانی در زندان پل‌چرخی است که قرآن کریم را با دست نوشته است.
هرچند پیش از این نیز بارها برنامه‌هایی به منظور تقویت سطح سواد زندانیان به راه انداخته شده بود؛ اما این نخستین باری است که ریاست عمومی محابس چنین برنامه‌ای را برای ترویج فرهنگ کتاب‌خوابی و اصلاح زندانیان به راه انداخته است.
در کشورهای دیگر مانند امریکا نیز چنین برنامه‌هایی وجود دارد که هرگاه یک زندانی بتواند در یک مدت معین کتابی را بخواند، مدتی از ایام زندانش کم می‌شود. بر بنیاد معلومات ریاست عمومی محابس، در حال حاضر، حدود ۳۵ هزار نفر در زندان‌های افغانستان به سر می‌برند که از این میان، ۱۰ هزار زندانی در زندان پل‌چرخی نگه‌داری می‌شوند.
مسأله‌ی بهداشت و چگونگی نگه‌داری از زندانیان در زندان‌های افغانستان از مواردی بوده که همواره از آن انتقاد شده است. اطلاعات نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۷ میلادی تنها در زندان پل‌چرخی بیش از ۱۰۰ زندانی به دلیل عدم رسیدگی به موارد بهداشتی جان باخته اند. در سه ماه اول سال ۲۰۱۸ میلادی نیز بیش از ۲۰۰ زندانی به بیماری‌های مختلف مبتلا شده اند.
