در آستانه نشست وزرای دفاع ناتو، شماری از فرماندهان جنگی طالبان میگویند که تصمیم ناتو مبنی بر خروج یا عدم خروج سربازانشان از افغانستان، ارتباط مستقیم به میزان خشونتها در این کشور دارد.
منابع طالبان در شمال افغانستان به روزنامه صبح کابل تأیید میکنند، در صورت قطعی شدن تصمیم ناتو به ماندن در افغانستان، آنها آمادگی هر نوع حمله بر پایگاههای نظامی و شهرهای افغانستان را دارند.
گل احمدخان، یکی از فرماندهان جنگی طالبان که بیشتر از ده سال در صفوف طالبان در شمال افغانستان میجنگد، میگوید که در روزهای اخیر، برای حملههای گسترده بر پایگاههای نظامی و شهرهای افغانستان آمادگی میگیرند. این فرمانده طالبان به روزنامه صبح کابل تأکید میکند که در توافقنامهی دوحه، قطع حملات طالبان بر پایگاههای نظامی نیروهای خارجی و شهرهای افغانستان مشروط بر خروج این نیروها بود.
او که در حال حاضر فرماندهی یکی از گروههای طالبان را در یکی از ولسوالیهای کندز به عهده دارد، میگوید: «در توافقنامه برای ما گفته شده بود که نیروهای ما بیشتر در ولسوالیها و قریهها حضور داشته باشند. به این دلیل ما در شهرها کمتر رفتوآمد داشتیم و حتا هیچ نمیرفتیم. اگر ما به توافق پایبند نمیبودیم، از زمان امضای توافقنامه تا حالا میتوانستیم چندین بار شهر کندز را سقوط دهیم.»
به گفتهی این فرمانده طالب، این گروه در حال واکاوی تصمیم سران ناتو و ایالاتمتحدهی امریکا مبنی بر خروج سربازانشان از افغانستان است. گل احمدخان تأکید میکند؛ در صورتی که تصمیم نیروهای خارجی برای ماندن نهایی شود؛ طالبان آمادگی هر نوع حمله را بر پایگاههای نظامی و شهرها دارند.
نفوذ در شهرها
پس از نشر گزارشهایی مبنی بر عدم خروج نیروهای خارجی در ماه می سال روان میلادی، طالبان حملاتشان را در شهرهای افغانستان افزایش داده است. در دو روز گذشته حملات این گروه در بیشتر از شش شهر افغانستان بهویژه ولایتهای شمالی ادامه داشته است. در پی این حملات دستکم ۲۰ تن از نیروهای امنیتی کشته شدهاند.
روزنامه نیویورکتایمز، چاپ امریکا نیز گزارش داده است که طالبان در حال نزدیک شدن به شهرهای افغانستان هستند و این گروه تصمیم دارد که نفوذ و کنترلشان را بر شهرها افزایش دهد.
نیویورکتایمز در گزارشی نوشته است که گروه طالبان از ماهها به اینسو در حال نزدیک شدن به اطراف شهرهای مهم افغانستان هستند و این یک تهدید جدی برای دولت افغانستان و دولت جدید امریکا است که در تلاش پایان دادن طولانیترین جنگ خود در افغانستان است.
در این گزارش آمده است که طالبان پس از اعلام بازبینی مجدد توافقنامه صلح امریکا و طالبان، در اطراف چندین شهر از جمله کندهار مستقر شدهاند و در حال حاضر جنگجویان این گروه در ولسوالی پنجوایی کندهار حضور گسترده دارند.
در گزارش نیویورکتایمز تأکید شده است که طالبان در اطراف شهر کندز باوجود سرمای شدید زمستان حضور دارند و با استفاده از هواپیماهای کوچک بدون سرنشین مسلح، پاسگاههای امنیتی را تهدید میکنند. پلخمری مرکز بغلان از هدفهای دیگر طالبان در این گزارش ذکر شده است که این گروه در حال افزایش نفوذشان به این شهر هستند.
صدیق صدیقی، معین پالیسی و استراتژی وزارت امور داخلهی افغانستان به این گزارش واکنش نشان داده و گفته است که طالبان یک رژیم سقوط کرده و نقطهی تاریک در تاریخ است.
معین پالیسی و استراتژی وزارت امور داخله، در صفحه توییترش نوشته است: «این همیشه برای طالبان یک رؤیا باقی میماند که کشور ما را به لبه پرتگاه برساند. آنها همیشه یک رژیم سقوط کرده و یک نقطهی تاریک در تاریخ ما خواهند بود.»
پیشازاین، حمدالله محب، مشاور شورای امنیت نیز با انتقاد از طالبان گفته بود که این گروه در تصمیمگیریهایشان مستقل نیستند و برای آمدن صلح در افغانستان اراده ندارند.
آقای محب روز شنبهی این هفته این گروه را مسئول بنبست کنونی در مذاکرات صلح دانست و تأکید کرد که طالبان پس از سفرشان به پاکستان علاقهمندی به ادامه گفتوگوهای صلح نشان نداده و در مذاکرات رسمی شرکت نکردهاند.
مشاور امنیت ملی افغانستان در مورد ارزیابیهای حکومت افغانستان گفت: «طالبان خواستار قدرت مطلقاند و نمیخواهند که مشارکت داشته باشند. خواستن قدرت مطلق، صلحخواهی نیست که طالبان آن را میخواهد.»
به اساس توافقنامهی دوحه که میان امریکا و طالبان امضا شده است، قرار بود نیروهای امریکا در ماه می ۲۰۲۱، افغانستان را ترک کند؛ اما جو بایدن، رییسجمهوری جدید ایالاتمتحدهی امریکا هفتهی گذشته در نخستین دیدارش از پنتاگون، گفت که خروج کامل نیروهای ایالاتمتحده از افغانستان مطابق ضربالاجل توافقنامه دوحه تا ابتدای ماه می انجام نمیشود.
از سویی هم ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در آستانهی نشست وزیران دفاع ناتو در مورد خروج و یا ماندن سربازانشان در عراق و افغانستان، روز دوشنبه این هفته اعلام کرد که هرگونه خروج احتمالی نیروهای این پیمان از افغانستان بر اساس اوضاع میدانی و سطح خشونتها در این کشور خواهد بود. او تأکید کرد که هیچیک از کشورهای عضو این پیمان نمیخواهد بیش از زمان لازم در افغانستان بمانند، اما گفت که نیروهای ناتو پیش از زمان مناسب، افغانستان را ترک نخواهند کرد.
قرار است نشست وزیران دفاع ناتو امروز چهارشنبه و فردا پنجشنبه برگزار شود و در مورد چگونگی حضور نیروهای خارجی در افغانستان پس از ماه می در آن بحث شود.
مذاکرات برای طالبان یک تاکتیک بود
همزمان با دوری طالبان از میز مذاکرات و افزایش خشونتها در شهرهای افغانستان، شماری از آگاهان میگویند که طالبان از ابتدا برای حل بنبست کنونی افغانستان، اعتقادی از راه گفتوگو و مذاکرات نداشتند و گفتوگوهای صلح از دید آنها بیشتر یک تاکتیک بوده است.
محمد داوود قیومی، پژوهشگر مطالعات صلح و حل منازعه به روزنامه صبح کابل میگوید: «در حال حاضر طالبان هیچ تمایلی به ادامهی گفتوگوهای صلح ندارند. چون در آغاز گفتوگوها آنها بر این باور بودند که در چارچوب گفتوگوهای صلح افغانستان میتوانند امتیازهای زیادی را تا سرحد خروج کامل نیروهای امریکایی از امریکا بگیرند، اما با سرکار آمدن دولت جدید امریکا، این سناریو تغییر کرد و آنها امید خود را از امتیازات بیشتر از دست دادهاند.»
این پژوهشگر صلح و حل منازعه تأکید دارد که طالبان در برابر امتیازاتی که دریافت کردهاند -به شمول رهایی هزاران زندانیشان- نهتنها هیچ گام مثبتی برای آمدن صلح برنداشته و خشونتها را کاهش نداده، بل این گروه اخیراً شرطهای تازهای را نیز مطرح کردهاند.
آقای قیومی به این باور است که این کارهای طالبان نشان میدهد که این گروه از مذاکرات، بیشتر بهعنوان یک تاکتیک برای رسیدن به هدفهای شخصی خودشان استفاده کردهاند، نه ختم جنگ در افغانستان.