کابینهی دولت افغانستان، اخیرا طرح وزارت تحصیلات عالی و معارف، برای آغاز درسهای حضوری در مکتبها و دانشگاههای دولتی و خصوصی را، تأیید کرده است.
بر بنیاد این طرح، دانشگاههای دولتی و خصوصی و همچنان مؤسسههای آموزشهای عالی، از ۱۵ اسد، درسهای حضوری شان را آغاز کرده اند. همینگونه، دو روز پیش کابینهی افغانستان، طرح بازگشایی مکتبهای دولتی و خصوصی را نیز تصویب کرده است.
نوریه نزهت، سخنگوی وزارت معارف، در گفتوگو با روزنامهی صبح کابل، میگوید که بر بنیاد این طرح، از شروع سنبله، درسهای حضوری صنفهای یازدهم و دوازدهم مکتبهای دولتی، صنفهای هفتم تا دوازدهم لیسههای شبانه و صنفهای یک تا دوازدهم مکتبهای خصوصی، آغاز خواهد شد.
این درحالی است که با همهگیری ویروس کرونا در افغانستان، سیستم آموزشی کشور( مکتبها و دانشگاهها)، تعطیل شد و به همین دلیل، زنگ معارف نیز امسال به صدا درنیامد.
با این همه، وزارتهای تحصیلات عالی و معارف، با راهاندازی درسهای آنلاین و آموزش از راه دور، تلاش کردند تا سیستم آموزشی را در جریان قرنتین، نیز فعال نگهدارند. این وزارتها، برای رسیدن به این هدف، صنفهای آموزشی آنلاین را راه انداختند؛ اما به دلیل تازه بودن این سیستم در افغانستان و میزان کم پوشش آن، این روش تنها توانست، شماری اندکی از دانشآموزان و دانشجویان را مصروف نگهدارد.
بر بنیاد آمارهای نهادهای آموزشی، تا پیش از بحران کرونا و بستهشدن مکتبها و مراکز آموزشی، نزدیک به چهار میلیون کودک در افغانستان، از دسترسی به آموزش بازمانده بودند. با همهگیر شدن ویروس کرونا، مجموع دانشآموزان مکتبها در افغانستان، که نزدیک به ۱۰ میلیون گفته شده اند، از آموزشهای رو در رو( حضوری) بازماندند.
طرح بازگشایی دانشگاهها و مکتبها با رعایت دستورهای صحی، چگونه است؟
کابینه، با موافقت و تصویب طرح بازگشایی دانشگاهها و مکتبها در افغانستان، برای پیشگیری از شیوع و همهگیری کوید_۱۹ در میان دانشآموزان و دانشجویان؛ همهی نهادهای آموزشی اعم از دولتی و خصوصی را، به رعایت دستورهای بهداشتی وزارت صحت عامه، مکلف کرده است.
حنیف فرزان، سخنگوی وزارت تحصیلات عالی، سهشنبه(۲۱اسد)، به روزنامهی صبح کابل، گفت که این وزارت، مطابق شفارشهای وزارت صحت که شامل یک سلسله توصیههای صحی میشود، درسهای حضوری را آغاز کرده است.
آقای فرزان، میگوید که این سفارشها؛ شامل پوشیدن ماسک، دستکش، رعایت فاصلههای اجتماعی، چگونگی ضدعفونی کردن صنفها، تغییر تایمهای درسی و در صورت امکان تجزیهی صنفهای درسی میشود؛ وزارت تحصیلات، با پذیرفتن این موردها، درسهای حضوری را آغاز کرده است.
وزارت تحصیلات عالی، تأکید میکند که به همه دانشگاهها، هدایت داده شده است که در سطح هر دانشگاه، یک کمیته برای نظارت و بررسی از رعایت دستورهای بهداشتی و گزارشدادن تخلفهای بهداشتی ایجاد کنند.
حنیف فرزان، هشدار میدهد که در صورتی که یک دانشجو، دستورهای صحی را رعایت نکند، با او برخورد قانونی صورت میگیرد و در صورت تکرار این مسأله، حتا به درون صنف درسی اجازه داده نخواهد شد.
در همین حال، نوریه نزهت، سخنگوی وزارت معارف نیز، میگوید که بر اساس طرحی که از سوی این وزارت به کابینه فرستاده شد؛ درسهای حضوری، به صورت تدریجی و با در نظر گرفتن فاصلههای اجتماعی و دستورهای صحی برگزار خواهد شد.
بانو نزهت، میگوید که مطابق فیصلهی کابینه، قرار بر این شده که در قدم نخست، صنفهای یازدهم و دوازدهم روزانه و صنفهای هفتم تا دوازدهم شبانه، درسهای حضوری شان را، از شروع سنبله آغاز کنند.
او تأکید میکند که به دلیل عدم اطمینان از رعایت دستورهای صحی وزارت صحت، دورههای ابتداییه و متوسطه، همچنان به درسهای آنلاین شان ادامه خواهند داد.
وزارت معارف، میگوید که در صورت کاهش خطر ویروس کرونا؛ در نیمهی دوم سال آموزشی، تصمیمهای جدیدی برای دورههای ابتدایی و لیسه، گرفته خواهد شد و باقی درسها نیز، به سال نو آموزشی(۱۴۰۰)، محول خواهد شد.
با این حال، کابینه، بر اساس تضمین نوشتاریای که از مکتبهای خصوصی گرفته است؛ اجازهی آغاز درسهای حضوری از صنفهای یک تا دوازدهم را برای آنها داده است.
بانو نزهت در این مورد میگوید:« مکتبهای خصوصی، از صنف اول الی صنف دوازدهم، حضوری برگزار خواهد شد؛ زیرا آنها امکانات بیشتر دارند، توصیههای صحی را بیشتر مراعات خواهند کرد.» او میگوید که البته از مسؤولان مکتبها، تضمینخطی مبنی بر رعایت توصیههای بهداشتی و فاصلههای اجتماعی گرفته است و همینگونه، از جریان فعالیتهای آنها، ارزیابی صورت خواهد گرفت.
نگرانی وزارت صحت عامه و کمیتهی اضطرار ولایت کابل از برگزاری درسهای حضوری
پس از شروع درسهای حضوری دانشگاهها، وزارت صحت عامه و کمیتهی اضطرار ولایت کابل، گفته اند که در صورت عدم رعایت سفارشهای صحی و رعایت فاصلهی اجتماعی، ویروس کرونا گسترش پیدا خواهد کرد. معصومه جعفری، معاون سخنگوی وزارت صحت عامه، به روزنامهی صبح کابل، میگوید که زمانی که طرح بازگشایی دانشگاهها و مکتبها به این وزارت ارائه شد؛ ما، شرایط و دستورهای صحی را در نظر گرفتیم، تا در صورت بازگشایی مرکزهای آموزشی و دانشگاهها، از شیوع ویروس کرونا، پیشگیری شود.
بانو جعفری، میگوید: «رعایت نکات صحیای که از طرف ما ارائه شد، الزامی است. چکلیستها از طرف ما داده شد که آیا دانشگاه و مکتبها، آمادگی برای برگزاری درسهای حضوری را دارد یا خیر؟ پیشنهاد ما این بود که درسهای مکتبها، باید به صورت تدریجی شروع و برگزار شود.»
هرچند وزارت صحت، به اثر احتمال شیوع بیشتر کرونا، از آغاز درسهای حضوری نگرانی دارد؛ اما مسوولان این وزارت، میگوید که تیمهای نظارتی آنها با همکاری تحصیلات عالی، در مکتبها و دانشگاه ها میروند، تا از میزان تطبیق سفارشهای صحی، دیدن کنند؛ اما در صورتی که موارد یاد شده، عملی نشود، ممکن دوباره، تصمیم به بستهشدن مکتبها و دانشگاهها گرفته شود.
در همین حال، شماری از دانشجویان اما، میگویند که از آغاز دوبارهی درسهای حضوری، خرسند استند؛ اما از این که شماری از دانشجویان دیگر، سفارشهای وزارت صحت را رعایت نمیکنند، نگران سلامتی شان استند. عبدالاحد صمدی، دانشجوی یکی از دانشگاههای خصوصی که دورهی ابتلا به کرونا را گذشتانه است، میگوید: «روز اول که به صنف آمدم، تمام همصنفیهایم، بدون این که خطر ویروس کرونا را جدی بگیرند، مثل سال قبل، قول میدادند و بغلکشی میکردند.»
ناصر مهری، سخنگوی والی کابل، با نگرانی از برگزاری درسهای حضوری، میگوید که کمیتهی اضطرار ولایت کابل، آمادگی عام و تام برای ضدعفونی کردن مراکز آموزشی دارد. او، میگوید که تیمهای سیار ولایت کابل، چند هفته پیش از برگزاری درسها، ضدعفونی کردن مکتبها و دانشگاهها آغاز کرده و همچنان تیمهای آموزشیای را، برای آموزشدادن رعایت دستورهای صحی برای نهادهای آموزشی، آماده کرده است.
با این همه، دانشگاههای افغانستان، برای تطبیق کامل دستورهای صحی وزارت صحت عامه، امکانها و ابزارهای کافی را در دست ندارند که یکی از آن هم، نبود صنفهای کافی، برای تطبیق فاصلهی اجتماعی در جریان درسهای حضوری است؛ چیزی که میتواند به شروع موج دوم کرونا منجر شده و درسهای حضوری، دوباره توقف یابد.