توقف مذاکرات صلح؛ نقش پاکستان در موفقیت این مذاکرات سازنده است

سید مهدی حسینی
توقف مذاکرات صلح؛  نقش پاکستان در موفقیت این مذاکرات سازنده است

به دنبال حمله‌ی تروریستی گروه طالبان بر یک مرکز صحی در ولسوالی بگرام ولایت کابل، مذاکرات صلح میان نمایندگان امریکا و طالبان برای مدت نامعلومی، توقف داده شد. زلمی خلیل‌زاد، فرستاده‌ی ویژه‌ی امریکا برای صلح افغانستان، گفته است که مذاکره میان دو طرف برای مدت کوتاهی متوقف شده است تا نمایندگان طالبان با رهبران ‌شان در مورد این موضوع اساسی مشوره کنند.

فرستاده‌ی ویژه‌ی امریکا برای صلح افغانستان، در خصوص حمله‌ی طالبان به یک مرکز صحی در ولسوالی بگرام کابل گفته است که این گروه (طالبان) باید نشان دهند که می‌توانند به خواست مردم افغانستان برای صلح پاسخ دهند.

از جانب دیگر، به تازگی، طالبان ادعا کرده اند که جمعه‌شب(۲۲ قوس) در پی حمله‌ی آن‌‌ها در ولسوالی قره‌باغ ولایت غزنی، ۲۵ سرباز ارتش جان باخته اند.

وزارت دفاع افغانستان با تأیید این رویداد می‌گوید که در ولسوالی قره‌باغ ولایت غزنی ۹ سرباز ارتش جان باخته است. این وزارت همچنان تأکید کرده که عملیات نظامی علیه طالبان در ده ولایت افغانستان به شدت جریان دارد که افراد کلیدی این گروه کشته شده ‌اند و در عین حال، عملیات‌های شبانه نیز در حال اجرا است.

در شرایطی‌ که مذاکرات صلح میان امریکا و طالبان به شدت جریان دارد و احتمال مذاکره‌ی بین‌الافغانی نیز میان دولت افغانستان و طالبان وجود دارد؛ اما در این شرایط، تنور جنگ میان طرف‌ها بیش از هر زمان دیگر گرم شده است که این امر، موانع زیادی را بر سر راه مذاکرات بین‌الافغانی خلق خواهد کرد.

از جانب دیگر، این دومین باری است که مذاکرات صلح امریکا و طالبان متوقف می‌شود. پیش از این، در تاریخ ۵ سپتامبر سال جاری میلادی، به دنبال حمله‌ی طالبان در شهر کابل، یک سرباز امریکایی کشته شد و این رویداد سبب شد که مذاکرات صلح میان دو طرف برای سه ماه متوقف شود.

به دنبال توقف مذاکرات امریکا و طالبان، شماری از اعضای پیشین طالبان می‌گویند که توقف کنونی مذاکرات با توقف سه ماه پیش فرق دارد و فرق آن این است که این ‌بار طالبان خواسته ‌اند تا جزئیات مذاکره‌ی چندروزه‌ی شان را با بزرگان طالبان شریک کنند.

ملاسیداکبر آغا، عضو پیشین طالبان، به روزنامه‌ی صبح کابل می‌گوید که پس از مشوره‌ی نمایندگان طالبان با بزرگان این گروه، مذاکرات ظرف چند روز اخیر از سر گرفته خواهد شد و توقف این مذاکرات، هیچ ربطی به حمله‌ی طالبان بالای یک مرکز صحی در بگرام ندارد.

از سویی هم، پس از توقف مذاکرات، آقای خلیل‌زاد به هدف گفت‌وگو با مقام‌های پاکستانی، به اسلام‌آباد پایتخت این کشور رفته و با وزیر خارجه‌ی پاکستان، دیدار کرده است. شاه‌محمود قریشی، وزیر خارجه‌ی پاکستان، در صفحه‌ی رسمی فیس‌بوک خود نوشته است که به خلیل‌زاد اطمینان داده شده، پاکستان هم‌چنان صادقانه نقش تسهیل‌کننده‌ی خود را در روند صلح افغانستان ایفا می‌کند. وزیر خارجه‌ی پاکستان گفته است: «صلح در افغانستان برای امنیت و ثبات در منطقه ضروری است.»

اعضای پیشین طالبان، در خصوص نقش پاکستان در مذاکرات طالبان و امریکا، معتقدند که نقش همسایه‌های افغانستان به ویژه ایران، روسیه و پاکستان در این مذاکرات هم سازنده است و هم تخریب‌کننده. ملاسیداکبر آغا، هم‌چنان می‌گوید که اگر همسایه‌های افغانستان نقش مثبت را در مذاکرات صلح ایفا کنند، سود زیادی را برای مردم و دولت افغانستان به ارمغان می‌آورد و اگر همکاری این کشورها صادقانه نباشد، چالش‌های بیشتری را سد راه مذاکرات به وجود خواهند آورد. به باور وی، زلمی‌ خلیل‌زاد به خاطر جلب همکاری سازنده‌ی اسلام‌آباد به این کشور رفته است.

در همین حال، شماری از آگاهان سیاسی می‌گویند، مذاکراتی ‌که تا کنون میان امریکا و طالبان جریان داشت، هیچ‌گونه وضاحتی برای مردم افغانستان نداشت و در واقع، دو طرف روی مذاکرات مشروط راه می‌روند. رحمت‌الله بیژن‌پور، آگاه سیاسی، به روزنامه‌ی صبح کابل گفت که ممکن است امریکا و طالبان توافق کنند؛ اما شروطی را که طالبان تعریف کرده اند، در حال حاضر با شرایط داخلی افغانستان مساعد نیست.

رحمت‌الله بیژن‌پور می‌افزاید که از یک‌سو، نمایندگان طالبان از صلاحیت‌های لازم برخوردار نیستند و از سوی دیگر، نشست‌های دو طرف تا کنون فاقد آجندا و طرح در راستای تأمین صلح افغانستان بوده است. او می‌گوید: «فضای موجود صلح را از این جهت می‌بینیم که مردم مصروف انتخابات استند و توجه مردم به نتایج انتخابات است؛ اما وقتی این‌جا بازی‌های انتخاباتی سرد شد، بازی به تخته‌ی شطرنج جدید، می‌رود. وضع کنونی نشان می‌دهد که در حقیقت تلاش‌ها بر روی اصلاحات برای رسیدن به صلح متمرکز نیست.»

به گفته‌ی او، طالبان الزاما به امریکایی‌ها تمکین دارند که با هم تفاهم کنند و در واقع مذاکرات به معنای جورآمد است. می‌توان باور کرد که از مجاری مختلف، تفاهمی میان امریکا و طالبان در راه است؛ اما توافق طالبان با دولت افغانستان دشوار به نظر می‌رسد.

گروه طالبان، دولت افغانستان را به رسمیت نمی‌شناسد و در صورتی‌ مذاکره می‌کند که رهبران سیاسی حکومت وحدت ملی در یک اجماع ملی در کنار سایر سیاسیون حضور داشته باشند؛ اما دولت افغانستان همواره اعلام کرده، در صورتی با طالبان مذاکره می‌کند که آتش‌بس سراسری در کشور برقرار شود.